Woord en betekenis, 2016-2017 - Studiegids

Toegangseisen

Geen.

Beschrijving

This course can be given in English on demand.

Wat zit er in een “woord”? Een woord is een eenheid die betekenis draagt in een taal. In dit college richten we ons op woorden in talen van de wereld en dan vooral op hun vorm en betekenis, en op de vraag hoe we hen kunnen bestuderen en documenteren in talen. We onderzoeken de relaties die woorden tot elkaar hebben. Sommige woorden worden bijvoorbeeld op dezelfde manier gezegd (of geschreven) als andere woorden, vergelijk Nederlands bloem (meel) en bloem (bv. roos). We proberen na te gaan of de betekenissen van dit soort woorden met elkaar samenhangen (polysemie) of geen samenhang vertonen (homonymie). We gaan bovendien in op de manier waarop woorden hun betekenis uitbreiden, bv. door metaforisch gebruik en door metonymie.

De connotaties die woorden hebben vormen een belangrijk venster op de denkpatronen van de sprekers van een taal, en we zullen in dit kader kijken naar de diversiteit van de connotaties van woorden voor verschillende diersoorten. We bediscussiëren verschillende aspecten en patronen binnen de woordenschat van niet-westerse en westerse talen, zoals culturele sleuteltermen die culturele waarden, geloof of geschiedenis weerspiegelen, verwantschapstermen en woorden voor culturele gebruiksvoorwerpen.

Woordenboeken vormen de opslagkamers voor woorden in talen en daarom zullen we ook kennis maken met verschillende soorten woordenboeken: eentalige woordenboeken, tweetalige woordenboeken, verklarende woordenboeken, enz. We zullen als praktijkoefening een woordenboek van een bepaald semantisch domein in een taal maken.

Leerdoelen

Kennis van en inzicht in verschillende facetten van woorden in een taal, en tot het type informatie dat zij overbrengen en tot de relaties – zowel grammaticaal als semantisch – waarin zij participeren.
Kennis van de principes van documentatie van lexicale kennis in een taal.
Inzicht in de manier waarop men woorden kan bestuderen als een sleutel tot begrip van de culturele geschiedenis en de waarden binnen een maatschappij.
Vaardigheid in het maken van een modern woordenboek van een taal door middel van een project waarin de studenten zelf een deelwoordenboek maken.
De studenten worden bekend gemaakt met de manier waarop men woorden kan bestuderen als een sleutel tot begrip van de culturele geschiedenis en de waarden binnen een maatschappij.