Toegangseisen
N.v.t.
Beschrijving
‘Deze kleren zijn in goede staat, anders zou ik ze niet verkopen.’ Met deze formulering, gebruik makend van een tegenfeitelijke als…dan-zin (counterfactual), probeerde een verkoopster op Marktplaats haar waren aan de man te brengen. De formulering die hier wordt gebruikt, verhult op het eerste gezicht dat er sprake is van een ad verecundiam-drogreden: een onjuist beroep op het eigen ethos. De argumentatie komt erop neer dat we maar moeten geloven dat de kleding in goede staat is omdat de verkoopster deze verkoopt. Ze had hiervoor ook een minder verhullende formulering kunnen gebruiken: ‘Deze kleren zijn in goede staat, wat blijkt uit het feit dat ik ze verkoop.’ Het voorbeeld illustreert dat taalgebruikers voor hun argumentatie – bewust of onbewust – een zodanige formulering kiezen dat deze zo overtuigend mogelijk overkomt. Vooral zwakke argumenten en drogredenen kunnen hiervan profiteren.
In dit college zullen we de strategische presentatie van argumentatie onderzoeken, grotendeels binnen het theoretisch kader van de uitgebreide pragma-dialectiek. Hoe kunnen taalgebruikers strategisch manoeuvreren met stijlfiguren om hun argumentatieve doelen te bereiken? Hoe kunnen taalgebruikers de drogredelijkheid van discussiezetten verhullen door formuleringskeuzes? We beantwoorden deze en andere vragen aan de hand van zowel literatuurstudie, als eigen onderzoek naar de strategische presentatie van argumentatie in bijvoorbeeld discussiefora.
Leerdoelen
Na afronding van dit college kun je:
1. uitleggen hoe de theorie over strategisch manoeuvreren met presentationele middelen in elkaar zit;
2. reflecteren op de redelijke en onredelijke aspecten van formuleringskeuzes;
3. een gemotiveerde inschatting maken over de effectiviteit van de op college besproken presentatiewijzen van argumentatie;
4. op basis van eigen onderzoek een oordeel vellen over hoe je strategisch kunt manoeuvreren met een bepaald stijlmiddel;
5. een constructieve en beargumenteerde bijdrage leveren aan een mondelinge discussie over de onderwerpen die op college aan bod komen.
Rooster
Het betreft een derdejaarsavak dat door de tweedejaars als een van de zes keuzevakken gevolgd kan worden.
Zie Rooster BA3
Onderwijsvorm
- Werkcollege
Studielast
Bijwonen colleges: 13x2 = 26 uur
Voorbereiden colleges (d.w.z.: bestuderen literatuur en maken analyseopdrachten): 65 uur (5 uur per week)
Voorbereiden groepspresentatie: 14 uur
Paper: 35 uur
Toetsing
Toetsing
Paper (70%)
Groepspresentatie (20%)
Participatie (10%)
Voor het paper dien je minimaal een 5,5 te halen. Bij een onvoldoende eindcijfer dien je het paper te herkansen.
Weging
Zie hierboven.
Herkansing
Voor het paper dien je minimaal een 5,5 te halen. Bij een onvoldoende eindcijfer dient het paper te worden herkanst.
Inzage en nabespreking
Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het tentamen wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de nabespreking van het tentamen plaatsvindt. Er wordt in ieder geval een nabespreking georganiseerd indien een student hiertoe verzoekt binnen 30 dagen na bekendmaking van de uitslag.
Blackboard
Blackboard wordt gebruikt ter ondersteuning van de collegereeks (informatieverstrekking over de bestuderen literatuur, opdrachten, etc.).
Literatuur
In dit college bestuderen we artikelen en hoofdstukken uit boeken. Een selectie van de te bestuderen literatuur wordt hieronder weergegeven; een volledig overzicht is te vinden op Blackboard.
Eemeren, F.H. van, Garssen, B. & Meuffels, B. (2015). De vermomde ad baculum drogreden empirisch onderzocht. Tijdschrift voor Taalbeheersing, 37(1), 79-96.
Eemeren, F. H. van, Garssen, B. & Meuffels, B. (2012). The disguised abusive ad hominem empirically investigated. Strategic manoeuvering with direct personal attacks. Thinking and Reasoning, 18(3), 344-364.
Houtlosser, P. & Eemeren, F.H. van. (2000). De retorische functie van stijlfiguren in een dialectisch proces: Strategisch gebruikte metaforen in Edward Kennedy’s Chappaquiddick Speech. In R. Neutelings, N. Ummelen & A. Maes (Red.), Over de grenzen van de taalbeheersing. Bijdragen over taal, tekst en communicatie gepresenteerd op het VIOT-congres dec. 1999 aan de Technische Universiteit Delft (pp. 151-162).
Jansen, H. (2016). Presentational devices for strategic maneuvering: The argumentative function of that says it all and that says everything. In D. Mohammed & M. Lewinski (Red.), Argumentation and Reasoned Action, Proceedings of the 1st European Conference on Argumentation, Lisbon 2015 (pp. 587-599). Londen: College Publications.
Jansen, H., Dingemanse, M. & Persoon, I. (2009). Raadsels voor de argumentatietheorie: Het belang van de volgorde in de presentatie van enkelvoudige argumentatie. In M. Onrust, W. Spooren & J. Sanders (Red.), Studies in taalbeheersing 3 (p. 163-174). Assen: Van Gorkum.
Poppel, L. van. (2016). Strategisch manoeuvreren met litotes. In D. Van De Mieroop, L. Buysse, R. Coesemans & P. Gillaerts (Red.), De Macht van de Taal. Taalbeheersingsonderzoek in Nederland en Vlaanderen (pp. 219-232). Leuven: Acco.
Schellens, P.J. (2013). De toon van het debat: Een stilistisch en argumentatief perspectief. Tijdschrift voor Taalbeheersing, 35(2), 105-127.
Snoeck Henkemans, A.F. (2008). De stijlfiguur praeteritio als middel om strategisch te manoeuvreren. Tijdschrift voor Taalbeheersing, 30(2), 133-146.
Snoeck Henkemans, A.F. (2009). Manoeuvring strategically with rhetorical questions. In F.H. van Eemeren & B. Garssen (Red.), Pondering on Problems of Argumentation: Twenty Essays on Theoretical Issues (pp. 15-23). Dordrecht: Springer.
Aanmelden
Inschrijven via uSis is verplicht.
Algemene informatie over uSis vind je op de website
Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs
Niet van toepassing
Contact
Voor inhoudelijke vagen kan je contact opnemen met Dr. M. van Leeuwen.
Voor praktische vragen kun je je wenden tot het secretariaat van de Opleiding Nederlandse Taal en Cultuur/Neerlandistiek. Dit valt onder de Onderwijsadministratie P.N. van Eyckhof 4, kamer 102C. Tel. 071 5272 2144. Het e-mail adres is: osz-oa-eyckhof@hum.leidenuniv.nl.
Opmerkingen
n.v.t.