Toegangseisen
Een BA-diploma Nederlandse taal en cultuur of een vergelijkbaar diploma.
Beschrijving
Veel taalgeschiedenissen gaan over één taal. Zo verschenen er in de eerste decennia van deze eeuw verschillende geschiedenissen van het Nederlands. Dergelijke taalgeschiedenissen kunnen de indruk wekken dat Nederland (of: de Nederlanden) op een zinvolle manier beschouwd kan worden als ééntalig, nu en in het verleden. Niets is minder waar. De geschiedenis van het Nederlands wordt, zoals die van de meeste talen, gekenmerkt door intensief taalcontact: “intern” tussen sprekers van verschillende variëteiten van het Nederlands, en “extern” met sprekers van, bijvoorbeeld, Franse, Duitse, Engelse, Jiddische, Portugese etc. variëteiten. In de loop van de geschiedenis ontstaat er beleid om dergelijke taalvariatie tegen te gaan – om een transitie van meertaligheid naar eentaligheid en uniformiteit te bewerkstelligen. Zulke initiatieven tot taalplanning hangen nauw samen met de politieke ideologie van het nationalisme, die in de loop van de achttiende eeuw ontstaat.
In dit college bespreken we historisch-sociolinguïstisch onderzoek op het snijvlak van taalcontact, taalplanning en nationalisme. We concentreren ons primair op het Nederlands en op de achttiende en negentiende eeuw – wanneer er een concreet taalbeleid ontstaat in het kader van de natievorming – maar de Nederlandse casus zal benaderd worden vanuit een breed, Europees perspectief.
Het tweede deel van het college is praktisch met de nadruk op het eigen onderzoek van een specifieke casus. In het eerste deel bereiden we ons daarop voor door studie van de internationale historische-sociolinguïstische literatuur.
In het afsluitende werkstuk kan er, afhankelijk van de interesse van de student, meer aandacht zijn voor taalkundige aspecten van taalcontact en taalplanning of voor cultuur-historische aspecten.
Leerdoelen
Je maakt kennis met het internationale historisch-sociolinguïstische onderzoek.
Je ontwikkelt kennis van 18de – en 19de-eeuwse Nederlands.
Je kunt historisch-sociolinguïstische methoden in eigen onderzoek toepassen.
Je kunt mondeling en schriftelijk rapporten over onderzoeksresultaten.
Je kunt onderzoeksresultaten kritisch analyseren.
Je kunt filologische methoden toepassen in je eigen onderzoek.
Rooster
Onderwijsvorm
Werkcollege
Studielast
Totale studielast 10 EC = 280 uur
Werkcollege 10 weken x 2 uur = 20 uur
Voorbereiding werkcollege 10 weken x 10 uur = 100 uur
Voorbereiding werkstuk 3 weken x 10 uur = 30 uur
Werkstuk (inlezen, onderzoek, schrijven eerste en tweede versie, presentatie) = 130 uur
Toetsing
Werkstuk (70%)
Mondelinge presentaties (15%)
Participatie in de werkgroep (15%)
Het eindcijfer komt tot stand door de bepaling van het gewogen gemiddelde, waarbij het werkstuk minimaal een 5,5 moet zijn.
Herkansing
- Alleen het werkstuk kan eenmalig worden herkanst
Blackboard
Blackboard wordt gebruikt voor:
het verstrekken van een uitgebreide collegebeschrijving;
het op de hoogte houden van studenten van lopende zaken;
het verstrekken van studiemateriaal;
Literatuur
Aanbevolen achtergrondliteratuur (UB Leiden):
- Hernández-Campoy, Juan Manuel & Juan Camilo Conde-Silvestre (eds.). 2012. The Handbook of Historical Sociolinguistics. Malden & Oxford: Wiley-Blackwell.
Verdere literatuur wordt later opgegeven.
Aanmelden
Inschrijven via uSis is verplicht. Algemene informatie over uSis is te vinden op Nederlands en English
Let op: studenten die geen Nederlands studeren dienen eerst contact op te nemen met de studiecoördinator voor goedkeuring.
Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs
Informatie voor belangstellenden die deze cursus in het kader van Studeren à la carte willen volgen (zonder tentamen), oa. over kosten, inschrijving en voorwaarden.
Informatie voor belangstellenden die deze cursus in het kader van Contractonderwijs willen volgen (met tentamen), oa. over kosten, inschrijving en voorwaarden.
Niet van toepassing
Contact
Voor inhoudelijke vragen omtrent deze cursus kun je contact opnemen met G.J. Rutten, Nederlandse Taal en Cultuur, P.N. van Eyckhof 1 (WSD-complex, gebouw 1167, kamer 2.05a) – 071-527 2112.
Voor praktische vragen kun je je wenden tot het secretariaat van de Opleiding Nederlandse Taal en Cultuur/Neerlandistiek. Dit valt onder de Onderwijsadministratie P.N. van Eyckhof 4, kamer 101A. Tel. 071 5272 2604. Het e-mail adres is: osz-oa-eyckhof@hum.leidenuniv.nl.
Opmerkingen
Deze werkgroep maakt deel uit van het Specialisatietraject De andere taalgeschiedenis en staat ook open voor MA-studenten Oudere Letterkunde, voor MA-studenten Nederlandkunde en voor studenten die de Master of Researchmaster Linguistics volgen.