Rampspoed op zee. Bewijsvoering en berechting van scheepsongevallen

Toegangseisen

De propedeuse is voltooid en beide BA-Werkcolleges zijn met een voldoende afgerond.

Beschrijving

Scheepvaart is van oudsher een risicovolle onderneming. De onvoorspelbaarheid van de elementen, onbekendheid met vaarroutes, falende techniek en menselijke fouten kunnen op zee grote rampen veroorzaken. Schipbreuk, averij of brand kunnen mensenlevens kosten en economische schade veroorzaken. Verzekeringkwesties en disputen over de schuldvraag vergen internationaal overleg en een zorgvuldige afwikkeling. Er wordt dan ook veel kennis en geld geïnvesteerd om de risico’s op zee te minimaliseren, maar ze zijn nooit helemaal uit te sluiten. Dat roept de vraag op naar de aard, omvang en oorzaak van scheepsongevallen en de rol van de overheid bij het voorkomen en berechten van calamiteiten.

In de loop van de negentiende eeuw evolueerde de supervisie van de Nederlandse overheid op de koopvaardij zich van controle op de handhaving van tucht aan boord tot toezicht op de veiligheid van schepen en onderzoek van staatswege naar de oorzaken van scheepsrampen. In de historiografie wordt vaak opgevoerd dat dit alles te maken had met technologische innovaties in relatie tot globalisering. Maar wat is de rol van de bemanning?

De getuigenisverklaringen en uitspraken van de Raad van Tucht voor de Koopvaardij (1856-1909) en zijn opvolger de Raad voor de Scheepvaart zijn bewaard gebleven in het Nationaal Archief en het Maritiem Museum Rotterdam. Zij vormen een unieke bron voor kwalitatief en kwantitatief onderzoek. In het museum bevinden zich bovendien talrijke voorwerpen (schilderijen, foto’s, tekeningen, egodocumenten van ooggetuigen) van scheepsrampen. Museale objecten in combinatie met schriftelijke bronnen werpen nieuw licht op het zeemansleven, oorzaken en verbeelding van scheepsongelukken, de aard en zwaarte van de uitspraken, het functioneren van de tuchtcolleges en de gevolgen voor internationale maritieme regelgeving om rampen te voorkomen.

De studenten worden bij het onderzoek in Rotterdam begeleid door de conservatoren van het Maritiem Museum.

Leerdoelen

Algemene leerdoelen

De student kan:

1. een wetenschappelijk onderzoek met een beperkte omvang opzetten en uitvoeren, en daarbij:
   a. relatief grote hoeveelheden informatie organiseren en verwerken;
   b. vakliteratuur zoeken, selecteren en ordenen;
   c. een wetenschappelijk debat analyseren;
   d. het eigen onderzoek in het wetenschappelijk debat plaatsen.
2. een probleemgestuurd werkstuk schrijven en een referaat houden naar het format van syllabus Themacolleges, en daarbij:
   a. een realistische planning hanteren;
   b. een probleemstelling en deelvragen formuleren;
   c. een beargumenteerde conclusie formuleren;
   d. feedback geven en ontvangen;
   e. aanwijzingen van de docent verwerken.
3. reflecteren op de primaire bronnen waarop de literatuur is gebaseerd.
4. bronnen selecteren en gebruiken voor eigen onderzoek.
5. bronnen analyseren, in een historische context plaatsen en interpreteren.
6. participeren in de discussies tijdens colleges.

Leerdoelen, specifiek voor de afstudeerrichting

7. De student heeft kennis opgedaan van de afstudeerrichting(en) waartoe het BA-Seminar behoort;
   • bij de afstudeerrichting Vaderlandse Geschiedenis: voor staatsvorming, identiteit, en politieke cultuur van Nederland en de Nederlandse overzeese gebieden vanaf de zestiende eeuw, en in het bijzonder voor de track Zeegeschiedenis: de relatie van de mens tot de oceanen, zeeën en rivieren.
8. De student heeft kennis van en inzicht in de kernbegrippen, de onderzoeksmethoden en –technieken van de afstudeerrichting, met speciale aandacht;
   • bij de afstudeerrichting Vaderlandse Geschiedenis: voor primaire bronnen en diachrone nationale geschiedenis, en in het bijzonder bij de track Zeegeschiedenis: het gebruik van museale objecten voor historisch onderzoek.

Leerdoelen, specifiek voor dit college

De student:

9. heeft kennis van de historiografie van de Nederlandse scheepvaart in de negentiende en twintigste eeuw;
10. heeft inzicht in het gebruik en de waarde van (museale) objecten voor historisch onderzoek;
11. heeft vaardigheid in het zoeken en gebruiken van verschillende primaire bronnen;
12. heeft kennis van de ontwikkeling van de veiligheid op zee in internationaal vergelijkend perspectief;
13. leert op abstract niveau na te denken over verschillende aspecten en bepalende factoren gerelateerd aan calamiteiten op zee.

Rooster

Zie Rooster Geschiedenis

Onderwijsvorm

• Werkcollege

Studielast

Totale studielast 10 EC x 28 uur = 280 uur

• Bijwonen college en introductiebezoek museum: 26 uur

• Bestuderen verplichte literatuur en maken opdracht(en): 64 uur

• Schrijven werkstuk (inclusief bestuderen literatuur en bronnenonderzoek en referaat): 190 uur

Toetsing

• Werkstuk (ca. 7200 woorden, inclusief noten en bibliografie; probleemgestuurd werkstuk op basis van primair bronnenonderzoek)
  Getoetste leerdoelen: 1-5, 8-13

• Mondelinge presentatie
  Getoetste leerdoelen: 3-5

• Participatie
  Getoetste leerdoelen: 6

• Opdracht 1: essay methodologie objectonderzoek
  Getoetste leerdoelen: 8, 10

• Opdracht 2: essay ontwikkelingen in de scheepvaart en veiligheid op zee in internationale context
  Getoetste leerdoelen: 7, 9, 12

• Opdracht 3: heuristiek
  Getoetste leerdoelen: 1, 3-5, 9

Weging

Werkstuk: 70 %
Referaat en participatie: 10 %
Opdrachten: 20 %

Het eindcijfer komt tot stand op basis van het gewogen gemiddelde op basis van de deelcijfers, met daarbij als aanvullende eis dat het werkstuk voldoende moet zijn.

Deadlines

Voor de deadline voor het inleveren van de werkstukken zie overzicht deadlines

Herkansing

Het werkstuk kan worden herkanst. Voor de deadline zie overzicht deadlines

Blackboard

Blackboard wordt gebruikt voor:

• communicatie;

• het delen van studiemateriaal en powerpoint presentaties.

Literatuur

Literatuur wordt bij het begin van het college bekendgemaakt en via Blackboard en een collegeplank in de UB ter beschikking gesteld.

Aanmelden

Inschrijven via uSis is verplicht.

Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs

Niet van toepassing.

Contact

Dr. A.M.C. van Dissel

Opmerkingen

Studenten doen onderzoek in het Maritiem Museum Rotterdam en het Nationaal Archief en werken samen met de conservatoren van het museum. Een presentatie van de onderzoeksresultaten voor conservatoren en vrienden van het museum behoort tot de mogelijkheden.