Toegangseisen
Toegelaten tot Honours College Law.
Beschrijving
People are not always acting rational. Humans are humans; not robots. Although this insight might seem obvious, it took quite some time for behavioural psychologists to prove that the dominant position in economic literature – based on rational decision making – is not always adequate to explain human behaviour. People prone to behavioural biases and fail to make rational decisions (at least sometimes); they smoke cigarettes, eat unhealthy food and drive cars with a terrible fuel economy.
But what kind of intervention does works best for governments that try to alter peoples’ behaviour? Is subjecting car drivers to penal law a better solution to make them wear a seat belt than – for instance – providing an information campaign on the risks of driving without a seatbelt? And how can people be encouraged to eat healthy, quit smoking or even to pay their taxes in time. For instance, it can be more effective to rearrange the order in which (unhealthy) food is presented in a school cafeteria, than to ban candy bars and soda drinks form all schools by means of a special ‘Anti-sugar Act’.
Policymakers are increasingly becoming aware of the possibilities of guiding people in the right direction by using behavioural insights. It appears that a gentle push (‘nugde’) in the right direction is sometimes more effective than using ‘stick and carrots’ legislation (see R.H. Thaler & C.R. Sunstein, Nudge. Improving Decisions About Health, Wealth, and Happiness, Yale University Press: 2008).
Tax law and nudging
What does all this mean for tax law? There are a few dimensions to explore.
First, tax legislation is widely known – and criticized – for its instrumental character. Examples come to mind instantly; excise taxes on cigarettes and alcohol are used to discourage people from living unhealthy. And positive tax incentives exist to stimulate entrepreneurship or charitable giving. Can these (critized) tax regulations be replaced by nudges? The results from the UK Behavioural Insights Team seem promising (www.behaviouralinsights.co.uk ).
Second, it seems worthwhile to investigate the use of nudges in the area of taxation. Millions of taxpayers have to comply with complicated and rapidly changing tax laws. How can innovative psychological insights be conducive to timely and effective compliance in the complex legal environment of taxation? How can nudges enhance voluntary tax compliance (cf. initiatives of the Netherlands Tax and Customs Agency (NTCA) or the OECD)? An what legal consequences arise in the exercise of these nudges? For instance, when the NTCA prepopulates a tax return – to make it easy for taxpayers to file a tax return – and a wrong amount of income is prefilled; who is legally responsible for this mistake?
The third and final perspective that is presented here, is that nudges seem to raise numerous questions with a distinct ‘fundamental’ character. Is it morally and legally allowed to ‘steer’ people in the right (?) direction? Who determines what is ‘right’? When does nudging become ‘misleading’ (i.e. beyond legal boundaries)? And how does nudging relate to the legal concept of freedom and taxpayers’ statutory rights?
Leerdoelen
Doelstelling van het vak:
Doel van het vak is kennismaking met inzichten uit de psychologie – in het bijzonder ten aanzien van keuzegedrag – die van belang kunnen zijn bij het maken van effectief beleid. Hierbij wordt de nudge-benadering van Sunstein & Thaler als uitgangspunt genomen en onderzocht op welke wijze deze benadering van toegevoegde waarde kan zijn op het terrein van het belastingrecht. Op deze wijze wordt een verbreding aangebracht van het blikveld van juristen die ook buiten de context van het belastingrecht relevant zijn.
Eindkwalificaties (eindtermen van het vak)
Na afronding van het vak hebben studenten de volgende kwalificaties verworven: – Kennis van de inzichten uit de psychologie ten aanzien van het keuzegedrag – Kennis van de wijze waarop deze inzichten (kunnen) worden toegepast door beleidsmakers binnen de juridische kader van (belasting)wetgeving – Het onder begeleiding doen van onderzoek – Het uitwerken van een (beperkt) onderzoek in een paper.
Onderwijsvorm
Eerst 3 weken HC en daarna 2 weken met onderzoeksbijeenkomsten.
Tijdens de hoorcolleges wordt een theoretische gegeven.
In de twee onderzoeksbijeenkomsten gaan studenten onder begeleiding aan de slag met het schrijven van een paper.
Hoorcollege
Aantal à 2 uur: 3
Namen docent: prof. dr. J.P. Boer
Vereiste voorbereiding door studenten: bestuderen van de opgegeven literatuur.
Andere onderwijsvorm(en)
Onderzoeksbijeenkomsten; 2 bijeenkomsten van 2 uur.
Het onderwijs start waarschijnlijk aan het begin van het 2e semester (dwz. de week van 1 febr. 2016).
Dit vak heeft de status van praktische oefening: aanwezigheid en deelname is verplicht.
Toetsing
Toetsvorm(en)
- Paper van min. 3.000 en max. 4.000 woorden.
Inleverprocedures
Binnen vier weken na de laatste onderzoeksbijeenkomst.
Examenstof
Tot de toetsstof behoort de verplichte literatuur, het werkboek en alle stof die tijdens het hoorcollege en de werkgroepen/onderzoeksbijeenkomsten aan bod is gekomen
Blackboard
Bij dit vak wordt gebruik gemaakt van Blackboard
Literatuur
Zie Blackboard.
Aanmelden
De aanmelding verloopt via HC Law of uSis.
Maximum aantal deelnemers
12 (twaalf) studenten
Contact
Vakcoördinator: prof. dr. J.P. Boer
Werkadres: KOG kamer B2.14
Bereikbaarheid: alle dagen
Telefoon: 071 527 8875
E-mail: j.p.boer@law.leidenuniv.nl