Toegangseisen
Toegelaten tot HC Law.
Beschrijving
Schulden, een maatschappelijk en een juridisch probleem
De tv serie "Schulden" van de omroep HUMAN heeft veel maatschappelijke aandacht gekregen. Op internationaal niveau speelt de discussie of de economie van Griekenland niet kapot wordt gemaakt als het land zijn schulden volledig moet terugbetalen. Voor veel studenten beperkt de omvang van hun studieschuld straks hun mogelijkheid om een huis te kopen.
Kortom, schulden zijn een alledaags verschijnsel dat tot maatschappelijke problemen leidt.
In deze Honours Class bestuderen we de schuldenproblematiek op een rechtssociologische manier. We analyseren de problemen zowel vanuit juridisch als vanuit maatschappelijk perspectief.
Een van de pijlers van het burgerlijk recht is ‘pacta sunt servanda’: overeenkomsten moeten worden nagekomen. De schuldenaar staat met zijn gehele vermogen en gedurende een periode van 20 jaar in voor de nakoming van zijn verplichtingen. Met de Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen is op dit beginsel een inbreuk gemaakt. Een debiteur die te goeder trouw is, kan na 3 jaar een schone lei krijgen.
Een eerste vraag die rijst is hoe deze kwijtschelding van schulden juridisch en rechtspolitiek beargumenteerd kan worden.
Vervolgens gaan we in op de manier waarop crediteuren gereageerd hebben op deze versterking van de rechtspositie van de debiteur. Een van de hete hangijzers is de sterke positie die de overheid voor zichzelf heeft bedongen. Verschillende overheidscrediteuren kunnen op een eenvoudige en directe manier hun vordering innen. Dat benadeelt de juridische positie van particuliere crediteuren. De tweede vraag is of, en zo ja hoe, deze bevoorrechte positie van de overheid kan worden beargumenteerd.
Een derde aspect is de verhouding tussen de talrijke hulpverleners die de debiteuren terzijde staan aan de ene kant, en de deurwaarders en incassobedrijven aan de andere kant die proberen zoveel mogelijk geld binnen te halen voor hun opdrachtgevers. Hoe werken al deze instellingen in de praktijk, hoe botsen ze met elkaar en wat zijn de gevolgen voor de juridische positie van de debiteur en de sociale consequenties. Welke maatschappelijke kosten zijn het gevolg van de bestaande praktijk.
Ten slotte behandelen we de rol van de rechter in het geheel. Wat is zijn verhouding ten opzichte van de hulpverleners , wat kan de rechter bijdragen aan de oplossing van de z.g. Multi-problematiek. Schulden zijn vaak een indicatie voor achterliggende problemen (echtscheiding, werkloosheid, verslaving etc. ). Moet de rechter daar op ingaan of zich beperken tot een strikt juridische toetsing?
Leerdoelen
Inzicht krijgen in de wisselwerkingen tussen recht en samenleving. Zowel de sociale werking van recht als wat wordt genoemd de 'sociale productie" ervan worden behandeld. Bij de sociale werking kijken we wat "de schone lei" betekent voor het gedrag van consumenten, van particuliere en publieke schuldeisers, maar ook van juridische instanties zoals rechters en deurwaarders.
Bij de sociale productie van recht kijken we naar de invloed van maatschappelijke groepen op de verandering van de wet.Het werken met empirisch en theoretisch onderzoek.
Doelstelling van het vak
Studenten bewust maken van de maatschappelijke betekenis van juridische leerstukken en van de rechtspolitieke context van het functioneren van juridische instituties.
Onderwijsvorm(en)
Twee inleidende interactieve hoorcolleges van 2 uur waarin de schuldenproblematiek juridisch en rechtspolitiek uiteen wordt gezet.
Gastcolleges van en/of werkbezoeken aan o.a. een kantonrechter die zich bezig houdt met incasso en beschermingsbewind en aan een deurwaarderskantoor.
Voor het overige werkcolleges waarin studenten verslag uitbrengen over de voortgang van hun empirisch of theoretisch onderzoek.
Toetsing
Schriftelijke werkstuk over een door de docent goedgekeurd deelonderwerp, dat empirisch of theoretisch kan worden ingevuld.
Inleverprocedures: paper, empirisch of theoretisch onderzoek, mondelinge presentaties daarvan.
Aanwezigheid en deelname is verplicht.
Blackboard
Bij dit vak wordt gebruik gemaakt van Blackboard.
Literatuur
Nick Huls “Vergeef ons vaker onze schulden. Naar een schone lei 2.0.
Aanmelden
Via uSis.
Aantal deelnemers
10-22 deelnemers.
Periode
Donderdag 9 november 2017 van 17.00-20.00 uur
Donderdag 16 november 2017 van 17.00-20.00 uur
Donderdag 23 november 2017 van 17.00-20.00 uur
Donderdag 30 november 2017 van 17.00-20.00 uur
Donderdag 7 december 2017 van 17.00-20.00 uur
Donderdag 14 december 2017 van 17.00-20.00 uur
Donderdag 21 december 2017 van 17.00-20.00 uur
Contact
Vakcoördinator: Prof. mr N.J.H. Huls
Werkadres: Van Vollenhoven Instituut
Bereikbaarheid: maandagen en op afspraak
Telefoon: 071-5277550
E-mail: n.j.h.huls@law.leidenuniv.nl