Toegangseisen
Het college is toegankelijk voor bachelorstudenten moderne talen (Nederlands, Dutch Studies e.a.) en Geschiedenis.
Beschrijving
In dit jaarlijks vernieuwende college sluiten we aan bij de grote belangstelling die er in de 21ste eeuw opnieuw is ontstaan voor de historische Nederlandse literatuur van de Gouden Eeuw en de Verlichting. Het blijkt dat deze periode literaire teksten heeft voortgebracht die ons nu nog steeds kunnen overtuigen, ontroeren of in verwarring brengen. Vanuit actuele invalshoeken (intertekstualiteit, , media, retorica, gender, new historicism, career strategies, selffashioning, theatre history) bestuderen we een jaarlijks wisselende reeks kernteksten, waarbij we telkens een ander theoretisch uitgangspunt nemen. Ook stellen we de vraag wat de relevantie is van de historische literatuur voor onze samenleving en de praktijk van het middelbaar onderwijs.
De Nederlandse literatuurgeschiedenis vormt een mannenbolwerk waarin dichtende vrouwen, homo’s en lesbiennes nauwelijks worden toegelaten en travestieten worden geweerd. Dat geldt zeker voor de Gouden Eeuw en de Verlichting. De muren waren hoog. Als er al schrijfsters of auteurs die wij nu als LHBT+ beschouwen, binnendrongen en hun verzen lieten circuleren, werden ze als hoge uitzondering beschouwd of genegeerd. De regel was immers dat iedereen zich moest houden aan de geijkte, burgerlijke rolpatronen. In dit college richten we ons op vergeten, verzwegen en subversieve literatuur. Wat gebeurde er buiten de grenzen van de algemeen aanvaarde, canonieke teksten? Welke groepen auteurs verkeerden toen (en nu nog) in de marge? We begeven ons in de literaire werelden van vrouwen, homo’s en lesbiennes, en travestieten in theater. En wat te denken van kloppen en begijnen in hun religieuze vrouwengemeenschappen? Vanuit de theoretische invalshoeken van gender (Butler, Gender Trouble) en same gender passions (Sinfield, Shakespeare, Authority, Sexuality) onderzoeken we hoe ‘marginale’ auteurs zichzelf in hun werk presenteren en hoe ze geframed worden door de maatschappij. Hoe stellen hun literaire aanklachten de maatschappij ter discussie? We zullen zien dat dit soms een tegendraadse lezing vereist.
In de individuele presentaties en werkstukken stellen de deelnemers zelf actuele vragen aan het vroegmoderne materiaal,waarbij ze zich richten op een brede academische doelgroep en aantrekkelijk leren presenteren en schrijven voor de lezers van nu.
Leerdoelen
Studenten
raken vertrouwd met het lezen van vroegmoderne teksten
raken vertrouwd met de specifieke taaluitingen van marginale schrijvers
raken bekend met concepten uit gender studies en queer studies
leren creatief te kijken naar teksten en experimenteren met tegendraads lezen
leren zelf teksten te vinden (literaire bronnen en vakliteratuur) die betrekking hebben op het onderwerp
leren kritische vragen te stellen over het hoe en waarom van de literaire canon
leren wekelijks verslag te leggen over de gelezen primaire en secundaire literatuur
leren actief deel te nemen aan discussies tijdens colleges
ontwikkelen de vaardigheid om enthousiasmerend te spreken en te schrijven over literatuur. Zo doen studenten ervaring op, waardoor ze met vertrouwen kunnen beginnen of verder werken aan hun BA-eindwerkstuk.
Rooster
Onderwijsvorm
Werkcollege
Zelfstandige literatuurstudie
Studielast
140 uur
26 uur college (13 × 2)
39 uur voorbereiding van de colleges (3 u p.w.)
75 uur onderzoek en schrijven werkstuk
Toetsing
Actieve deelname aan het college (25%) – Studenten leveren wekelijks een leesverslag in van drie pagina’s, waarin ze de bestudeerde theorie toepassen op de literaire teksten. Tijdens college discussiëren ze hierover met elkaar en met de docent.
Presentatie (15%)
Werkstuk (60%)
Het eindcijfer voor de cursus komt tot stand door de bepaling van het gewogen gemiddelde op basis van de drie deelcijfers, waarbij een deelcijfer niet lager mag zijn dan een 5,5.
Herkansing
Wie voor het werkstuk een onvoldoende haalt, krijgt een eenmalige mogelijkheid tot herschrijven. Aan het eventueel herschrijven gaat een gesprek met de docent vooraf.
Als het eindcijfer na de herkansing nog altijd onvoldoende is, moet het hele college in het daaropvolgende jaar opnieuw worden gevolgd en beide tentamens opnieuw afgelegd.
Nabespreking
Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het tentamen wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de nabespreking van het tentamen plaatsvindt. Er wordt in ieder geval een nabespreking georganiseerd indien een student hiertoe verzoekt binnen 30 dagen na bekendmaking van de uitslag.
Blackboard
Via Blackboard worden studenten op de hoogte gehouden van lopende zaken en ontvangen ze cursusmateriaal en specifieke informatie. Studenten kunnen via Blackboard communiceren en leveren daar op een forum hun wekelijkse leesverslagen in.
Literatuur
Vakliteratuur die geraadpleegd moet worden:
Judith Butler and Sarah Salih, The Judith Butler reader. Malden, MA, etc. : Blackwell, 2004 [selectie]
Sinfield, Shakespeare, Authority, Sexuality. Unfinished Business in Cultural Materialism. London, New York: Routledge, 2006 [selectie]
Olga van Marion, ‘Geen Homerus! Zelfpresentatie in twee poëticale gedichten van Anna en Tesselschade Roemers’, in: De Zeventiende Eeuw 25-2 (2009), 53-63 [online]
Tim Vergeer en Cornelis Van der Haven, ‘The Travesty of Egoism: Same-Gender Passion and Homosocial Desire in a Dutch Seventeenth-Century Morality Play’, in: Interdisciplinary Literary Studies 19-4 (2017), 529-550. [online]
Lia van Gemert, ‘Hiding Behind Words? Lesbianism in 17th-Century Dutch Poetry’, In: Thamyris. Mythmaking from past to present 2 (1995), 11-44. [online]
Laura Levine, Men in Women’s Clothing: Anti-theatricality and Effeminization 1579–1642. Cambridge: Cambridge University Press, 1994. [selectie]
De volledige literatuurlijst wordt ruim voor aanvang van de cursus op Blackboard geplaatst.
Aanmelden
Inschrijven via uSis is verplicht. Algemene informatie over uSis is te vinden op Nederlands en English
Let op: studenten die geen Nederlands studeren dienen eerst contact op te nemen met de studiecoördinator voor goedkeuring.
Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs
Informatie voor belangstellenden die deze cursus in het kader van Studeren à la carte willen volgen (zonder tentamen), oa. over kosten, inschrijving en voorwaarden.
Informatie voor belangstellenden die deze cursus in het kader van Contractonderwijs willen volgen (met tentamen), o.a. over kosten, inschrijving en voorwaarden.
Contact
Voor inhoudelijke vragen omtrent deze cursus kun je contact opnemen met Dr. Olga van Marion, Opleiding Nederlandse taal en cultuur (Eyckhof 1, kamer 202c), tel. 071-5272128
Voor praktische vragen kun je je wenden tot het secretariaat van de Opleiding Nederlandse Taal en Cultuur/Neerlandistiek. Dit valt onder de Onderwijsadministratie P.N. van Eyckhof 4, kamer 101A. Tel. 071 5272 2604. Het e-mail adres is: osz-oa-eyckhof@hum.leidenuniv.nl.
Opmerkingen
Deze cursus kan gevolgd worden als onderdeel van de minor Europa in de Middeleeuwen en Vroegmoderne Tijd.