Toegangseisen
Dit vak is geen keuzevak. Bijvakstudenten of gaststudenten mogen hier niet aan deelnemen.
Beschrijving
Het Romeinse recht wordt wel het fraaiste bouwsel genoemd dat Rome aan West-Europa heeft nagelaten. Dit geldt niet alleen de inhoud, maar ook de vorm die dat recht heeft aangenomen, als het resultaat van een historische ontwikkeling waarin het recht van een stadstaat veranderde in dat van een wereldrijk. Iedere keer dat een jurist naar een wetboek grijpt, in schriftelijke vorm uitgevaardigd met exclusief gezag door een daartoe bevoegde overheid, is hij bewust of onbewust schatplichtig aan de Romeinse keizers.
Het Romeinse privaatrecht in het bijzonder vormt tot op de dag van vandaag de verbindende schakel tussen het privaatrecht van de Europese landen. Alle codificaties van het burgerlijk recht op het West-Europese continent bouwen voort op de structuur en de begrippen van het Romeinse vermogensrecht, dat tot diep in de negentiende eeuw werd beschouwd als het “gemeenschappelijke recht” (ius commune). Een inleiding op het Romeinse vermogensrechtelijke systeem is daarom niet alleen een goede inleiding op de structuur van het hedendaagse Nederlandse vermogensrecht. Zij vormt tevens een onmisbare voorwaarde voor begrip van het privaatrecht van de ons omringende landen.
In deze cursus wordt eerst ingegaan op de staatkundige ontwikkeling die het Romeinse rijk heeft doorlopen om te komen tot een codificatie. De staatkundige structuur van dat rijk is – door de vorming van een professionele juristenstand – van grote invloed geweest op het Romeinse procesrecht en daarmee op de ontwikkeling van het privaatrecht. Vervolgens wordt aandacht besteed aan de materiële inhoud van het Romeinse privaatrecht. In 5 hoorcolleges komt het verbintenissenrecht aan bod en in 5 werkgroepen het goederenrecht. Tot slot wordt naast de codificatie van het Romeinse recht ook de ‘receptie’ daarvan in West-Europa behandeld, die ertoe heeft geleid dat het Romeinse ‘wetboek’, en de inhoud daarvan, door de eeuwen heen duurzamer dan brons is gebleken.
Leerdoelen
Doel van het vak:
Het verkrijgen van kennis en inzicht in de beginselen van het Romeinse staatsrecht.
Het verkrijgen van kennis en inzicht in het systeem van het Romeinse procesrecht en het vermogensrecht, in het bijzonder het verbintenissenrecht en goederenrecht.
Het verkrijgen van kennis en inzicht in het proces van doorwerking van het Romeinse publiek- en privaatrecht in moderne rechtsstelsels.
Na afronding van het vak heeft u de volgende kwalificaties verworven:
U kunt de belangrijkste Romeinse staatsinstellingen, staatstheorieën en rechtsbronnen benoemen en hun onderlinge relatie duiden, alsmede hun ontwikkeling en doorwerking door de receptie van het Romeinse recht verklaren.
U bent in staat om te benoemen hoe de ontwikkeling van het Romeinse procesrecht gerelateerd is aan staatkundige en materieelrechtelijke ontwikkelingen.
U bent in staat om de structurele elementen en leerstukken van het Romeinse privaatrecht en procesrecht te benoemen.
U bent in staat om de structurele elementen en leerstukken van het Romeinse privaatrecht en procesrecht in een systematisch kader te plaatsen.
U bent in staat om een eenvoudige casus naar Romeins privaatrecht op te lossen.
Rooster
Kies voor propedeuse
Onderwijsvorm
College: 33 uur
Hoorcolleges
Aantal à 2 uur: 7.
Namen docenten: prof. mr. E. Koops (dagcolleges) en mr. C.H. Bezemer (avondcolleges).
Vereiste voorbereiding door studenten: Bestuderen van de op Blackboard per week aangegeven verplichte studiestof.
Het hoorcollege dient ter ondersteuning, aanvulling en correctie van de verplichte studiestof en is geen vervanging voor de bestudering hiervan.
Het hoorcollege wordt opgenomen maar de opnamen worden pas na afloop van het laatste college beschikbaar gesteld.
Op het hoorcollege wordt het Romeinse staatsrecht en het verbintenissenrecht behandeld. De hoorcollegestof overlapt niet met de werkgroepen. Ter oefening van de hoorcollegestof zijn vragen beschikbaar via Blackboard.
Werkgroepen
Aantal à 2 uur: 6
Namen docenten: mr. C.H. Bezemer, mr. E.S. Daalder, mr. S.E. Landheer, en student-assistenten.
Vereiste voorbereiding door studenten: bestuderen van de op Blackboard per week aangegeven verplichte studiestof en het voorbereiden van opgaven daarover.
Op de werkgroepen wordt het Romeinse procesrecht en het goederenrecht behandeld en worden tevens eenvoudige casus geoefend. De werkgroepstof overlapt niet met het hoorcollege.
De werkgroep voor avondstudenten wordt gegeven op maandagavond.
Toetsing
Tentamen: 3 uur
Nabespreking: 2 uur
Toetsing
Toetsvorm(en)
- Schriftelijk tentamen, bestaande uit 30 meerkeuzevragen en één open vraag. Bij de berekening van het cijfer tellen de meerkeuzevragen mee voor 80% en de open vraag voor 20%.
Examenstof
Tot de examenstof behoort de verplichte literatuur, het werkboek en hetgeen behandeld is tijdens hoorcollege, werkgroep en tijdens eventuele andere onderwijsvormen.
Blackboard
Bij dit vak wordt gebruik gemaakt van Blackboard.
Literatuur
Verplicht studiemateriaal
Literatuur:
J.H.A. Lokin, Prota. Vermogensrechtelijke leerstukken aan de hand van Romeinsrechtelijke teksten, 9e druk, Chimaera: Groningen 2008 of 2012.
W.J. Zwalve, Beknopte geschiedenis van het Romeinse recht, Den Haag: Boom Juridische Uitgevers 2004.
Reader:
Voor dit vak is een nieuwe reader in voorbereiding ter ondersteuning van het werkgroeponderwijs. Deze reader zal tijdig ter beschikking worden gesteld via Readeronline.
Aanmelden
De aanmelding verloopt via uSis. Voltijd eerstejaars studenten die zijn ingedeeld in een tutorgroep door het Onderwijs Informatie Centrum (OIC), worden door het OIC aangemeld.
Contact
Vakcoördinator: Dhr. Mr. C.H. Bezemer
Werkadres: Steenschuur 25, kamer B3.38
Bereikbaarheid: maandag van 10-12.30 uur en op afspraak.
Telefoon: 071 527 7427
E-mail: c.h.bezemer@law.leidenuniv.nl
Instituut/afdeling
Instituut: Metajuridica
Afdeling: Rechtsgeschiedenis
Kamernummer secretariaat B3.30
Openingstijden: maandag en donderdag van 9.00-15.00 uur en dinsdagochtend van 09.00-13.00 uur
Telefoon secretariaat: 071 527 7442