Toegangseisen
Toegelaten tot Honours College Law.
Beschrijving
De Nederlandse Grondwet beschermt, zoals veel andere grondwetten, de vrijheid van meningsuiting (art. 7) en onze democratie (onder meer via het kiesrecht). Maar is die grondwettelijke bescherming genoeg?
Vrijheid van meningsuiting – Wat zegt het over de vrijheid van meningsuiting wanneer een minister live ‘inbelt’ in een televisie-uitzending om de vertoning van een bepaald fragment te verhinderen (de Rudi Carrell affaire)? Wat betekent het wanneer een bekende romanauteur noodgedwongen ondergronds moet leven (de Rushdie affaire)? En wat doen we wanneer geweldsdreiging zelfs leidt tot de annulering van filmpremières (The Interview)? Het lijkt er sterk op dat de juridische vrijheid van meningsuiting (wat je mag zeggen) en de feitelijke vrijheid van meningsuiting (wat je kunt zeggen) niet altijd (meer) samenvallen. Hoe komt dat? Moeten we ons daar zorgen over maken? En: welke reactie (van overheden) kan die twee weer dichter bij elkaar brengen?
Weerbare democratie – Verkiezingen zijn het democratische moment bij uitstek. Maar wat nu als een meerderheid stemt voor het afschaffen van de democratie? Is dat nog democratisch? Moet een democratie tolereren dat antidemocraten streven naar haar afschaffing? In Weimar-Duitsland (1919-1933) was de gedachte: ja, dat moet een democratie toestaan; een democratie is waardeneutraal. Het maakte de quasi-legale afschaffing van de democratie mogelijk. Democratische zelfdestructie, en de dreiging die daarvan uitgaat, zien we echter van het vroege Athene tot het hedendaagse Turkije. Democratie lijkt de ingrediënten voor haar eigen afschaffing in zich te dragen – de vraag is: wat mag je en wat kun je daar tegen doen?
Dit vak – Over deze vragen gaan we in Is de Grondwet genoeg? nadenken en discussiëren (zie voor de onderwerpen ook het kopje ‘onderwijsvorm’). Dat betekent: het lezen en bekritiseren van manuscripten, debatteren met gastsprekers en het schrijven van kritieken. Het centrale thema van het vak is dat je zelf gaat nadenken over de stof die je krijgt aangereikt. De automatische piloot gaat uit. Het gaat uitdrukkelijk niet om reproductie van de stof – dat is pas het begin –, maar om het ontwikkelen van een kritische houding. Het is een oefening in kritiek.
Het vak probeert studenten nauw bij het onderzoek te betrekken.
Een ander belangrijk deel van het vak is de discussie met gastsprekers (zie ook bij het kopje ‘toetsvormen’).
Leerdoelen
Doelstelling van het vak:
Eindkwalificaties (eindtermen van het vak)
Zie de kopjes beschrijving en toetsvormen.
Onderwijsvorm
Seminar
Aantal à 2 uur: 7
di. 22/9, 18-20 uur: college 1 (kunst en literatuur versus theoterrorisme)
di 29/9, 18-20 uur: college 2 (politiek versus theoterrorisme)
di 6/10, 18-20 uur: college 3 (1e uur: theologische wortels van het theoterrorisme, 2e uur: onder ongelovigen)
di 13/10, 18-20 uur: college 4 (de weg vooruit)
di 20/10, 18-20 uur: college 5 (ontstaan en ontwikkeling)
di 3/11, 18-20 uur: college 6 (1e uur: alternatieve theorieën, 2e uur: politieke actualiteit)
di 10/11, 18-20 uur: college 7 (1e uur: hoe de democratie te beschermen? Terugblik en vooruit, 2e uur: rechterlijke toetsing als alternatief?)
Toetsing
Toetsvorm(en)
Het maken van een eindopdracht, practica.
Elke week, voorafgaand aan het college, moet een deel van een manuscript of een tekst bestudeerd worden, maar vooral bekritiseert.
We werken met het manuscript Freedom of Speech in an age of Theoterrorism (college 1 t/m 4) en het boek Wat te doen met antidemocratische partijen? (college 5 t/m 7).
Elke week lever je aan het begin van het college in hardcopy (maximaal 1 A4’tje) een korte kritiek in. Die zal bestaan uit:
1) een aantal punten van inhoudelijke kritiek (dit mag schematisch), en
2) om het nauwgezet lezen te stimuleren, minstens één correctie – dat wil zeggen: een taalfout, een tikfout, een opmaakfout, of indien dit alles niet te vinden is (onwaarschijnlijk), één suggestie voor een betere formulering. Deze wekelijkse opdracht zorgt ervoor dat we in de colleges diepgaand met elkaar kunnen discussiëren; tegelijkertijd werk je door middel van deze opdracht aan je eindopdracht.Een ander belangrijk deel van het vak is de discussie met gastsprekers. Tijdens het tweede uur van een aantal colleges zal een spreker met jullie in discussie treden over zijn of haar werk. Dit is uitdrukkelijk bedoeld als discussieforum en niet als eenrichtingsverkeer; de gastsprekers stellen jullie bijdragen op prijs. De gastspreker zal aangeven waarover hij of zij graag met jullie van gedachten zou wisselen, wij geven dit vooraf aan jullie door.
Inleverprocedures
Di 24/11 24.00u
Literatuur
Verplicht studiemateriaal
Literatuur:
het manuscript Freedom of Speech in an age of Theoterrorism
het boek Wat te doen met antidemocratische partijen?
Aanmelden
Via administratie HC Law.
Minimum en maximum aantal deelnemers
Tussen de 10 en 22 deelnemers.
Contact
Vakcoördinator: Mr. Bastiaan Rijpkema
Werkadres: Faculteit Rechtsgeleerdheid, Instituut voor Metajuridica, Encyclopedie
Bereikbaarheid:
Telefoon: +31 71 527 7841
E-mail: b.r.rijpkema@law.leidenuniv.nl