Toegangseisen
Bachelordiploma in een van de geesteswetenschappelijke opleidingen.
Beschrijving
In de cursus Vertaalwetenschap leren studenten vertalingen van literaire teksten theoretisch te benaderen en taal- en cultuurverschillen te analyseren. Om het bewustzijn omtrent taal- en cultuurverschillen te vergroten wordt vertaalwetenschap in verband gebracht met het begrip ‘wereldliteratuur’. Tevens wordt stilgestaan bij de praktijk van het vertalen en bij de relatie daarvan met de theorie.
De inleidende colleges zijn gewijd aan de geschiedenis van het vertalen en de theorievorming vanaf de klassieke oudheid, via de Middeleeuwen tot heden. Geleerd wordt onder meer hoe methoden van vertalen kunnen worden onderscheiden en hoe vertalingen kunnen worden geanalyseerd. Enkele case studies zijn bedoeld om de problematiek van het ‘onderhandelen’ tussen culturen duidelijk te maken. In het bijzonder wordt gereflecteerd op ‘vervreemding’ en ‘toe-eigening’ aan de hand van vertalingen, vooral in het Nederlands, vanuit niet-Westerse talen.
Tegenover de theorie staat de praktijk. Tijdens het college maken studenten kennis met de ervaringen van professionele vertalers (door middel van secundaire literatuur en een gastoptreden) die stilstaan bij de praktijk van het vertalen en bij omgevingsfactoren waar vertalers rekening mee moeten houden. Tijdens een excursie maken studenten kennis met het Nederlands Letterenfonds (Amsterdam) en de rol die het Fonds speelt in het Nederlandse vertaalbeleid.
Buitenlandse studenten kunnen hun moedertaal benutten bij het doen van een zelfstandig vertaalonderzoek. Nederlandse studenten kunnen desgewenst onderzoek doen naar vertalingen in modern Nederlands van literatuur uit oudere taalfasen van het Nederlands. De cursus sluit af met presentaties door de studenten van hun onderzoek op het gebied van Vertaalwetenschap, die resulteren in een eindwerkstuk.
Leerdoelen
Kennis: De studenten vergroten hun kennis van de belangrijkste historische en moderne theorieën over vertalen en krijgen daarnaast oog voor de praktische context waarbinnen vertalers moeten opereren.
Inzicht: De studenten verdiepen hun inzicht in de belangrijkste historische en moderne theorieën over vertalen en leren hoe het ‘onderhandelen’ tussen culturen in zijn werk gaat.
Vaardigheden: Ze leren methodes voor analyse van vertalingen en vertaalstrategieën (toepassen) en discussiëren over de theorie en de praktijk van vertalen. De vaardigheden in het vertalen met het Nederlands als bron- of doeltaal worden verder ontwikkeld.
De deelnemers zijn aan het eind in staat om op niveau te reflecteren op het gebied van Vertaalwetenschap, om bestaande literaire vertalingen van oudere Nederlandse teksten naar het modern Nederlands of van het modern Nederlands naar een andere doeltaal en vice versa met behulp van modellen te analyseren en voorts om mondeling en schriftelijk verslag uit te brengen van zelfstandig onderzoek op het gebied van vertalen in theorie en praktijk.
Rooster
Onderwijsvorm
Werkcollege en excursie.
Studielast
Totale studielast 280 uur, waarvan
college-uren: 26
excursie: 2 uur
studentensymposium (inclusief voorbereiding): 8 uur
bestuderen secundaire literatuur (inclusief 3 opdrachten, waaronder een mondelinge presentatie): 134 uur
afsluitende nota 110 uur.
Toetsing
Discussie, opdrachten en actieve participatie (15%)
Mondelinge presentatie tijdens een studentensymposium (15%)
Werkstuk (70%)
Het eindcijfer voor de cursus komt tot stand door de bepaling van het gewogen gemiddelde op basis van de drie deelcijfers, waarbij het cijfer voor het werkstuk niet lager mag zijn dan een 5,5.
Herkansing
- Wie voor het werkstuk lager dan een 5,5 haalt, krijgt een eenmalige mogelijkheid tot herschrijven. Aan het eventueel herschrijven gaat een gesprek met de docent vooraf.
Blackboard
Via Blackboard worden studenten op de hoogte gehouden van lopende zaken en ontvangen ze specifieke informatie over onderdelen van de cursus.
Zie Blackboard.
Literatuur
Studenten dienen vier boeken aan te schaffen:
David Damrosch, How to Read World Literature. [Z.pl.] 2009.
Ton Naaijkens [e.a.] (red.), Denken over vertalen. Tekstboek vertaalwetenschap. 2e, herz., geactualiseerde en uitgebreide druk, Nijmegen 2010.
Arthur Langeveld, Vertalen wat er staat. 6e dr. Amsterdam/Antwerpen 2012.
Barber van de Pol, Cervantes & co. In plaats van voetnoten. 2e dr. [Amsterdam] 2015.
De literatuurlijst ziet er als volgt uit:
Susan Bassnett, ‘From Cultural Turn to translational Turn: A Transnational Journey (2011)’, in: David Damrosch (ed.), World Literature in Theory. Chichester 2014, p. 234-245.
Toegankelijk via Blackboard.Theo Hermans, ‘De peren van de kersenboom’, in: Perspectieven voor de internationale neerlandistiek in de 21ste eeuw. Handelingen Veertiende Colloquium Neerlandicum. Münster 2001, p. 377-397.
Toegankelijk via DBNLHieronymus, ‘Over de beste manier van vertalen’, in: Ton Naaijkens [e.a.] (red.), Denken over vertalen. Tekstboek vertaalwetenschap. 2e, herz., geactualiseerde en uitgebreide druk, Nijmegen 2010, p. 13-14.
Peter van de Kamp (ed.), Turning Tides. Modern Dutch & Flemish Verse in Enlish Versions by Irish Poets. Brownsville 1994. Hieruit een nader op te geven aantal gedichten.
Toegankelijk via Blackboard.Arthur Langeveld, Vertalen wat er staat. 6e dr. Amsterdam/Antwerpen 2012, Hfdst. 3, ‘Vertaaltransformaties’, p. 68-123.
Maarten Luther, ‘Zendbrief over het vertalen’, in: Ton Naaijkens [e.a.] (red.), Denken over vertalen. Tekstboek vertaalwetenschap. 2e, herz., geactualiseerde en uitgebreide druk, Nijmegen 2010, p. 15-23.
Arie Pos, ‘Vertalersvoetnoot’, in: Filter. Tijdschrift over vertalen 17 (2010), afl. 4 (december), p. 75-79.
Toegankelijk via Blackboard.Arie Pos, ‘Vertaalstrategieën’.
Toegankelijk via DBNL:
- Bart Besamusca en Gerard Sonnemans (ed.), De crumen diet volc niet eten en mochte. Nederlandse beschouwingen over vertalen tot 1550. Stichting Bibliographia Neerlandica, Den Haag 1999.
Toegankelijk via deze link.
Toegankelijk via Blackboard.
Dolores Ross, Arie Pos en Marleen Mertens (red.), Ieder zijn eigen Arnon Grunberg. Vertaling, promotie, receptie in Italië, Spanje, Catalonië, Portugal en Roemenië. Gent 2012. Lage Landen Studies 3.
Toegankelijk via deze link.Friedrich Schleiermacher, ‘Over de verschillende methoden van het vertalen’, in: Ton Naaijkens [e.a.] (red.), Denken over vertalen. Tekstboek vertaalwetenschap. 2e, herz., geactualiseerde en uitgebreide druk, Nijmegen 2010, p. 39-60.
Maria Tymoczko, ‘Niet-westerse ideeën in de vertaaltheorie’, in: Ton Naaijkens [e.a.] (red.), Denken over vertalen. Tekstboek vertaalwetenschap. 2e, herz., geactualiseerde en uitgebreide druk, Nijmegen 2010, p. 405-418.
Lawrence Venuti, The Translator’s Invisibility. A History of Translation. London/New York 1995, Reprint 2004, Hfdst. 1, ‘Invisibility’, p. 1-42 en 314-316.
Toegankelijk via deze linkAnneke de Vries, ‘Scheef licht. Gender-stereotypen in vertalingen van Richteren 4’, in: Ton Naaijkens [e.a.] (red.), Denken over vertalen. Tekstboek vertaalwetenschap. Nijmegen 2004, p. 119-126.
Toegankelijk via Blackboard.Jan de Waard en Eugene A. Nida, From One Language to Another. Functional Equivalence in Bible Translating. [Z.pl.] 1986 (Reprint 1998), p. 36-44.
Toegankelijk via Blackboard.
Websites:
www.biblija.net
www.nederlandsebijbels.nl/bibliografie
Aanmelden
Inschrijven via uSis is verplicht. Algemene informatie over uSis is te vinden op Nederlands en English
Let op: studenten die geen Nederlands studeren dienen eerst contact op te nemen met de studiecoördinator voor goedkeuring.
Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs
N.v.t.
Contact
Voor inhoudelijk vragen omtrent deze cursus kun je contact opnemen met Prof.dr. W. van Anrooij, Nederlandse Taal en Cultuur, P.N. van Eyckhof 1, kamer 101A. Tel. 071-5272121. Het e-mailadres is w.van.anrooij@hum.leidenuniv.nl.
Voor praktische vragen kun je je wenden tot het secretariaat van de Opleiding Nederlandse Taal en Cultuur/Neerlandistiek. Dit valt onder de Onderwijsadministratie P.N. van Eyckhof 4, kamer 101A. Tel. 071 5272 2604. Het e-mail adres is: osz-oa-eyckhof@hum.leidenuniv.nl.