Toegangseisen
Geen
Beschrijving
‘Geluk heerst als een wrede dictator’, stelt een personage in de roman Gelukkig zijn we machteloos van de Vlaamse schrijver Ivo Victoria. Dat geluk ook buiten de tekst heerst moge duidelijk zijn. Niet alleen lijken we een collectieve obsessie te hebben ontwikkeld met de vraag ‘hoe word ik gelukkig?’, ook in wetenschappelijk onderzoek is in uiteenlopende disciplines sprake van een happiness turn. Waar geluk van oudsher eerder ‘geluk hebben’ dan ‘gelukkig zijn’ betekende - ‘to happen’ resoneert nog in happiness – zijn we geluk sinds de 18e eeuw steeds meer gaan zien als een individuele psychologische gesteldheid. Sterker nog, hoewel we niet precies weten wát geluk is, zien we het wel als iets dat eigenlijk iedereen zou moeten kunnen bereiken door betere keuzes te maken. Psychologisch en economisch onderzoek toont aan dat we dat vaak verkeerd doen en dus hulp nodig hebben van therapeuten en experts: de Happiness Industry. Maar klopt die voorstelling van zaken wel? Hebben we inderdaad een probleem? Is geluk inderdaad een wrede dictator, ofwel: is het eigenlijk wel een goed streven om gelukkig te willen zijn? En is dat een vraag die we individueel of collectief moeten stellen?
In deze cursus onderzoeken we welke rol romans spelen – of kunnen spelen – in de distributie van geluksnormen, of juist in de ontzenuwing ervan. Hoewel de vraag ‘hoe te leven’ misschien wel het definiërende kenmerk van romans uit alle tijden is, worden de hierboven gestelde vragen over geluk in recente romans – uit Nederland en daarbuiten – heel expliciet gesteld, bevraagd en bekritiseerd. In de cursus analyseren we die romans in het zoeklicht van theoretische teksten over literatuur en geluk. We richten ons zowel op geluk als thema – een thema dat volgens veel schrijvers helemaal niet geschikt is voor literatuur – als op de narratieve en poëticaal-normatieve aspecten van geluk. Dat doen we in vier blokken, te weten:
- Geluk als concept
- Geluk als norm
- Geluk als narratief
- Geluk als discours
Uitgaande van concrete definities van het concept geluk – en aanpalende begrippen als
subjective well-being, eudaimonia en life satisfaction – bestuderen we hoe geluk in recente romans wordt ingevuld en verbonden aan thema’s als vrijheid, gelijkheid, conformisme, burgerlijkheid, depressie en escapisme. We analyseren de narratologische constellaties in de romans en de ideologische effecten daarvan: gaan romans mee in de geluksplicht of bieden ze er ook alternatieven voor? Hoe wordt geluk in de romans gekaderd in een therapeutisch, medisch-biologisch, politiek of sociaal-economisch discours?
Gedurende de cursus bouw je een dossier op met leesverslagen en analyseopdrachten, waarop je feedback krijgt van de docent en medestudenten. Je rondt de cursus af met een individueel onderzoek, waarvoor je eerder in de cursus een onderzoeksvoorstel hebt gepresenteerd aan je medestudenten. Je toont met het eindwerkstuk aan dat je in staat bent op basis van de theorie een relevante onderzoeksvraag te formuleren en beantwoorden, waarmee je kunt bijdragen aan de inzichten in de relatie tussen literatuur en de normativiteit en/of narrativiteit van geluk.
Leerdoelen
Aan het eind van de cursus:
Kun je in grote lijnen aangeven met welke methoden ‘geluk’ vanuit verschillende disciplines wordt onderzocht.
Kun je de lijn van argumentatie in de bestudeerde wetenschappelijke artikelen over geluk en literatuur begrijpen en reproduceren.
Ben je in staat op basis van de theorie en aan de hand van een zelfgekozen casus een relevante onderzoeksvraag rondom geluk als concept, norm, narratief of discours te formuleren, en die met behulp van passende analysemethoden te beantwoorden.
Kun je je onderzoeksopzet op heldere wijze aan je medestudenten presenteren en de feedback van docent en medestudenten in de uitwerking ervan verwerken.
Kun je je zelfstandig uitgevoerde onderzoek helder schriftelijk presenteren in de vorm van een werkstuk
Ben je in staat medestudenten te voorzien van bruikbare feedback, volgens de in de cursus besproken feedbackrichtlijnen
Rooster
Onderwijsvorm
Werkcolleges
Zelfstandige literatuurstudie
Studielast
Totale studielast voor de cursus: 140 uur.
Uren die aan het volgen van college worden besteed: 26.
Uren voor het voorbereiden van de werkcolleges: 84 (lezen romans: 40, artikelen 20, maken opdrachten 24)
Voorbereiden van het referaat: 5 uur
Tijd voor het schrijven van een werkstuk: 25 uur
Toetsing
Weekopdrachten en peer feedback 20%
Referaat: 30%
Werkstuk: 50%
Weging
Het eindcijfer voor de cursus komt tot stand door bepaling van het gewogen gemiddelde op basis van deelcijfers waarbij voor het werkstuk ten minste een 5,5 gehaald dient te worden.
Herkansing
Alleen het werkstuk kan worden herkanst.
Nabespreking
Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het tentamen wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de nabespreking van het tentamen plaatsvindt. Er wordt in ieder geval een nabespreking georganiseerd indien een student hiertoe verzoekt binnen 30 dagen na bekendmaking van de uitslag.
Blackboard
Er is een Blackboardcursus aanwezig. Via Blackboard worden studenten op de hoogte gehouden van lopende zaken en ontvangen ze specifieke informatie over onderdelen van de cursus. Via Blackboard worden ook de weekopdrachten ingeleverd en van feedback voorzien. Verder kunnen studenten gebruik maken van het discussieforum. Zie Blackboard
Literatuur
We lezen naast [selecties uit] theoretische werken die in week 1 bekendgemaakt worden een aantal romans. Welke - voornamelijk Nederlandse/Vlaamse romans, maar ook enkele buitenlandse romans in vertaling – dat precies zjin, wordt vooraf gecommuniceerd, maar in elk geval de volgende:
Kristine Bilkau, De Gelukkigen (2016)
Tom Lanoye, Gelukkige slaven (2013)
Toon Tellegen, Het geluk van de sprinkhaan (2011)
Aanmelden
Voor reguliere hogerejaars bachelor- en masterstudenten geldt dat zij verplicht zijn zich tijdig in te schrijven via uSis voor de hoorcolleges en de werkgroepen.
Voor alle andere studenten geldt dat de inschrijving verloopt via de studiecoördinator
Algemene informatie over uSis vind je op de website
Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs
Informatie voor belangstellenden die deze cursus in het kader van Contractonderwijs willen volgen (met tentamen), o.a. over kosten, inschrijving en voorwaarden.
Contact
Voor inhoudelijk vragen omtrent deze cursus kun je contact opnemen met Dr. E.A. Op de Beek.
Voor praktische vragen kun je je wenden tot het secretariaat van de Opleiding Nederlandse Taal en Cultuur/Neerlandistiek. Dit valt onder de Onderwijsadministratie P.N. van Eyckhof 4, kamer 101A. Tel. 071 5272 2604. Het e-mail adres is: osz-oa-eyckhof@hum.leidenuniv.nl
Opmerkingen
n.v.t.