Toegangseisen
Bachelor Rechtsgeleerdheid (zie ook OER).
Beschrijving
Het vak Bijzonder Strafrecht beoogt een overzicht te geven van de (pseudo)strafrechtelijke handhaving van normen in het bijzonder straf(proces)recht, te weten het strafprocesrecht buiten de wetboeken. Het doel is om u kennis en inzicht te laten verwerven in de punitieve handhaving binnen de alternatieve context van de beleids-ordenende wet- en regelgeving. Het gaat daarbij om het economisch, financieel fiscaal en milieustrafrecht, waar het bij punitieve handhaving, anders dan in het commune straf- en strafprocesrecht, niet primair gaat om de bescherming van individuele (slachtoffer)belangen, maar om collectieve rechtsgoederen, zoals de integriteit van financiële markten, de gezondheid van staatskas en het voorkomen van oneigenlijke concurrentie. Daarmee heeft handhaving in deze terreinen veel meer het karakter van een instrument dat ten dienste staat aan de effectieve verwezenlijking van het overheidsbeleid. Het gaat dan om het economisch, financieel en fiscaal beleid van de overheid. De inhoud daarvan is mede bepalend voor zowel de materiele normen van het bijzonder strafrecht als de in te zetten (strafvorderlijke en bestuurlijke) handhavingsmechanismen en kaders. Het keuzevak gaat in op (1) de bij deze handhavingsterreinen betrokken praktische problematiek; (2) dit bezien vanuit het perspectief van alle betrokken actoren en ook (3) de principiële problematiek die voortvloeit uit de bijzondere aard en kenmerken van de strafbaarstellingen in bijzondere wetten en die invloed van het een en ander op de handhaving. Zo wordt aandacht besteed aan de zogeheten gemende handhaving, waarbij dezelfde normen niet alleen via het straf en strafprocesrecht, maar – vooral – via het bestuurlijke mechanismen worden gehandhaafd. Enerzijds brengt dat mee dat het bijzonder straf(proces)recht niet zelfstandig ‘opereert’, maar onderdeel is van een gemengde handhavingsketen, waarbij in verschillende handhavingskolommen, door verschillende publieke en private partners wordt samengewerkt. Anderzijds zijn binnen de strafrechtelijke handhaving zelf substantiële afwijkingen te zien in de wijze waarop wordt omgegaan met fundamentele rechtsbeginselen ten opzichte van het commune straf(proces)recht. Het een en ander brengt met zich dat op in de (pseudo-)strafrechtelijke handhaving van normen een geheel eigen logistiek en dynamiek bestaat dan in het commune straf(proces)recht.
Leerdoelen
Doel van het vak:
Het vak heeft een autonome functie binnen het curriculum in die zin dat het u in aanraking brengt met deelterreinen van het straf(proces)recht die specialistische kennis en vaardigheden vereisen. Het gaat hierbij om inherent ‘gemengd’ recht, waardoor studenten inzicht zullen moeten ontwikkelen in de onderlinge wisselwerking tussen verschillende rechtsterreinen van het strafrecht, bestuursrecht en civiele recht. Het vak vervult daarnaast een faciliterende rol ten opzichte van andere vakken doordat het tevens een nieuw perspectief en daarmee verdiepend inzicht geeft in ‘gemene’ rechtsbeginselen en structuren, door de oriëntatie op afwijkingen die noodzakelijk zijn in specifieke contexten. Rechtshandhaving van bijzondere wetten heeft betrekking op het toezien op de naleving van de bijzondere normen en het sanctioneren van overtreding daarvan.
Een opsomming van de leerdoelen:
Kennis en inzicht in (strafrechtelijke) handhaving van normen in bijzondere strafwetten
Kennis en inzicht in vermenging rechtsgebieden en effect op normatieve kaders
Kennis en inzicht in transponeren leidende beginselen, met het oog op effectieve werking in alternatieve kaders
Mondeling en schriftelijk voordragen van argumenten in deelthema’s van het bijzonder strafrecht, ter zake tot besluitvorming komen
Rooster
Zie de opleidingspagina op de website.
Onderwijsvorm
Hoorcolleges- Aantal à 2 uur: 5
Namen docenten: F.P. Ölçer. / mr. J.P. Cnossen
Vereiste voorbereiding door studenten: Wekelijks voorgeschreven stof.
Werkgroepen
Aantal à 2 uur: 5
Namen docenten: F.P. Ölçer
Vereiste voorbereiding door studenten: Tijdens de werkgroepen te houden voordracht, als partij in een Moot Court.
Examenstof
Tot de examenstof behoort de verplichte literatuur, het werkboek en hetgeen behandeld is tijdens hoorcollege, werkgroep en tijdens eventuele andere onderwijsvormen.
Toetsing
Toetsvorm(en)
Schriftelijk essaytentamen (60% van het eindcijfer)
Cijfer voor voordracht (beoordeling schriftelijk stuk en mondelinge presentatie daarvan – 20% van het eindcijfer)
Uitwerken van een pleitnotitie (20% van het eindcijfer);
Hertentamen: alleen het schriftelijk essaytentamen wordt gehertentamineerd (de cijfers van voordracht en pleitnotitie blijven gelden m.b.t. hertentamen en zijn alleen geldig in 2017-2018).
Regeling herkansen voldoendes
Op dit vak is de regeling herkansen voldoendes van toepassing (artikel 4.1.8.1 e.v. OER) voor zover dit vak onderdeel uitmaakt van het verplicht curriculum van de opleiding (d.w.z. geen vrije keuzevak). Studenten die bij de eerste kans een voldoende eindcijfer hebben behaald, kunnen onder bepaalde voorwaarden het schriftelijke (eind)tentamen opnieuw afleggen. Raadpleeg hiervoor het OIC.
Inleverprocedures
De te houden voordracht wordt ingeleverd via blackboard.
Examenstof
Tot de examenstof behoort de verplichte literatuur, de reader en hetgeen behandeld is tijdens hoorcollege, werkgroep en tijdens eventuele andere onderwijsvormen.
Blackboard
Bij dit vak wordt gebruik gemaakt van Blackboard.
Literatuur
Verplicht studiemateriaal
Literatuur:
- F.G.H. Kristen, R.M.I. Lamp, J.M.W. Lindeman, M.J.J.P. Luchtman (red), Bijzonder Strafrecht, Strafrechtelijke handhaving van sociaal economisch en fiscaal recht in Nederland, BOOM/LEMMA, Pompe, Den Haag (nieuwste druk).
Werkboek:
- Alleen digitaal beschikbaar op de Blackboardomgeving bij dit vak.
Aanmelden
De aanmelding verloopt via uSis.
Contact
Vakcoördinator: F.P. Ölçer
Werkadres: Steenschuur 25
Bereikbaarheid:
Telefoon: 071-5277520
E-mail: f.p.olcer@law.leidenuniv.nl
Instituut/afdeling
Instituut: Strafrecht en Criminologie
Afdeling: Straf- en strafprocesrecht
Kamernummer secretariaat: C1.01
Openingstijden: maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag van 9.00-17.00 uur
Telefoon secretariaat: 071 527 7518
E-mail: w.bonis@law.leidenuniv.nl