Studiegids

nl en

De sturende kracht van taal

Vak
2017-2018

Toegangseisen

Beschrijving

In onderzoek naar de betekenis van taalelementen staat vaak de descriptieve (beschrijvende) dimensie van taal centraal, dus de vraag waar een taalelement naar verwijst in de werkelijkheid. Als reactie daarop wordt in de cognitieve taalkunde de subjectieve dimensie van taalgebruik benadrukt: de spreker kiest altijd één van de (vele) manieren om over de werkelijkheid te spreken en presenteert dus altijd een subjectieve conceptualisering, of ‘ construal’, van die werkelijkheid. Ook in deze benadering ontbreekt echter nog een dimensie: de intersubjectieve dimensie. Wanneer taal wordt gebruikt in communicatie, is de spreker niet bezig om voor zichzelf de werkelijkheid te conceptualiseren, maar heeft hij (ook) een bedoeling met zijn woorden. In dit college gaan we uit van de argumentatieve/retorische opvatting van dit idee: met elke taaluiting wil de speker de hoorder in een bepaalde richting sturen; elke taaluiting is een argument voor een conclusie.

In het eerste, meer theoretische blok onderzoeken we hoe deze benadering zich verhoudt tot andere theorieën over semantiek en pragmatiek en met name over de verhouding tussen die twee (zoals in de ‘Griceaanse’ pragmatiek). In het tweede blok passen we de theorie toe op grammaticale constructies van het Nederlands (bijv. modale en conditionele constructies). We concentreren ons dit jaar op expressieve/exclamatieve constructies - Hoe leuk is dat! - en de uitdrukking van emoties in taal.

Leerdoelen

Studenten zijn in staat

  • de belangrijkste theorieën in het domein van de pragmatiek samen te vatten, te illustreren, en toe te passen op concrete taaldata.

  • te reflecteren op de verhouding tussen taalsysteem en taalgebruik/interpretatie, in het algemeen en in specifieke gevallen.

  • de theoretische literatuur toe te passen in de analyse van grammaticale verschijnselen van het Nederlands.

Rooster

Zie Rooster MA Neerlandistiek

Onderwijsvorm

  • Werkcollege

Studielast

  • Totale studielast 10 EC = 280 uur

  • College 12 weken x 2 uur = 24 uur

  • Voorbereiding colleges 12 weken x 8 uur = 96 uur

  • Tentamen blok 1 + voorbereiding = 20 uur

  • Werkstuk blok 2 (inlezen, onderzoek, schrijven eerste en tweede versie, presentatie) = 140 uur

Toetsing

Toetsing

  • Schriftelijk take-home tentamen na blok 1 (40% eindcijfer)

  • Afsluitend onderzoekspaper (60% eindcijfer)

  • Zowel het take-home tentamen als het onderzoekspaper moet minimaal 5.5 zijn.

  • Daarnaast leveren de studenten wekelijks een bijdrage aan het discussieforum, presenteren zij een deel van de literatuur en hun eigen onderzoek (verplicht)

Weging

Zie hierboven

Herkansing

Zowel het take-home tentamen als het onderzoekspaper kunnen herkanst worden

Nabespreking

Blackboard

Blackboard wordt gebruikt.

Literatuur

Siobhan Chapman (2011), Pragmatics. Basingstoke etc. : Palgrave Macmillan.
Arie Verhagen (2005), Constructions of Intersubjectivity. Oxford: Oxford University Press.

Aanmelden

Inschrijven via uSis is verplicht.
Algemene informatie over uSis is te vinden op Nederlands en English

Let op: studenten die geen MA Neerlandistiek studeren dienen voor goedkeuring c.q. toelating eerst contact op te nemen met de studiecoördinator

Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs

Niet van toepassing

Contact

Namen en adressen waar studenten terecht kunnen voor meer informatie.

Dhr.Dr. R.J.U. Boogaart

Voor praktische vragen kun je je wenden tot het secretariaat van de Opleiding Neerlandiek.
Dit valt onder de Onderwijsadministratie P.N. van Eyckhof 4, kamer 101A. Tel. 071-527 2604.
Het e-mailadres is: osz-oa-eyckhof@hum.leidenuniv.nl.

Opmerkingen

Niet van toepassing