Toegangseisen
Dit vak is geen keuzevak. Bijvakstudenten of gaststudenten mogen niet aan dit vak deelnemen.
Beschrijving
Het internationaal publiekrecht is volop in beweging en heeft een impact op ons alledaagse leven. We zien de effecten van klimaatverandering en daarmee het belang van de internationale regels omtrent milieubescherming en klimaatverandering. Ook de Russische invasie in Oekraïne in 2022, en de veroordeling daarvan, laten zien hoe het internationaal publiekrecht een rol speelt in zowel Europa als de rest van de wereld. Internationale verdragen en afspraken maken het makkelijker om op vakantie te gaan, of om internationale handel te drijven. De coronapandemie heeft laten merken hoe onderling verbonden alle landen van de wereld zijn. We lezen in het nieuws over mensenrechtenschendingen en hoe etnische en religieuze minderheden (zoals de Oeigoeren in China) worden behandeld en daarmee hoe belangrijk het is dat het internationaal publiekrecht deze minderheden beschermt. We zien daarnaast ook dat het internationaal publiekrecht nauw verwant is aan de internationale geopolitiek, bijvoorbeeld in de context van de Zuid-Chinese Zee en de Straat van Taiwan.
Ook op Nederland en de Nederlandse rechtsorde is de impact van het internationaal publiekrecht duidelijk zichtbaar. Een nog steeds belangrijk voorbeeld hiervan zijn de uitspraken rondom de juridische gevolgen van de genocide in Srebrenica. Deze genocide vond plaats tijdens de oorlogen in het voormalige Joegoslavië tussen 1991 en 2001. Op 13 april 2012 deed de Hoge Raad uitspraak in een geschil tussen de Stichting ‘Moeders van Srebrenica’ en een aantal individuele klagers enerzijds en de Verenigde Naties anderzijds. De Stichting stelde dat de Verenigde Naties aansprakelijk was voor de dood van 8000 mannen na de val van de Bosnische enclave Srebrenica in juli 1995. De Hoge Raad oordeelde dat de Nederlandse rechter niet bevoegd was om zich uit te spreken over het handelen van de Verenigde Naties. Het internationaal publiekrecht bepaalt immers dat de Verenigde Naties immuniteit geniet en Nederland is aan deze regels van internationaal publiekrecht gebonden.
Dit voorbeeld geeft aan hoe belangrijk het internationaal publiekrecht voor de Nederlandse rechtspraktijk is geworden. In toenemende mate worden op internationaal niveau, door staten en internationale organisaties, regels vastgesteld waar Nederland aan gebonden is en waar burgers of bedrijven een beroep op kunnen doen. Dan gaat het niet alleen om regels ten aanzien van de immuniteit van internationale organisaties, zoals in bovengenoemde uitspraak van de Hoge Raad, maar ook om regels met betrekking tot het vliegverkeer, scheepvaart, handel, mensenrechten, belastingheffing, oorlogvoering en internationale misdrijven. Deze regels vormen samen het internationaal publiekrecht.
Het internationaal publiekrecht wordt niet alleen toegepast en gehandhaafd door de Nederlandse rechter, maar ook door internationale rechtbanken en tribunalen. Een aantal van deze internationale rechtbanken, zoals het Internationaal Gerechtshof en het Internationaal Strafhof, bevindt zich in Den Haag. Den Haag staat daarom ook wel bekend als ‘the Legal Capital of the World’ of ‘the City of Peace and Justice’.
Tijdens de studie rechtsgeleerdheid komen regels van internationaal publiekrecht in verschillende vakken aan de orde, zoals in de vakken Inleiding Recht, Beginselen van de Democratische Rechtsstaat, (Inleiding) Strafrecht en (Inleiding) Europees Recht. In twee bachelorvakken wordt echter specifiek aandacht besteed aan het internationaal publiekrecht als rechtsgebied: in het eerste jaar in het vak Inleiding Internationaal Publiekrecht (dit vak dus) en in het derde jaar in het (Engelstalige) vak Public International Law.
In het eerste vak wordt ingegaan op het bijzondere karakter van het internationaal publiekrecht en de rechtsorde die door de ontwikkeling van het internationaal publiekrecht is ontstaan. Dit wordt onder meer besproken aan de hand van de actualiteit, de rol van staten, de Verenigde Naties en mensen in de internationale rechtsorde. Daarnaast wordt onderzocht in hoeverre het internationaal publiekrecht invloed heeft op de rechtsmacht van Nederland. In het tweede vak in het derde jaar van de Bachelor Rechtsgeleerdheid wordt nader ingegaan op een aantal deelgebieden van het internationaal publiekrecht, zoals het internationaal strafrecht en het internationaal milieurecht.
Leerdoelen
Doel van het vak:
Het vak Inleiding Internationaal Publiekrecht is bedoeld om u de basisbeginselen van het internationaal publiekrecht en de betekenis van het internationaal publiekrecht voor de Nederlandse rechtspraktijk bij te brengen. Het vak is een voorbereiding op het vak Public International Law.
Na het volgen van dit vak kunt u:
beschrijven wat de aard is van het internationaal publiekrecht en herkent u de karakteristieken en ontwikkelingen van de internationale rechtsorde.
uitleggen wat de subjecten van het internationaal publiekrecht zijn (ofwel op wie het internationaal recht van toepassing is).
beschrijven wat de bronnen van het internationaal publiekrecht zijn, en de regels van internationaal publiekrecht uitleggen ten aanzien van verdragen.
beschrijven hoe handhaving en geschillenbeslechting functioneert in de internationale rechtsorde.
de regels van internationaal publiekrecht ten aanzien van aansprakelijkheid voor schending van het internationaal publiekrecht uitleggen en toepassen.
de reikwijdte van de rechtsmacht van staten beschrijven, in het bijzonder Nederland, en de beperkingen die het internationaal publiekrecht hieraan stelt.
uitleggen wat de verhouding is tussen het internationaal publiekrecht en het Nederlands recht en hoe het internationaal publiekrecht doorwerkt in de Nederlandse rechtsorde.
mede aan de hand van de voorgeschreven literatuur, documentatie en jurisprudentie en overeenkomstig de IRAC-methode, een casus oplossen met betrekking tot de behandelde leerstukken van het internationaal publiekrecht.
Rooster
Zie MyTimetable.
Onderwijsvorm
Hoorcolleges
Aantal à 2 uur: 7
Docenten: TBA
Vereiste voorbereiding door studenten: bestuderen van de voorgeschreven literatuur en jurisprudentie, zoals aangegeven in het Werkboek.
Werkgroepen
Aantal à 2 uur: 7
Docenten: TBA
Vereiste voorbereiding door studenten: bestuderen van de voorgeschreven literatuur en jurisprudentie, en maken van voorgeschreven weekopgaven en zelftoetsvragen.
Toetsing
- Tentamen: 3 uur
Toetsing en weging
Toetsvorm(en) Een schriftelijk tentamen, bestaande uit meerkeuzevragen en één casusvraag. Bij de berekening van het eindcijfer tellen de meerkeuzevragen mee voor 80% en de casusvraag voor 20%.
Examenstof Tot de examenstof behoort de verplichte literatuur, het werkboek en hetgeen behandeld is tijdens de hoorcolleges, de werkgroepen en tijdens eventuele andere onderwijsvormen.
Regeling herkansen voldoendes
Op dit vak is de regeling herkansen voldoendes van toepassing (artikel 4.1.8.1 e.v. OER) voor zover dit vak geen onderdeel uitmaakt van de minor. Studenten die bij de eerste kans een voldoende eindcijfer hebben behaald, kunnen onder bepaalde voorwaarden het schriftelijke (eind)tentamen opnieuw afleggen op het reguliere herkansingsmoment. Om een voldoende te kunnen herkansen, dienen studenten eerst om toestemming te vragen bij het OIC. Kijk voor meer informatie op de studentensite onder ‘Inschrijven voor vakken en tentamens’ > ‘Toestemming voldoende herkansen’.
Literatuurlijst
Verplicht studiemateriaal
Literatuur:
A. Nollkaemper, Kern van het internationaal publiekrecht, Den Haag: Boom Juridische uitgevers, laatste druk.
Elementair Internationaal Recht, Den Haag: TMC Asser Press, laatste druk.
Overige literatuur zal in het werkboek en/of op Brightspace bekend worden gemaakt.
Werkboek:
- Werkboek Inleiding Internationaal Publiekrecht, beschikbaar via Brightspace.
Aanbevolen studiemateriaal
N.J. Schrijver, Internationaal publiekrecht als wereldrecht, Den Haag: Boom Juridische uitgevers, laatste druk.
Overig aanbevolen studiemateriaal zal in het werkboek en/of via Brightspace bekend worden gemaakt.
Inschrijven
Inschrijving voor het onderwijs en het tentamen verloopt in principe via MyStudymap. Heb je geen toegang tot MyStudymap (gaststudent) of ben je propedeusestudent, kijk dan hier onder het tabblad Rechtsgeleerdheid voor meer uitleg over de inschrijfprocedure in jouw situatie.
Contact
Vakcoördinator: dr. Hilde Woker
Werkadres: KOG, Steenschuur 25
Telefoon secretariaat: 071-527 7713 of 5277723
E-mail: h.j.woker@law.leidenuniv.nl
Instituut/afdeling
Instituut: Publiekrecht
Afdeling: Internationaal Publiekrecht
Kamernummer secretariaat: B1.11
Openingstijden: maandag t/m vrijdag van 9.00-17.00 uur.
Telefoon secretariaat: 071-527 7713 of 5277723
E-mail: volkenrecht@law.leidenuniv.nl