Toegangseisen
Geen. Wel wordt bekend verondersteld: Jan Rock e.a. (red.) Literatuur in de wereld. Vantilt, Nijmegen
Beschrijving
‘Wat we in de literatuur(kritiek) van de laatste jaren zien’, stelt hoogleraar Thomas Vaessens in 2009, ‘is dat steeds meer schrijvers en critici genoeg hebben van de splendid isolation van de literator. De literatuur is opzoek naar een nieuwe verhouding tot de wereld.’ Zijn publicatie blies de discussie over die verhouding nieuw leven in en kon rekenen op een stortvloed aan felle reacties. Heel wat schrijvers en critici wilden niets weten van een door wie dan ook opgelegd maatschappelijk doel van de literatuur of een maatschappelijke plicht van de schrijver. Tegelijkertijd zijn zij het vaak met Vaessens eens dat literatuur – ook nu er zoveel andere media en kunstvormen zijn – nog altijd van maatschappelijk belang is en vinden velen ook wel dat de literatuur toe is aan een revitalisering.
Het zijn deze kwesties die de literaire gemoederen al twee eeuwen bezighouden. In deze cursus zullen we ons richten op het debat hierover in onze eigen tijd aan de hand van een aantal recente romans. We gaan meer specifiek in op de representatie van de huidige ‘vluchtelingencrisis’ in literatuur. We onderzoeken de taal, beeldspraak en retoriek van het vluchtelingendebat en hoe we die terugzien in romans. Hoe vindt het maatschappelijke en publieke debat een weerslag in literatuur? Welke discoursen zien we hierin weerspiegeld of bediscussieerd? Wordt proza ingezet om na te denken over de huidige ‘vluchtelingencrisis’? Zijn literatuur en andere kunstvormen onderdeel van het maatschappelijke debat? Zo ja, op welke specifieke manier? Trachten romanschrijvers bijvoorbeeld een tegenwicht te bieden aan de dehumanisering van vluchtelingen?
Via verschillende theoretische artikelen bespreken we een reeks Nederlandse en internationale romans over dit actuele thema. We zullen bij de analyse onder andere letten op narratieve en literair-technische aspecten. Vanuit wie wordt er verteld of gefocaliseerd? Wie mag er eigenlijk spreken namens wie? Hoe zorgen teksten voor identificatie of juist distantie? Welke metaforen worden er gehanteerd? Studenten kiezen voor hun paper een eigen casus in overleg met de docent.
Leerdoelen
Aan het eind van de cursus:
Kun je de lijn van argumentatie in de bestudeerde wetenschappelijke artikelen over literaire en algemeen culturele representaties van migratie en vluchtelingen begrijpen en reproduceren.
Kun je een globaal overzicht schetsen van de verschillende theorieën die er in de literatuurwetenschap zijn om de relatie tussen literatuur en maatschappij te onderzoeken.
Kun je wetenschappelijke discussies opzetten en voeren over autonomie, engagement en contemporaine Nederlandse literatuur.
Kun je op heldere wijze schriftelijk en mondeling wetenschappelijk verslag uitbrengen van dit onderzoek, en het populariseren, bijvoorbeeld in de vorm van onderwijs op een middelbare school.
Kun je een onderzoek opzetten en uitvoeren naar de plek van romans in actuele, maatschappelijke discussies.
Rooster
Het betreft een derdejaarsvak dat door de tweedejaars als een van de zes keuzevakken gevolgd kan worden.
Zie Rooster BA3
Onderwijsvorm
Werkcolleges
Zelfstandige literatuurstudie
Excursie
Studielast
Totale studielast voor de cursus: 140 uur.
Uren die aan het volgen van college worden besteed: 26.
Uren voor het voorbereiden van de werkcolleges: 84 (lezen romans: 40, artikelen 20, maken opdrachten 24)
Voorbereiden van het referaat: 5 uur
Tijd voor het schrijven van een werkstuk: 25 uur
Toetsing
Weekopdrachten en peer feedback 20%
Referaat: 30%
Werkstuk: 50%
Weging
Het eindcijfer voor de cursus komt tot stand door bepaling van het gewogen gemiddelde op basis van deelcijfers waarbij voor het werkstuk ten minste een 5,5 gehaald dient te worden.
Herkansing
Alleen het werkstuk kan worden herkanst.
Nabespreking
Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het tentamen wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de nabespreking van het tentamen plaatsvindt. Er wordt in ieder geval een nabespreking georganiseerd indien een student hiertoe verzoekt binnen 30 dagen na bekendmaking van de uitslag.
Blackboard
Via Blackboard worden studenten op de hoogte gehouden van lopende zaken en ontvangen ze specifieke informatie over onderdelen van de cursus.
Literatuur
Primaire literatuur (wordt bij aanvang van de cursus nog aangevuld, maar in elk geval:)
Elvis Peeters, De ontelbaren (2006)
Youssouf Amine Elalamy, De clandestienen (2010)
Annelies Verbeke, Dertig dagen (2015)
Jenny Erpenbeck, Gaan, ging, gegaan (2016)
Valeria Luiselli, Archief van verloren kinderen (2019)
De overige literatuur wordt via Blackboard bekend gemaakt.
Aanmelden
Inschrijven via uSis is verplicht.
Algemene informatie over uSis vind je op de website
Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs
Informatie voor belangstellenden die deze cursus in het kader van Contractonderwijs willen volgen (met tentamen), o.a. over kosten, inschrijving en voorwaarden.
Contact
Voor inhoudelijk vragen omtrent deze cursus kun je contact opnemen met Dr. S.M. Beeks.
Voor praktische vragen kun je je wenden tot het secretariaat van de Opleiding Nederlandse Taal en Cultuur/Neerlandistiek. Dit valt onder de Onderwijsadministratie P.N. van Eyckhof 4, kamer 102C. Tel. 071 5272 2144. Het e-mail adres is: osz-oa-eyckhof@hum.leidenuniv.nl.
Opmerkingen
n.v.t.