Toegangseisen
Geen.
Beschrijving
Ook in disciplines waar je het niet zou verwachten worden redeneerfouten gemaakt. Zo denken we dat rechters altijd zuiver argumenteren omdat ze daarin getraind zijn. Wetenschapsfilosoof Ton Derksen en anderen hebben echter laten zien wat er in argumentatief opzicht misging in verschillende spraakmakende zaken, zoals die van Lucia de B. Zelfs in de wetenschap gaat het er niet altijd even rationeel aan toe, getuige onder andere de stukjes die Karel Knip hierover schrijft in het NRC.
Hoe komt het dat (zelfs) hoogopgeleide mensen zich bedienen van redeneringen die niet steekhoudend zijn? De evolutie heeft ons uitgerust met cognitieve mechanismen om situaties snel te kunnen beoordelen. Daarom leggen we snel verbanden en delen we de wereld op in afgebakende categorieën. Die mechanismen zijn – uiteraard, vanwege het evolutionaire selectieproces dat ze hebben doorstaan – van groot belang bij het dagelijkse handelen. Ze verworden echter tot valkuilen als we ze ook toepassen op zaken die meer reflectie vereisen; dan kunnen ze tot drogredeneringen leiden met soms ernstige gevolgen.
In dit college zullen we bestuderen welke cognitieve mechanismen tot welk typen drogredenen kunnen leiden, en leggen we zo een relatie tussen de psychologie van het redeneren en de argumentatietheorie. Van een aantal genres gaan we bekijken welke typische redeneerpatronen er voorkomen en welke fouten typisch met dergelijke patronen gepaard kunnen gaan. Door middel van schrijfopdrachten leren studenten kritisch te reageren op problematische redeneringen.
Leerdoelen
Na succesvolle afronding van de collegereeks:
hebben studenten kennis van de valkuilen bij het redeneren;
hebben ze inzicht in de relatie tussen deze valkuilen en de drogredenen die eruit voort kunnen vloeien;
kunnen ze deze drogredenen herkennen in hun eigen argumentatie en in die van anderen;
hebben ze kennis van argumentatiepatronen en –fouten in verschillende genres;
zijn ze in staat om een kritische gedachtegang op papier te zetten.
Rooster
Zie het rooster van de opleiding Nederlandse taal en cultuur.
Onderwijsvorm
Werkcollege
Studielast
De totale studielast voor deze cursus is 140 uur:
26 uur college
62 uur voorbereiding elke collegeweek (5 uur p/w voor lezen; 2 uur in week 1)
6 uur voorbereiding referaat
10 uur tentamenopdracht 1
8 uur tentamenopdracht 2
28 uur eindtentamen
Toetsing
Referaten en bijdragen aan discussies (10%)
Tentamenopdracht I (20%) en II (20%),
Eindtentamen (50%).
Voor de tentamenopdrachten moet minimaal een 5 worden gehaald; voor het tentamen een 5,5.
Herkansing
De tentamenopdrachten en het eindtentamen kunnen beide één keer worden herkanst.
Is ook na herkansing het eindcijfer onvoldoende (
Blackboard
Er wordt gebruik gemaakt van Blackboard voor het ter beschikking stellen van studiemateriaal.
Literatuur
Voor dit college moet worden aangeschaft:
T. Derksen (2014). De ware toedracht. Praktische wetenschapsfilosofie voor waarheidszoekers. Leusden: Isvw Uitgevers.
C.W. Tindale (2007). Fallacies and argument appraisal. Cambridge etc.: Cambridge University Press.
Aanvullende artikelen staan op Blackboard. N.B. Kijk op Blackboard voor de teksten die voor het eerste college moeten worden voorbereid.
Aanmelden
Aanmelden als student via uSis
Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs
Aanmelden voor Contractonderwijs
Contact
Voor inhoudelijke vagen kan je contact opnemen met Mw. dr. Henrike Jansen
Voor praktische vragen kun je je wenden tot het secretariaat van de Opleiding Nederlandse Taal en Cultuur/Neerlandistiek. Dit valt onder de Onderwijsadministratie P.N. van Eyckhof 4, kamer 101A. Tel. 071 5272 2604. Het e-mail adres is: osz-oa-eyckhof@hum.leidenuniv.nl.