Let op: vanaf collegejaar 2019/2020 staat de digitale leeromgeving voor dit vak in Brightspace. Voor informatie over aanmelden, klik hier.
Toegangseisen
Dit vak is geen keuzevak. Bijvakstudenten of gaststudenten mogen hier niet aan deelnemen.
Beschrijving
Op 13 april 2012 deed de Hoge Raad uitspraak in een geschil tussen de Stichting Moeders van Srebrenica en een aantal individuele klagers enerzijds en de Verenigde Naties anderzijds. De Stichting stelde dat de Verenigde Naties aansprakelijk was voor de dood van 8000 mannen na de val van de Bosnische enclave Srebrenica in juli 1995. Deze genocide vond plaats tijdens de oorlogen in het voormalige Joegoslavië tussen 1991 en 2001. De Hoge Raad oordeelde dat de Nederlandse rechter niet bevoegd was om zich uit te spreken over het handelen van de Verenigde Naties. Het internationaal publiekrecht bepaalt immers dat de Verenigde Naties immuniteit geniet en Nederland is aan deze regels van internationaal publiekrecht gebonden.
Dit arrest is zomaar een voorbeeld uit de hedendaagse juridische praktijk en geeft aan hoe belangrijk het internationaal publiekrecht voor de Nederlandse rechtspraktijk is geworden. In toenemende mate worden op internationaal niveau, door staten en internationale organisaties, regels vastgesteld waar Nederland aan gebonden is en waar burgers of bedrijven een beroep op kunnen doen. Dan gaat het niet alleen om regels ten aanzien van de immuniteit van internationale organisaties, zoals in bovengenoemde uitspraak van de Hoge Raad, maar ook om regels met betrekking tot het vliegverkeer, scheepvaart, handel, mensenrechten, belastingheffing, oorlogvoering en internationale misdrijven. Deze regels vormen samen het internationaal publiekrecht.
Het internationaal publiekrecht wordt niet alleen toegepast en gehandhaafd door de Nederlandse rechter, maar ook door internationale rechtbanken en tribunalen. Een aantal van deze internationale rechtbanken, zoals het Internationaal Gerechtshof en het Internationaal Strafhof, bevindt zich in Den Haag. Den Haag staat daarom ook wel bekend als ‘the Legal Capital of the World’ of ‘the City of Peace and Justice’.
Tijdens de studie rechtsgeleerdheid komen regels van internationaal publiekrecht in verschillende vakken aan de orde, zoals in het vak Inleiding Recht, Beginselen van de Democratische Rechtsstaat, het vak (Inleiding) Strafrecht en het vak (Inleiding) Europees Recht. In twee bachelorvakken wordt echter specifiek aandacht besteed aan het internationaal publiekrecht als rechtsgebied: in het eerste jaar in het vak Inleiding Internationaal Publiekrecht (dit vak dus) en in het derde jaar in het (Engelstalige) vak Public International Law.
In het eerste vak bestuderen wij het bijzondere karakter van het internationaal publiekrecht en de rechtsorde die door de ontwikkeling van het internationaal publiekrecht is ontstaan. We bespreken, onder meer aan de hand van de actualiteit, de rol van staten, de Verenigde Naties en mensen in de internationale rechtsorde en we onderzoeken in hoeverre het internationaal publiekrecht invloed heeft op de rechtsmacht van Nederland. Bij het tweede vak gaan we nader in op een aantal klassieke en moderne deelgebieden van het internationaal publiekrecht, zoals het internationaal strafrecht en het internationaal milieurecht.
Leerdoelen
Doel van het vak:
Het vak Inleiding Internationaal Publiekrecht is bedoeld om u de basisbeginselen van het internationaal publiekrecht bij te brengen en de betekenis van het internationaal publiekrecht voor de Nederlandse rechtspraktijk. Het vak bereidt u voor op het vak Public International Law.
Na het volgen van dit vak kunt u:
aangeven wat de aard is van het internationaal publiekrecht en herkent u de karakteristieken en ontwikkelingen van de internationale rechtsorde;
met eigen woorden vertellen wat de verhouding is tussen het internationaal publiekrecht en het Nederlands recht en hoe het internationaal publiekrecht doorwerkt in de Nederlandse rechtsorde;
aangeven wat de bronnen van het internationaal publiekrecht zijn, alsmede de deelnemers aan de internationale rechtsorde (ofwel de subjecten van het internationaal publiekrecht);
schetsen hoe handhaving en geschillenbeslechting functioneert in de internationale rechtsorde;
de regels van internationaal publiekrecht uitleggen ten aanzien van verdragen;
een overzicht geven van de regels van internationaal publiekrecht ten aanzien van aansprakelijkheid voor schending van het internationaal publiekrecht;
de reikwijdte van de rechtsmacht van staten typeren, in het bijzonder Nederland, en de beperkingen die het internationaal publiekrecht hieraan stelt.
Rooster
Zie de opleidingspagina van de website.
Onderwijsvorm
Hoorcolleges
Aantal à 2 uur: 7
Docenten: Dr. A.A. Marhold
Vereiste voorbereiding door studenten: bestuderen voorgeschreven literatuur en jurisprudentie, zoals aangegeven in het Werkboek.
Werkgroepen
Aantal à 2 uur: 7
Docenten: Helen Beckmann-Hamzei, Hilde Roskam, Ine Van Damme, Nadia van Kesteren, Floris Tan, Ida Asscher.
Vereiste voorbereiding door studenten: maken voorgeschreven weekopgaven en zelftoetsvragen.
Toetsing
Tentamen: 3 uur
Voorbespreking: 2 uur
Nabespreking: 2 uur
Toetsing
Toetsvorm(en) Een schriftelijk tentamen, bestaande uit meerkeuzevragen en één casusvraag. Bij de berekening van het eindcijfer tellen de meerkeuzevragen mee voor 80% en de casusvraag voor 20%.
Examenstof Tot de examenstof behoort de verplichte literatuur, het werkboek en hetgeen behandeld is tijdens de hoorcolleges, de werkgroepen en tijdens eventuele andere onderwijsvormen.
Brightspace
Bij dit vak wordt gebruikgemaakt van Brightspace. Voor informatie over aanmelden, klik hier.
Literatuur
Verplicht studiemateriaal
Literatuur:
N.J. Schrijver, Internationaal publiekrecht als wereldrecht, Den Haag: Boom Juridische uitgevers, laatste druk.
A. Nollkaemper, Kern van het internationaal publiekrecht, Den Haag: Boom Juridische uitgevers, laatste druk.
Elementair Internationaal Recht, Collegemateriaal 2019, Den Haag: TMC Asser Press 2019.
Overige literatuur zal in het werkboek en/of op Brightspace bekend worden gemaakt.
Werkboek:
- Werkboek Inleiding Internationaal Publiekrecht, beschikbaar via Brightspace.
Aanbevolen studiemateriaal
- Zie Brightspace
Aanmelden
De aanmelding verloopt via uSis. Voltijd eerstejaars studenten die zijn ingedeeld in een tutorgroep door het Onderwijs Informatie Centrum (OIC), worden door het OIC aangemeld.
Contact
Vakcoördinator: dr. A.A. Marhold
Werkadres: Steenschuur 25, kamer C1.13
Telefoon secretariaat: 071-527 7578
E-mail: a.a.marhold@law.leidenuniv.nl
Instituut/afdeling
Instituut: Publiekrecht
Afdeling: Internationaal Publiekrecht
Kamernummer secretariaat: B1.11
Openingstijden: maandag t/m vrijdag van 9.00-17.00 uur.
Telefoon secretariaat: 071-527 7578
E-mail: volkenrecht@law.leidenuniv.nl