Toegangseisen
BA Nederlandse taal- en letterkunde / BA literatuurwetenschap / BA cultuurwetenschap / BA kunstgeschiedenis
Beschrijving
Van gebaar en oerkreet tot runen en schrift, van middeleeuws manuscript tot digitaal bestand – media, begrepen in de brede zin als materiële dragers en bemiddelaars van kennis die onze wereld structureert, hebben een grote impact op literatuur. Media zijn niet enkel een noodzakelijk onderdeel van de (verspreiding) van literatuur in de vorm van boeken, digitale bestanden of audiotapes; literatuur reflecteert ook op de media waardoor ze bepaald wordt en die haar omringen. In deze cursus bestuderen we de relatie tussen media en literatuur via het werk van drie moderne Nederlandse dichters: Herman Gorter, Martinus Nijhoff en Theo van Doesburg (als dichter ook bekend als I.K. Bonset). In het werk van deze dichters vinden we de media van hun tijd terug, van stoomtrein en telegraaf tot typemachine, fonograaf, fotografie en film.
Het seminar valt uiteen in drie delen.
Een eerste deel introduceert de deelnemers tot de recente mediatheorie, met bijzondere aandacht voor de analyse van media als onderdeel van de ‘culturele technieken’ die onze samenleving bepalen.
Een tweede deel bestaat uit een specifiek historisch onderzoek naar de culturele technieken en media die aan het begin van de twintigste eeuw opkwamen, en die dus het werk van Gorter, Nijhoff en Bonset beïnvloedden. Voor dit deel verdelen we ons in kleine studiegroepjes. Iedere groep legt toe op de studie naar één bepaald medium dat aan het eind van de negentiende of aan het begin van de twintigste eeuw opkwam (film, fotografie, fonograaf). Samen bestuderen we de impact van de impact van deze media op de literatuur van de vroege twintigste eeuw. Aan het eind van dit component leveren de subgroepen een onderzoeksverslag in (zie toetsing).
In het derde deel van de cursus brengen we deze kennis bij elkaar: we verdelen we ons opnieuw in studiegroepen, waarbij iedere groep zich toelegt op de grondige studie van één van de drie dichters in relatie tot de nieuwe media van de vroege twintigste eeuw. Aan het eind van dit component leveren de subgroepen een onderzoeksverslag in dat klassikaal gepresenteerd wordt (zie toetsing).
Leerdoelen
In deze cursus maak je een grondige studie van de mediatheorie en leer je die aanwenden bij het analyseren van literaire en culturele momenten in de geschiedenis van de 20ste eeuw in Nederland.
Je bent in staat om de wisselwerking tussen verschillende media (literatuur, film, fotografie) grondig te analyseren en die te situeren in de context van de Nederlandse cultuur van de 20ste eeuw.
Aan de hand van archiefonderzoek en mondelinge en geschreven presentatie leer je helder en duidelijk omgaan met de wetenschappelijke middelen die ons ter beschikking staan om een intermediaal onderzoek naar Nederlandse taal- en cultuur op te zetten.
Rooster
Zie het rooster van de opleiding MA Neerlandistiek / Dutch Studies
Onderwijsvorm
Werkcollege 3 uur
Studielast
Totale studielast voor de cursus: 280 uur.
Colleges: 42 uur.
Bestuderen van de verplichte literatuur: 84 uur
Voorbereiden referaat: 16 uur
Schrijven van een werkstuk: 96 uur (inclusief inlezen / onderzoek)
Toetsing
Twee onderzoeksverslagen: 40%
Referaat: 20%
Werkstuk: 40%
Het eindcijfer komt tot stand door de bepaling van het gewogen gemiddelde op basis van de drie deelcijfers, waarbij een deelcijfer niet lager mag zijn dan een 5,5.
Herkansing
- Allen het werkstuk kan eenmalig worden herkanst.
Blackboard
Er is een Blackboardcursus aanwezig. voor studiehandleiding, voor mededelingen, voor aanleveren van teksten en voor het inleveren van werkstukken. Zie Blackboard
Literatuur
We maken onder meer gebruik van de volgende teksten:
Primaire literatuur:
Theo van Doesburg et al., De Stijl, [facsimile, herdruk in twee delen], Amsterdam, Atheneum 1968 (selectie).
Theo van Doesburg (I.K. Bonset), Nieuwe Woordbeeldingen, Querido, Amsterdam 1975
Herman Gorter, Verzen (1903), Pan (1916), en Liedjes (1930), allen beschikbaar op DBNL
Martinus Nijhoff, Verzamelde gedichten, Bert bakker, Amsterdam 2001 (selectie). (beschikbaar op DBNL)
Secundaire literatuur (selectie):
Yra van Dijk, Y: ‘ Medium’, in: F.M. Essink, G.E.H.I. Franssen & J.A.T. Rock (red.), Literatuur in de wereld: handboek moderne letterkunde (Nijmegen: Vantilt 2013).
Kittler , F.A. Gramophone, Film, Typewriter. Trans. Geoffrey Winthrop-Young and Michael Wutz. Stanford University Press, Stanford 1999. (selectie).
Friedrich Kittler, Discourse Networks 1800/1900, Stanford University Press, Stanford 1996 (selectie).
Bernard Siegert, “Cacography or Communication? Cultural Techniques in German Media Studies” Grey Room, nr. 26, 2008, pp. 26-47
Aanmelden
Aanmelden als student via uSis
Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs
Dit college is niet beschikbaar voor à la carte onderwijs en Contractonderwijs
Contact
Voor inhoudelijke vragen omtrent deze cursus kun je contact opnemen met Dhr Dr. B.K. Ieven,
Voor praktische vragen kun je je wenden tot het secretariaat van de Opleiding Nederlandse Taal en Cultuur/Neerlandistiek. Dit valt onder de Onderwijsadministratie P.N. van Eyckhof 4, kamer 101A. Tel. 071 5272 2604. Het e-mail adres is: osz-oa-eyckhof@hum.leidenuniv.nl.
Opmerkingen
N.v.t..