This information is only available in Dutch.
Disclaimer: in verband met de coronavirus pandemie is deze cursusbeschrijving onder voorbehoud.
UPDATE van 6 april 2021
Thema's: gezondheid, kunst in de gezondheidszorg
Disciplines: Geneeskunde, (Kunst)geschiedenis, Filosofie, Ethiek
Vaardigheden: observeren, reflecteren, literatuuronderzoek, schrijven en presenteren
Toelatingseisen:
Dit vak is een (extracurriculaire) Honours Class: een keuzeonderdeel binnen het Honours College. Daarnaast kunnen derdejaars studenten die niet het Honours College programma volgen zich ook aanmelden voor de Bachelor Honours Classes. Er vindt een selectie plaats o.a. op basis van motivatie en gemiddeld cijfer van de bacheloropleiding.
Voorkennis van kunst of geneeskunde is niet vereist. Studenten moeten wel affiniteit hebben voor kunst.
Beschrijving:
Was het in vroegere tijden zo, dat Kunst werd gebruikt om de Geneeskunst vast te leggen en over te dragen (denk bijvoorbeeld aan Leonardo da Vinci), in de huidige tijd van snelle technologie is aan dat onderdeel nauwelijks meer behoefte. Kunst heeft echter een andere plek in de Geneeskunde gevonden. Kunst kan de patiënt troost en steun bieden in het ziekteproces. En Kunst kan daarnaast ook de arts helpen bij zijn Geneeskunst. Er is inmiddels voldoende bewijs dat artsen, maar ook andere professionals, die zich verdiepen in het kijken naar kunst, beter kunnen observeren. Tenslotte is de Geneeskunst een geliefd en veel gekozen thema bij kunstenaars.
In deze honours class zal het aspect van leren kijken naar beeldende kunst centraal staan. Als leidraad zijn de thema’s observeren, interpreteren en responderen gekozen. Naast het systematisch leren kijken naar beeldende kunst, zullen kunsthistorische achtergronden gegeven worden over wat in de kunst is waar te nemen. Ook zullen kunstenaars, wiens kunstwerken in de ziekenhuis collectie zijn opgenomen, in hun atelier worden bezocht om hen te bevragen wat hen beweegt in hun werk. Daarnaast zal door de studenten bediscussieerd worden hoe kunst ‘helend’ kan werken, maar ook tot vooroordelen kan leiden. En wat doet kunst voor patiënten en medewerkers in een medische omgeving? Tot slot wordt in deze honours class een tentoonstelling ingericht in Galerie LUMC met kunstwerken die onze referentiekaders bevragen en onze vooroordelen aan het licht brengen bij het aanschouwen van kunst. Kortom, deze honours class is bedoeld voor studenten die hun observatievermogen willen verbeteren en vanuit verschillende perspectieven de rol van kunst in een ziekenhuis willen benaderen. De enthousiaste docenten die de cursus verzorgen komen zowel uit de geneeskundige, kunsthistorische, architectonische als kunstzinnige en filosofische hoek. Tijdens de honours class wordt een actieve en creatieve participatie van de student verwacht.
Leerdoelen:
Bij het succesvol afronden van dit vak is de student is:
In staat om op een systematisch manier een beeldend kunstwerk te observeren;
In staat om de betekenis van symboliek in beeldende kunst te herkennen en deze te interpreteren in de context;
In staat te begrijpen en te ervaren hoe het komt dat kijken niet ‘objectief’ is en hoe je je eigen kijken en ‘anders kijken’ kunt onderzoeken en oefenen;
In staat om de effecten van kunst op zowel de patiënt als de medewerker van een zorginstelling in te schatten;
In staat om te begrijpen wat de kunstenaar beweegt om het thema ‘Geneeskunst/ziekte’ in een kunstwerk op te nemen.
Programma en rooster:
UPDATE van 6 april 2021
Voorbereiding:
Studenten zorgen voor de voorbereiding van elk college/werkgroep in samenspraak met de gast/hoofddocent van die avond. De eindopdracht, het schrijven van een beschouwend essay op basis van een kunstwerk uit de tentoonstelling ‘Heilzame kunst’ zal in de begeleidende brochure verschijnen die bij de opening van de tentoonstelling wordt gepresenteerd.
Studenten zorgen voor de voorbereiding van elk college/werkgroep in samenspraak met de gast/hoofddocent van die avond. De eindopdracht, het schrijven van een beschouwend essay op basis van een kunstwerk uit de tentoonstelling zal in de begeleidende brochure verschijnen die bij de opening van de tentoonstelling wordt gepresenteerd. De opening van de tentoonstelling is tevens de feestelijke afsluiting van deze honours class.
OBSERVEREN
1. Donderdag 29 april 2021 18:00-21:00 uur: Inleiding en kennismaking – Frank Willem Jansen & Sandrine van Noort
2. Dinsdag 11 mei 2021 18:00-21:00 uur: Iconografie - Marieke Barnhoorn en Laura Plezier
3. Donderdag 20 mei 2021 18:00-21:00 uur: Goed kijken begint met negeren - Wieteke van Zeil & Emilia Bijlsma
4. Woensdag 26 mei middag: Museum bezoek met leren observeren - Frank Willem Jansen & Shahaila Winklaar
INTERPRETEREN
5. Donderdag 3 juni 2021 18:00-21:00 uur: Ziekte in de kunst - Marianne Crijns & Laura Plezier
6. Woensdag 9 juni 2021 18:00-21:00 uur: Kunst als existentiële noodzaak – Kitty Zijlmans & Dirk de Wachter
7. Dinsdag 15 juni 2021 18:00-21:00 uur: Vooroordelen in de kunst en geneeskunst – Marleen Eijkholt, Adelijn de Haan en Mieneke te Hennepe
RESPONDEREN
8. Donderdag 24 juni 2021 18:00-21:00 uur: The healing environment - Milee Herweijer & Arnold Witte
9. Donderdag 1 juli 2021 18:00-21:00 uur: Essays bespreken – Sandrine van Noort & Sabrina Kamstra
10. Donderdag 8 juli 2021 18:00-21:00 uur: De dokter en de kunstenaar - Merlijn Bolink & Paul Vendel
Vrijdag 2 juli 2021 Opening tentoonstelling: 'Uitverkoren; favorieten uit openbare kunstcollecties' - Sandrine Noort en Sabrina Kamstra
Locatie:
LUMC
Literatuurlijst:
- Goed kijken begint met negeren (uitgeverij Atlas Contact), Wieteke van Zeil
- Evidence-Based design in Nederlandse ziekenhuizen (uitgeverij TU Delft Library) Marie Helene Herweijer-Van Gelder
Andere literatuur wordt via Brightspace bekend gemaakt.
Studielast en werkvorm:
Dit vak is 5 EC waard, wat betekent dat de totale studielast 140 uur bedraagt.
Toetsing:
10% Actieve deelname gedurende de werkgroepen en andere activiteiten
20% Voorbereiding van toegewezen avond/ middag
5% Beschrijving van een kunstwerk volgens de Provoke methode
5% Onderzoeken van een ruimte in LUMC tav ‘the healing environment’ van de ruimte
10% Presentatie van kunstenaar en zijn werk
40% Essay behorende bij de tentoonstelling
Studenten kunnen dit vak alleen succesvol afronden als alle deeltoetsen met een voldoende zijn behaald.
Brightspace en uSis:
Brightspace wordt gebruikt in dit vak.
Let op: studenten hoeven zich niet aan te melden in uSis voor de Bachelor Honours Classes. De registratie zal centraal worden gedaan.
Aanmelden:
UPDATE 29-10
Aanmelden is mogelijk van maandag 9 november 2020 tot en met donderdag 19 november 2020 23:59 via de aanmeldlink op de studenten website van de Honours Academy.
Contact:
Prof. dr. Frank Willem Jansen: f.w.jansen@lumc.nl
Organisatie: Prof. F.W. Jansen, S. van Noort, M. Eijkholt, M. Barnhoorn