Religies kennen veelal eeuwenoude teksten, die geacht worden voor de gelovigen van nu nog altijd betekenis te hebben. Daarom speelt de vraag hoe men met teksten omgaat of dient om te gaan een grote rol. Hoe kan de interpretatie rechtdoen aan die teksten en ze voor nú een bruikbare betekenis geven? De hermeneutiek, interpretatieleer, houdt zich daarmee bezig. Er blijkt een spanning te zijn tussen een traditioneel religieuze omgang met teksten, die ervan uitgaat dat het om ‘geopenbaarde’ woorden gaat met een ‘eeuwige’ betekenis, en een meer wetenschappelijke, die ertoe neigt teksten in hun historische context te begrijpen. Hoe verhouden zich die religieuze en die wetenschappelijke omgang tot elkaar? In dit college zal het onder meer over die vraag gaan.
Doelstelling
Studenten zijn na afronding bekend met de belangrijkste concepten op het gebied van de interpretatietheorie, zoals tekst, intertekstualiteit, canon, taaldaad, metaforiek, symboliek, genre, ‘verklaren’, ‘begrijpen’, en met enkele van de belangrijkste opvattingen van de hermeneutiek, en kunnen die concepten en hermeneutische inzichten toepassen in het kader van een zelfstandige interpretatie van een significante tekst uit een religieuze traditie.
Onderwijsvorm
Werkcollege (1 uur per week): wekelijks wordt door iedere deelnemer, voorafgaand aan het college, het betreffende gedeelte van de literatuur gelezen; iedere student bereidt tenminste één keer een presentatie voor over de gelezen stof, als aanzet tot discussie over die stof en over de relevantie ervan voor het lezen van godsdienstige teksten. Als leerboek is gekozen: een algemene inleiding ‘literatuurwetenschap’.
Hoorcollege (1 uur per week): aanvullend hoorcollege over de interpretatie van religieuze teksten – waarbij de (geschiedenis van de) bijbelse hermeneutiek als voorbeeld wordt genomen.
Toetsing
(1) Inbreng tijdens de colleges (20 % van het eindcijfer);
(2) Presentatie tijdens een van de colleges (20 % eindcijfer);
(3) Essay over de interpretatie van een religieuze tekst (60 % eindcijfer).
Literatuur
F.W. Korsten, Lessen in literatuur. Uitgeverij Vantilt Nijmegen, derde druk 2009;
Marius van Leeuwen, Van horen zeggen. Geschiedenis en uitleg van de bijbel. Uitg. Balans (Amsterdam), derde druk 2004;
Syllabus, handouts, diverse aanvullende teksten.
Toelating
Studenten dienen het college Geschiedenis van de filosofie te hebben afgerond.