Prospectus

nl en

Forensic Psychiatry

Course
2018-2019

Toegangseisen

Studenten die dit vak willen volgen, dienen te zijn toegelaten tot master Forensische Criminologie (zie ook OER).

Beschrijving

In deze cursus staat het werkterrein van forensisch psychiaters en psychologen centraal. De forensische psychiatrie en psychologie bevinden zich op het snijvlak van het strafrecht en de psychiatrie/psychologie. Dagelijks dienen rechters in Nederland zich te buigen over de vraag of een verdachte het strafbare feit waarvoor hij terechtstaat kan worden toegerekend. Wanneer de verdachte lijdt aan een psychiatrische stoornis, zal vastgesteld moeten worden of de verdachte tijdens het plegen van het feit zodanig onder invloed van die stoornis stond dat hij (redelijkerwijs) niet anders kon handelen. Voor deze vraag zal de rechter gebruik maken van de deskundigheid van derden, zoals forensisch psychiaters en psychologen. Vervolgens zal de rechter bij het opleggen van een passende straf of maatregel rekening dienen te houden met de persoon van de dader en dus ook met een eventueel aanwezige stoornis. Ook hier kan het advies van forensisch psychiaters en psychologen van belang zijn.
Alvorens wordt ingegaan op het werkterrein van forensisch psychiaters en psychologen, zal in deze cursus worden stilgestaan bij de normale psychologische ontwikkeling, risicofactoren voor de ontwikkeling van probleemgedrag, en risicotaxatie zoals die toegepast wordt in de kinder- en jeugdpsychiatrie, en bij jeugddelinquenten. Daarnaast zal er ook worden stilgestaan bij (de ontwikkeling van) stoornissen die verband houden met delinquent gedrag bij volwassenen, waarin ook de nieuwste inzichten op het gebied de ontwikkeling van het brein aan de orde komen. Tot slot komt de diagnostiek en behandeling van psychiatrische stoornissen aan bod, waarbij zowel bij de psychiatrische zorg en behandeling in de TBS-kliniek (en JJI), in de gevangenissen, en in de ambulante forensische psychiatrie wordt stilgestaan.

Leerdoelen

Na afloop van dit vak heeft u de volgende kwalificaties verworven

  • U kunt beschrijven hoe de normale psychologische ontwikkeling verloopt, en op welke wijze risicofactoren en rol spelen in deze ontwikkeling;

  • U kunt beschrijven hoe psychiatrische stoornissen kunnen leiden tot delinquent gedrag en op welke wijzen zij een rol kunnen spelen in het strafproces;

  • U kunt beschrijven hoe een forensisch psychiatrisch/psychologisch diagnostisch onderzoek verloopt;

  • U kunt kritisch reflecteren op theoretische verklaringen voor het ontstaan van psychiatrische stoornissen die verband houden met delinquent gedrag (aan de hand van een casus);

  • U kunt de methodologische kwaliteiten beoordelen van diagnostische tests die worden gebruikt in forensisch psychiatrisch/psychologisch onderzoek (aan de hand van een casus);

  • U kunt de effectiviteit beoordelen van gedragsinterventies die worden ingezet bij (jeugdige) delinquenten met een psychiatrische stoornis (op basis van onderzoeksgegevens).

  • U kunt kritisch reflecteren op wetenschappelijke onderzoeken naar de aard, omvang en het ontstaan van psychiatrische stoornissen die verband houden met delinquent gedrag.

  • U kunt kritisch reflecteren op wetenschappelijke onderzoeken en maatschappelijke vraagstukken rondom de relatie tussen psychiatrische problematiek en straftoemeting/strafuitvoering.

  • U kunt een korte rapportage pro Justitia schrijven, naar het format van het Nederlands Instituut voor Forensische Psychiatrie en Psychologie (NIFP), op basis van eigen onderzoek naar de persoonlijkheid van een verdachte (casus).

Rooster

Beschikbaar via de website.

Onderwijsvorm

Hoorcolleges

  • Aantal à 2 uur: 8

  • Namen docenten: prof. dr. A. Popma en mw. dr. J. Reef, gastsprekers en (ex)patiënten.

Werkgroepen/practica

  • Aantal à 2 uur: 8

  • Namen docenten: prof. dr. A. Popma en mw. dr. J. Reef, gastsprekers en (ex)patiënten.

Andere onderwijsvorm(en)

  • Omschrijving: 1 excursie naar een (jeugd) forensische instelling (onder voorbehoud). Studenten verdiepen zich van tevoren in de werkwijze van de te bezoeken instelling en kunnen een theoretische onderbouwing geven voor de betreffende werkwijze.

Toetsing

Toetsvorm(en)
1. Schriftelijk tentamen: Tentamen bestaande uit open vragen (70%). U dient hiervoor de collegestof, de werkgroepstof, opgedane kennis uit excursies en de opgegeven literatuur te beheersen.
2. Deeltoets: Schriftelijke opdracht à 2000 woorden: korte forensische rapportage op basis van een casus (30%).
3. Praktische oefening 1: Wetenschappelijke presentatie aan de hand van een filmcasus.
4. Praktische oefening 2: Casuspresentatie (Pitch2Peer).
5. Praktische oefening 3: Wetenschappelijk debat.

  • De onderdelen 1 en 2 dienen met een voldoende te worden afgesloten (minimaal een 5,5).

  • Voor de onderdelen 3, 4 en 5 geldt een aanwezigheidsplicht omdat het hier gaat om een praktische oefening. Bij afwezigheid kan het onderdeel niet met goed gevolg worden afgesloten. In dat geval volgt er een vervangende schriftelijke opdracht die met goed gevolg met worden afgerond.

  • De deeltoets en het schriftelijke tentamen kunnen worden herkanst. In geval van een klein aantal deelnemers bestaat de mogelijkheid dat dit hertentamen mondeling wordt afgenomen. U wordt hiervan dan tijdig op de hoogte gesteld.

  • De resultaten van de deeltoetsen die met goed gevolg zijn afgelegd, blijven geldig tot en met het collegejaar volgend op dat waarin zij zijn behaald. Hierop bestaat één uitzondering: Wanneer de leerdoelen, inhoud, opzet of toetsing van het vak verandert, kan de vakcoördinator besluiten dat de geldigheid van de betreffende deeltoets op didactische gronden dient te vervallen. Dit zal dan worden aangegeven in de vakbeschrijving van het collegejaar waarin de verandering(en) word(t)(en) doorgevoerd.

Regeling herkansen voldoendes
Op dit vak is de regeling herkansen voldoendes van toepassing (artikel 4.1.8.1 e.v. OER) voor zover dit vak onderdeel uitmaakt van het verplicht curriculum van de opleiding (d.w.z. geen vrije keuzevak). Studenten die bij de eerste kans een voldoende eindcijfer hebben behaald, kunnen onder bepaalde voorwaarden het schriftelijke (eind)tentamen opnieuw afleggen. Raadpleeg hiervoor het OIC.

Examenstof
Verplichte literatuur en alle stof die behandeld wordt tijdens de colleges, werkgroepen en eventuele andere onderwijsvormen.

Blackboard

Bij dit vak wordt gebruik gemaakt van Blackboard.

Literatuur

Verplicht studiemateriaal

  • Raes, B.C.M., Bakker, F.A.M. (red) Psychiatrie in het Nederlandse Recht, Alphen a.d. Rijn/ Deventer: Kluwer. (Laatste druk).

Arbeidsmarktvoorbereiding en (studie)loopbaan

Dit is een zeer praktijkgerichte cursus. Studenten leren theoretische inzichten uit de forensische psychiatrie toe te passen op een concrete casus. Ook vormen een excursie en gastsprekers uit de praktijk een centraal onderdeel van het vak. De volgende concrete vaardigheden die in het vak centraal staan, zijn van belang ter voorbereiding op de arbeidsmarkt:

  • Schrijfvaardigheden

  • Presentatievaardigheden

  • Kritisch denken

  • Debatteren

  • Beroepenveldorientatie

Contact

Instituut/afdeling

  • Instituut: Stafrecht & Criminologie

  • Afdeling: Criminologie

  • Kamernummer secretariaat: C1.02

  • Openingstijden: maandag t/m vrijdag, van 9.00 tot 12.30 uur

  • Telefoon secretariaat: 071 – 527 7462

  • E-mail: criminologie@law.leidenuniv.nl