Toegangseisen
n.v.t.
Contact
Coordinator: E. ter Gast
Email: ellentergast@gmail.com
Beschrijving
De cursus bio-ethiek is een intensieve 3-weekse cursus waarbij je leert om kritisch te reflecteren op de ethische en maatschappelijke aspecten van de beroepspraktijk van de bio-informaticus.Na een korte inleiding in de bekendste ethische theorieën en de toepassing hiervan op de biologie komen verschillende ethische kwesties aan de orde. Typisch ethische vraagstukken in de bio informatica hebben bijvoorbeeld betrekking op het gebruik van genetische databanken, privacy, genetisch profileren en patenten. Welke posities we hierover innemen hangt van verschillende factoren af, bijvoorbeeld van de definities die we hanteren voor begrippen als ‘natuur’ en ‘natuurlijk’ en de waarde die we daaraan hechten. Ook de mens- en natuurbeelden die we (meestal onbewust) hanteren spelen een belangrijke rol. Veel aandacht wordt besteed aan de wijze waarop jij als bio-informaticus een bijdrage kan leveren aan het publiek debat over jouw vakgebied. Hoe ga je om met de mening en gevoelens van leken?
Het uitgangspunt van het college is dat ethische waarheid niet bestaat als iets dat absoluut gegeven is, maar dat het iets is dat tot stand komt tijdens intersubjectief overleg. Je eigen grondhoudingen en/of mens- en wereldbeelden spelen daarin een cruciale rol. Tijdens de cursus ligt daarom veel nadruk op het voeren van ethische debatten en onderbouwen van standpunten met degelijke argumenten. Je wordt uitgedaagd om te onderzoeken waar je eigen standpunten en oordelen vandaan komen. Een van de doelen van de cursus is dat je onderscheid kan maken tussen ‘borrelpraat’ en een zinvol ethisch debat.
Leerdoelen
Doelstellingen:
Kennismaking met de ethische aspecten van biologisch onderzoek. Toepassen van inzichten uit de filosofie (ethiek) bij het analyseren van bio-ethische vraagstukken. Kritische ethische reflectie op de verschillende vakgebieden binnen de levenswetenschappen.
Eindtermen:
Aan het eind van de cursus moet je in staat zijn met goede argumenten (weldoordacht, logisch consistent, geen drogredeneringen) en met respect voor de standpunten van anderen deel te nemen aan een bio-ethische discussie. Daarbij moet je kunnen refereren aan de meest bekende ethische theorieën. Daarnaast moet je mogelijke maatschappelijke vraagstukken die voortkomen uit ontwikkelingen in de biologie, zoals biotechnologie, genetische test etc. kunnen herkennen, erkennen en bespreekbaar maken.
Rooster
Van 28 november 2016 tot en met 16 december 2016, voor detailrooster zie Blackboard.
Totaal aantal contacturen
De cursus bestaat uit een hoorcolleges, een reeks werkcolleges en een aantal individuele en groepsopdrachten. De hoorcolleges duren 2 tot 2.5 uur, de werkcolleges 3 tot 3.5 uur. Tijdens het eigen onderzoek heb je nog een of twee keer overleg met je werkgroepdocent. Het totaal aantal contacturen ligt rond de 30 uur.
Onderwijsvorm
Het college bestaat een drietal hoorcolleges en 7 werkcolleges. Let op: zowel de hoor- als werkcolleges zijn verplicht! Je mag maximaal twee werk- of hoorcolleges missen. En alleen met een geldige reden. Als je een werkcollege niet kan bijwonen moet je de opdrachten van die dag voor of tijdens het eerstvolgende werkcollege schriftelijk of per email bij je werkgroepdocent inleveren. Het spreekt voor zich dat je de teksten die je voor het werkcollege moet lezen ook daadwerkelijk leest en dat je op tijd aanwezig bent. In de tweede week start het ‘veldwerkonderzoek’. In groepen van maximaal vijf studenten moet je een reële ethische casus die kan voorkomen in de praktijk van de bioloog onderzoeken (en proberen op te lossen). Over dit onderzoek moet je een verslag schrijven en een presentatie houden.
Toetsing
Tijdens het college zijn verschillende toetsmomenten. Naast de opdrachten die tijdens de werkcolleges moeten worden gemaakt, zijn er huiswerkopdrachten. In de eerste week moet je bijvoorbeeld een essay schrijven over een stelling uit een bio-ethisch debat. Deze huiswerkopdrachten zijn verplicht en tellen mee voor het eindcijfer.
Je wordt ook beoordeeld voor je (mondelinge) bijdrage aan het werkcollege. Er wordt van je verwacht dat je actief deelneemt aan de discussies tijdens de werkcolleges. Daarbij wordt gekeken naar de kwaliteit van je redeneringen. Zijn ze logisch consistent? Kun je je stellingen goed onderbouwen met argumenten? Kloppen de feiten?
Als afsluiting van de cursus moet je een kort veldwerkonderzoek doen (stakeholder analyse) en een werkstuk schrijven over een zelf gekozen bio-ethisch vraagstuk. Dit is een groepsopdracht. Over dit werkstuk moeten je op de laatste dag van het college een presentatie houden. Voor alle afzonderlijke onderdelen krijg je punten. Hoe deze worden gewogen staat in de reader, die je bij aanvang van het college krijgt uitgereikt.
Blackboard
Aanvullende informatie en cursusdocumenten staan op Blackboard.
Literatuur
Alle teksten die je moet lezen zijn te vinden in de reader. Aanvullende teksten worden gepubliceerd op Blackboard.
Aanmelden
Via USIS en daarna aanmelden via Blackboard.