Toegangseisen
BA Nederlandse taal- en letterkunde / BA literatuurwetenschap / BA cultuurwetenschap / BA kunstgeschiedenis
Beschrijving
‘Wat we in de literatuur(kritiek) van de laatste jaren zien’, stelt hoogleraar Thomas Vaessens in 2009, ‘is dat steeds meer schrijvers en critici genoeg hebben van de splendid isolation van de literator. De literatuur is opzoek naar een nieuwe verhouding tot de wereld.’ Zijn publicatie blies de discussie over die verhouding nieuw leven in en kon rekenen op een stortvloed aan felle reacties. Heel wat schrijvers en critici wilden niets weten van een door wie dan ook opgelegd maatschappelijk doel van de literatuur of een maatschappelijke plicht van de schrijver. Tegelijkertijd zijn zij het vaak met Vaessens eens dat literatuur – ook nu er zoveel andere media en kunstvormen zijn – nog altijd van maatschappelijk belang is en vinden velen ook wel dat de literatuur toe is aan een revitalisering.
Het zijn deze kwesties die de literaire gemoederen al twee eeuwen bezighouden. In deze cursus zullen we ons richten op het debat hierover in onze eigen tijd aan de hand van een aantal recente romans. Wanneer haar gevraagd wordt het engagement ‘haar generatie’ te beschrijven stelt de jonge schrijver Nina Polak in de Volkskrant van 13 februari 2018, met een citaat van Connie Palmen: ‘Het lijden en het geluk van anderen. Dat is waar de literatuur zich altijd bij betrekt en het is belangrijk om er te allen tijde (en juist nu) op te vertrouwen dat dat genoeg is om van gigantische betekenis te blijven […] Of daar nu varkens, terroristen, asielzoekers of blonde populisten aan te pas komen of niet.” Maar over het lijden en geluk van welke anderen hebben we het dan? En wie verkeert verkeren er eigenlijk in de positie om te bepalen wat van waarde of belang is? En: hoe zit het met de betrokkenheid van de wetenschapper? Welke theorie of begrippen kunnen we gebruiken om deze actuele debatten te analyseren?
Voor de diverse vormen van betrokkenheid circuleren allerlei theoretische begrippen - metamodernisme, laatpostmodernisme, New Sincerity, participatie en affect – die we samen kritisch zullen bestuderen en vergelijken. Vanuit deze theoretische kaders richten we ons op de praktijk van de Nederlandse literatuurgeschiedenis: hoe ziet de betrokkenheid van schrijvers er precies uit sinds pakweg 2009? Hoe engageren auteurs zich buiten of juist binnen hun romans en hun gedichten? We lezen enkele romans van de jonge (randstedelijke) generatie schrijvers die nu vaak navelstaarderij verweten wordt, naast romans van auteurs die zich duidelijk politiek betrokken tonen.
Leerdoelen
Aan het eind van de cursus:
kun je een globaal overzicht schetsen van de verschillende theorieën die er in de literatuurwetenschap zijn om de relatie tussen literatuur en maatschappij te onderzoeken, en kun je deze theorieën met elkaar vergelijken en evalueren;
kun je een onderzoek opzetten en uitvoeren naar het verband tussen auteurspoetica's, werkinterne poetica en autonomie en engagement;
kun je wetenschappelijke discussies opzetten en voeren over autonomie, engagement en contemporaine Nederlandse literatuur (proza en poezie);
kun je zelf een relevant artikel toevoegen aan de leeslijst en je keuze mondeling overtuigend toelichten;
kun je op heldere wijze schriftelijk en mondeling wetenschappelijk verslag uitbrengen van dit onderzoek, en het populariseren, bijvoorbeeld in de vorm van onderwijs op een middelbare school.
Rooster
De roosters zijn beschikbaar via My Timetable.
Onderwijsvorm
Werkcollege
Zelfstandige literatuurstudie
Excursie naar een literaire debatavond / schrijversinterview
Toetsing en weging
Toetsing
Je eindcijfer voor deze cursus wordt bepaald door het gewogen gemiddelde cijfer van de volgende deelcijfers:
Het kiezen van een wetenschappelijk artikel, toelichten en referaat daarover houden: 30%
Tentamen 35%
Paper 35%
Weekopdrachten, peer-feedback en portfolio: AVV
Voor ieder onderdeel dient tenminste een 5.5 gehaald te worden.
Weging
Zie hierboven.
Herkansing
Alleen het tentamen en het werkstuk kunnen herkanst worden.
Literatuurlijst
We lezen [selecties uit:]
Metamodernism. Historicity, Affect. And Depth after Postmodernism. Robin van de Akker e.a. (ed). Rowman & Littlefield, 2017.
Aukje van Roden, Literatuur, autonomie en engagement. AUP, 2015
Thomas Vaessens, De revanche van de roman. Nijmegen: Vantilt, 2009.
Sven Vitse en Hans Demeyer, ‘De affectieve dominant. Een ideologiekritische lezing van recent Nederlandstalig proza.’ In: TNTL, 2018.
Allard Den Dulk, Love Me Till My Heart Stops. Existentialist Engagement in Contemporary American Literature. Dissertatie, Universiteit van Amsterdam, 2012.
Casus (worden bij aanvang van de cursus nog aangevuld, maar in elk geval):
Nina Weijers, De consequenties, (2014)
Rachida Lamrabet, ‘Zwijg allochtoon!’ (2017)
Charlotte Mutsaers, Hansaplast (2017)
Maxim Februari, Klont (2017)
De overige literatuur wordt via Brightspace bekend gemaakt.
Inschrijven
Inschrijven via MyStudyMap is verplicht.
Informatie over het inschrijven voor vakken en tentamens kun je hier vinden.
Contact
Voor inhoudelijke vragen, neem contact op met de docent (rechts in informatiebalk).
Voor informatie over inschrijvingen, toelating, etc: Onderwijsadministratie Reuvensplaats
Opmerkingen
N.v.t.