Toegangseisen
—
Beschrijving
Vechten, bidden en verplegen waren de taken waarop de middeleeuwse ridder- en hospitaalorden zich toelegden. Het waren religieuze broederschappen die zowel priesters als ridders in hun midden opnamen. De bekendste waren de tempeliers, de johannieters en de Duitse Orde. Ze zijn gesticht in de twaalfde eeuw om pelgrims op te vangen en de heilige plaatsen in het door kruisvaarders veroverde Palestina te beschermen. Ze werden echter ook elders ingezet om heidenen en anders gelovigen te bestrijden, onder meer op het Iberische schiereiland en in de Baltische gebieden. Daartoe verwierven ze bezittingen over heel Europa, wat hen op den duur tot machtige corporaties maakte, met veel invloed in Rome en aan de grote vorstenhoven. In dit hoorcollege wordt niet alleen hun bijdrage aan de kruistochten besproken maar komen ook hun activiteiten binnen christelijk Europa ter sprake: de opbouw van nederzettingen – ook in de Lage Landen – van waaruit hun kastelen in het Oosten en Zuiden van geld en personeel werden voorzien. Daarbij wordt uitvoerig ingegaan op de ontwikkeling van de ook in de Middeleeuwen als controversieel ervaren combinatie van ridder én monnik zijn. Thema’s die aan de orde komen zijn: het ontstaan en religieus-militaire karakter van de ridderorden; hun rol bij de kruistochten en de verdediging van de christelijke grensgebieden; de relatie met begunstigers; hun organisatie en vormgeving van het dagelijks leven; de rekrutering van nieuwe leden; beeld en zelfbeeld; hun economische macht; het dramatisch einde van de tempeliers; en de ontwikkeling van de johannieters en de Duitse Orde na het verlies van het Heilige Land (1291).
Leerdoelen
Kennis van de hoofdlijnen van de geschiedenis der geestelijke ridderorden.
Inzicht in de verbinding tussen de monastieke, militaire en charitatieve tradities van het westers christendom zoals die ten tijde van de kruistochten zijn ontstaan.
Rooster
Semester 1, zie hier
Onderwijsvorm
Hoorcollege
Toetsing
Schriftelijk tentamen met korte open (invul)vragen en enkele essayvragen.
Blackboard
Er wordt gebruik gemaakt van Blackboard voor het ter beschikking stellen van studiemateriaal en samenvattingen.
Literatuur
Jonathan Riley-Smith, What were the Crusades? (vanaf de derde druk, Londen 1977-) 65 pp, wordt voortdurend herdrukt.
Het tractaat De laude novae militiae van Bernard van Clairvaux: in diverse vertalingen in het Engels beschikbaar op het internet (o.m. bij ORB: On line Reference Books): ca. 5 pp.
Alan Forey, The Military Orders. From the Twelfth to the Early Fourteenth Centuries (Londen 1992) 250 pp (uitverkocht, maar straks wel in pdf-file beschikbaar).
Jonathan Riley-Smith, ‘Were the Templars Guilty?’, in: Susan Ridyard (ed.), Medieval Crusade (Woodbridge 2004) 107-124 (straks ook in pdf-file beschikbaar)
Anthony Luttrell, ‘The Military Orders, 1312-1798’, in: Jonathan Rily-Smith (ed.), The Oxford Illustrated History of the Crusades (Oxford 1995) 326-364.
Helen Nicholson, The Knights Hospitaller (Woodbridge 2001) 43-115. Paperbackuitgave Boydell Press; de moeite van het aanschaffen waard.
Jürgen Sarnowsky, Der Deutsche Orden (München 2007) 42-114. Klein vlot leesbaar pocketboekje uit de zogenoemde Beck’schen Reihe; de moeite van het aanschaffen waard (7,90 €)
Aanmelden
Zie aanmeldingsprocedure.
Informatie voor belangstellenden die deze cursus in het kader van A la carte onderwijs willen volgen (zonder tentamen), oa. over kosten, inschrijving en voorwaarden.
Informatie voor belangstellenden die deze cursus in het kader van Contractonderwijs willen volgen (met tentamen), oa. over kosten, inschrijving en voorwaarden.
Contact
E-mail: Dr. J.A. Mol