Studiegids

nl en

Nederlandse dialogen van de dertiende eeuw tot nu: geschiedenis en gebruik

Vak
2019-2020

Toegangseisen

Bachelordiploma in een van de geesteswetenschappelijke opleidingen. Het college is toegankelijk voor MA-studenten Neerlandistiek en voor studenten uit andere opleidingen (als Literary Studies, Linguistics, Geschiedenis, Kunstgeschiedenis, Media Studies, Religieuze Wetenschappen en Wijsbegeerte).

Beschrijving

Dialogen zijn overal: in media, onderwijs, reclame of als je luistert naar je hart, je geweten en je verstand. In de Nederlandse literatuur van de Middeleeuwen en de Vroegmoderne Tijd was de dialoog een populaire literaire vorm in (fictieve) gesprekken tussen vrienden, meesters en leerlingen, vorsten en raadgevers, en tussen de mens en de ziel. De humanistische conversatiekunst leidde tot diepzinnige gesprekken over het hoogste goed, het ware geloof of troost in tijden van rampspoed en Opstand. Er zijn gesprekken over liefde, (kinder-)dood, geluk, God, oorlog, politiek en de verhouding tussen de seksen. De talrijke zinnespelen van de rederijkers lijken voortzettingen van de disputaties; zelfs de eerste grammatica in het Nederlands was in de vorm van een tweespraak.

In dit college bestuderen we de langdurige populariteit van de Nederlandse dialoog, beginnend met Jacob van Maerlant in de tweede helft van de dertiende eeuw tot en met de Vroegmoderne Tijd. De hoofdrol is weggelegd voor de zestiende-eeuwse humanist Dirck Volkertsz. Coornhert, de productiefste dialogenschrijver uit de literatuur van de Lage Landen en ook nog auteur van maar liefst tien toneelstukken, die naar hun aard - het menselijk leven is een strijdperk tussen de machten van goed en kwaad - verwant zijn met dialogen.

In dit college gaan we het brede genre van de dialoog onderzoeken vanuit literairhistorisch perspectief in combinatie met benaderingen vanuit de taalkunde, taalbeheersing, theaterwetenschap en andere disciplines die natuurlijke conversatie en geconstrueerde dialogen bestuderen. We analyseren welke mogelijkheden de dialoog bood voor auteurs en lezers, wat de kenmerken van de dialoog zijn en hoe de interactie tussen gesprekspartners bepalend is voor presentatie van de stof, de interpretatie en de functie van dialogen. We verbinden de geschiedenis van de dialoog als literair genre met het gebruik in hedendaagse vormen van ‘fictieve interactie’ vanuit het idee dat hier kennis uit de (historische) letterkunde kan bijdragen aan de oplossing van vraagstukken over de effectiviteit van dialoog in communicatie, onderwijs en gedragsbeïnvloeding.

Leerdoelen

Na dit college ben je in staat (1) na het bestuderen van uiteenlopende teksten en aan de hand van nationale en internationale secundaire literatuur nieuw verworven kennis van thema’s en genres in de Nederlandse literatuur (tot 1700) en de veranderende opvattingen daarover, toe te passen; (2) gebruik te maken van je inzichten in concepten uit de literatuur- en cultuurwetenschap en de toepasbaarheid daarvan op de (oudere) Nederlandse literatuur en in concepten uit andere disciplines die relevant zijn voor je onderzoeksobjecten; (3) teksten uit diverse genres te analyseren aan de hand van relevante benaderingswijzen en ideeën over literatuur, taal en media; (4) individueel onderzoek te verrichten en de resultaten daarvan te presenteren tijdens bijeenkomsten van de werkgroep, in een voordracht en een schriftelijk werkstuk;
(5) in samenwerking bij te dragen aan lopend interdisciplinair onderzoek, waardoor je in staat bent je bijdrage aan de neerlandistiek in brede zin relevant te positioneren.

Rooster

Rooster MA - semester 1

Onderwijsvorm

  • Werkcollege

Studielast

totale studielast voor de cursus: 280 uur

  • bijwonen colleges 26 uur

  • voorbereiding colleges 50 uur

  • bestuderen van literatuur 50 uur

  • onderzoek en werkstuk: 120 uur

  • presentatie (voorbereiding en prepaper): 34 uur

Toetsing

  • Leesverslagen, deelname aan de discussie, algehele inzet (15%)

  • Presentatie en prepaper (15%)

  • Werkstuk (70%)

Weging

Het eindcijfer komt tot stand door de bepaling van het gewogen gemiddelde op basis van de drie deelcijfers, waarbij een deelcijfer niet lager mag zijn dan een 5,5.

Herkansing

Alleen het werkstuk kan worden herkanst.

Nabespreking

Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het werkstuk wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de nabespreking van het werkstuk plaatsvindt. Er wordt in ieder geval een nabespreking georganiseerd indien een student hiertoe verzoekt binnen 30 dagen na bekendmaking van de uitslag.

Blackboard

Blackboard wordt gebruikt voor:

  • infornatievoorziening, literatuur en relevante links

Literatuur

Peter Womack (2011), Dialogue, London/New York: Routledge.
Overige literatuur via blackboard.

Aanmelden

Inschrijven via uSis is verplicht.

Algemene informatie over uSis vind je op de website

Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs

Niet van toepassing

Contact

Voor inhoudelijk vragen omtrent deze cursus kun je contact opnemen met Dr. Geert Warnar.

Voor praktische vragen kun je je wenden tot het secretariaat van de Opleiding Nederlandse Taal en Cultuur/Neerlandistiek. Dit valt onder de Onderwijsadministratie P.N. van Eyckhof 4, kamer 102C. Tel. 071 5272 2144. Het e-mail adres is: osz-oa-eyckhof@hum.leidenuniv.nl.

Opmerkingen

Deze cursus kan gevolgd worden binnen het keuzetraject Medieval and Early Modern Studies.