Studiegids

nl en

Het idee van ordening: lijsten, opsommingen en collecties in literatuur en kunst tot 1800

Vak
2018-2019

Toegangseisen

Bachelordiploma in een van de geesteswetenschappelijke opleidingen.

Beschrijving

In zijn studie Art and Photogrpahy in the Age of New Media (2015) laat Ernst van Alphen zien hoe kunstenaars vanaf 1930, maar vooral vanaf 1960 geïnspireerd raken door het thema van ‘het archief’. Dit thema in de moderne kunst kan worden gezien als een reactie op en ondervraging van een eeuwenoude praktijk van de organisatie en documentatie van kennis – ook in het geheugen – in de vorm van lijsten, opsommingen en collecties. Hierbij valt te denken aan standaardlijstjes zoals de zeven planeten, de negen engelenkoren, de vier humoren, de zeven hoofdzonden en de Negen Besten (en de veelvuldige neerslag van dit alles in literatuur en beeldende kunst), maar ook aan het stilistische middel van meer of minder unieke opsommingen van heersers, steden, en bijbelse, klassieke en historische exempelfiguren. In de Vroegmoderne Tijd materialiseert dit type denken zich in de opkomst van kunst- en rariteitenkabinetten, en later van musea. Bouwstenen van het geheugen die gemeengoed waren in de Middeleeuwen leven voort in latere periodes en hebben het (daarop reagerende) moderne denken ingrijpend bepaald.

Dit interdisciplinair opgezette college – met aandacht voor literatuur, kunst en geschiedenis – beslaat de Middeleeuwen en de Vroegmoderne Tijd, met uitstapjes naar de periode ervoor en erna. Het richt zich op constanten en variabelen in het denken over en het gebruik van lijsten, opsommingen en collecties in literatuur en beeldende kunst, de verbanden daartussen, en de rol van het geheugen daarbij. Het onderwerp zal worden verkend aan de hand van Umberto Eco’s De betovering van lijsten (Amsterdam: Bert bakker, 2011). Het verband met het heden wordt bestudeerd aan de hand van Ernst van Alphens Staging the Archive. Art and Photography in the Age of New Media (Chicago: University of Chicago Press, 2015).

Leerdoelen

Aan het eind van de cursus zijn studenten in staat om:

  • Een historisch overzicht te geven van lijsten, opsommingen en collecties in literatuur en beeldende kunst, en de relatie daartussen, met bijzondere aandacht voor constanten en variabelen in de functie van dit verschijnsel in de loop der eeuwen en in de wijze waarop ermee wordt omgegaan.

  • Lijsten, opsommingen en collecties in literaire teksten te herkennen en te verbinden met vergelijkbare verschijnselen in de kunstgeschiedenis.

  • Lijsten, opsommingen en collecties in literatuur en beeldende kunst in onderlinge samenhang te beschrijven en te analyseren in de context van de tijd van ontstaan en functioneren, daarbij rekening houdend houdend met de voorafgaande traditie.

  • Een actuele vakdiscussie te analyseren en daarover zowel mondeling als schrifteljk te rapporteren.

Rooster

Rooster MA - semester 2

Onderwijsvorm

  • Werkcollege

Studielast

Totale studielast 10 EC x 28 uur = 280 uur:

  • bijwonen college: 2 uur p.w. x 13 = 26 uur, vermeerderd met 6 uur studentensymposium = 32 uur

  • Studiebegeleiding: 1 uur

  • Bestuderen literatuur: 121 uur

  • Maken opdracht(en): 15 uur

  • Werkstuk (inclusief lezen/onderzoek): 111 uur

Toetsing

  • Discussie, opdrachten en actieve participatie (15%)

  • Mondelinge presentatie tijdens een studentensymposium (15%)

  • Werkstuk (70%)

Het eindcijfer voor de cursus komt tot stand door de bepaling van het gewogen gemiddelde op basis van de drie deelcijfers, waarbij een deelcijfer niet lager mag zijn dan een 5,5.

Herkansing

Wie voor het werkstuk een onvoldoende haalt, krijgt een eenmalige mogelijkheid tot herschrijven. Aan het eventueel herschrijven gaat een gesprek met de docent vooraf.

Nabespreking

Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het werkstuk wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de nabespreking van het werkstuk plaatsvindt. Er wordt in ieder geval een nabespreking georganiseerd indien een student hiertoe verzoekt binnen 30 dagen na bekendmaking van de uitslag.

Blackboard

Via Blackboard word je op de hoogte gehouden van lopende zaken en ontvang je specifieke informatie over onderdelen van de cursus. Zie: http://blackboard.leidenuniv.nl/webapps/portal/frameset.jsp.

Literatuur

Aan te schaffen:

  • Ernst van Alphen, Staging the Archive. Art and Photography in the Age of New Media. Chicago: University of Chicago Press, 2015.
    • Umberto Eco, De betovering van lijsten. Amsterdam: Bert bakker, 2011.
    • De overige literatuur wordt opgegeven aan het begin van het college.
      Voorafgaand aan het college hoef je niets te bestuderen.

Aanmelden

Inschrijven via uSis is verplicht.

Algemene informatie over uSis vind je op de website

Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs

Informatie voor belangstellenden die deze cursus in het kader van Contractonderwijs willen volgen (met tentamen), oa. over kosten, inschrijving en voorwaarden.

Contact

Voor inhoudelijk vragen omtrent deze cursus kun je contact opnemen met [Prof.Dr. W. van Anrooij] (https://www.universiteitleiden.nl/medewerkers/wim-van-anrooij#tab-1).
Voor praktische vragen kun je je wenden tot het secretariaat van de Opleiding Neerlandistiek. Dit valt onder de Onderwijsadministratie P.N. van Eyckhof 4, kamer 101A. Tel. 071-5272 2144. Het e-mail adres is osz-oa-eyckhof@hum.leidenuniv.nl

Opmerkingen

N.v.t.