Studiegids

nl en

Economie van de publieke sector

Vak
2022-2023

Toegangseisen

Dit vak maakt deel uit van de bachelor Bestuurskunde (BBO en EBM) en de minor Economie en Beleid.

Beschrijving

Het vak Economie van de Publieke Sector, ook aangeduid als de Leer der Openbare Financiën, houdt zich bezig met de invloed van de publieke financiën op de economie (en vice versa). Het gaat hierbij om de voorziening van goederen en diensten (o.a. infrastructuur, onderwijs, een schoner milieu), de macro-economische ontwikkeling (werkloosheid, inflatie) en de inkomensverdeling (o.a. sociale zekerheid, belastingen).

In het BA1-vak Economie in Hoofdlijnen werd nadruk gelegd op de markt als ordenende institutie waarin een belangrijke rol is weggelegd voor het prijsmechanisme. Maar de markt faalt soms, waardoor er reden kan zijn voor overheidsbemoeienis. In veel OECD-landen beslaat de collectieve sector de helft van het nationale inkomen. Er is dus aanleiding afzonderlijk aandacht te schenken aan het vakgebied van de overheidsfinanciën.

Het vak Economie van de publieke sector spitst zich toe op een economische analyse van overheidsingrijpen en de wisselwerking tussen overheid en markten. De stof bouwt overwegend voort op micro-economische theorie. Naast efficiency- worden tevens equity-overwegingen gehanteerd bij de toepassing van economische kennis. Doel is hierbij om de student een welvaartstheoretisch perspectief te bieden.

Na een korte behandeling van de belangrijkste theoretische aspecten van marktwerking en welvaartsanalyse, gaan we in op marktfalen (o.a. publieke goederen, externe effecten en informatieproblemen) en de bijbehorende publieke oplossingen en overheidsinstrumenten. Na aandacht voor public choice en ‘overheidsfalen’ wordt dieper ingegaan op de financiering van de collectieve sector (theorie en praktijk). In deze cursus kijken we ook vanuit een macro-economische invalshoek naar de theorie en de praktijk van het Nederlandse begrotingsbeleid.

Leerdoelen

In dit vak verkrijgt de student kennis over en inzicht in vragen en aspecten die spelen op het terrein van de economie van de publieke sector. De student wordt getraind om deze vraagstukken zelfstandig te analyseren. Na afronding van het vak hebben studenten de volgende kwalificaties verworven:

  • De student beheerst de kernbegrippen op het terrein van de economie van de publieke sector.

  • De student heeft inzicht in vragen die spelen op het terrein van de economie van de publieke sector.

  • De student kan deze vraagstukken zelfstandig analyseren.

Rooster

Op de openingspagina Bestuurskunde vind je aan de rechterzijde van de E-gids doorlinkmogelijkheden naar de website en de roosters, uSis en Brightspace.

Onderwijsvorm

Cursus van zeven weken in de periode september - oktober. Elke week omvat twee hoorcolleges en een Q&A-seminar (6 uren per week).

  • Tijdens de hoorcolleges (14 × 2 uur) worden de hoofdlijnen van de te bestuderen stof besproken. Daarbij ligt de focus op het begrijpen van concepten en theorieën van het vakgebied economie van de publieke sector.

  • Tijdens de wekelijkse Q&A-seminars (6 × 2 uur) passen de studenten deze kennis toe aan de hand van opgaven. Voor de Q&A-colleges maken we gebruik van Learn Anywhere, een systeem waarbij een deel van studenten in de klas zit en anderen vanuit elders de les volgen. Ter voorbereiding dienen kennisvragen (MC) en andere opdrachten te worden voorbereid, die tijdens het seminar zullen worden behandeld. Het toepassen van de concepten en theorieën, en dit met elkaar bespreken, vergroot de kennis en het begrip van de economie van de publieke sector. Bovendien biedt het een goede voorbereiding op de tussentoets en het tentamen.

  • Examentraining (1 × 2 uur). In de laatste week van de cursus wordt een proefexamen besproken. Dit proefexamen (inclusief standaardantwoorden) zal op Brightspace worden geplaatst.

  • Overig:

  • Ter verdere ondersteuning is de deze cursus gekoppeld aan een website (van de uitgever van het basisboek) met aanvullende opgaven, antwoorden, nadere achtergrondinformatie et cetera. Deze website kan online kan worden geraadpleegd.

  • Al het cursusmateriaal (inclusief collegesheets) is in Engels, maar de voertaal tijdens de colleges en Q & A-seminars is Nederlands.

  • De cursus zal worden ondersteund via Weblectures (livestream). De hoorcolleges zullen worden opgenomen en aan de studenten via Brightspace ter beschikking worden gesteld; dit geldt niet voor de Q&A-seminars vanwege restricties die AVG hier stelt.

  • Mededeling Coronavirus: Uitgangspunt is om onderwijs fysiek te verzorgen. Actuele informatie is te raadplegen via de Brightspace pagina Economie van de publieke sector.

Totale studielast: 140 uren

  • contacturen: 28 uren

  • Q&A-seminars: 12 uren

  • examentraining: 2 uren

  • mid term test: 3 uren

  • tentamen: 3 uren

  • zelfstudie: 92 uren

Toetsing en weging

Een mid term toets (25% van het eindcijfer) en aan het einde een schriftelijk tentamen met open/essayvragen (75% van het eindcijfer). Compensatie van de mid term toets met het tentamen is toegestaan. Dit kan niet andersom. De mid term kan niet worden herkanst; het schriftelijk tentamen wel.
Om didactische redenen is de taal van de toetsing Engels (zowel de mid term toets als het tentamen), maar studenten kunnen kiezen om in het Nederlands te antwoorden.

Het is toegestaan een woordenboek, rekenmachine en liniaal of geodriehoek bij de mid term toets en het tentamen te gebruiken. Let op: programmeerbare rekenmachines zijn niet toegestaan.

Behaalde deelcijfers zijn alleen geldig in het lopende academisch jaar. Deelcijfers vervallen na kans en herkansing van het vak.

Links naar onder andere de website, uSis en Brightspace vindt u terug op de openingspagina van Bestuurskunde in de studiegids. Meer informatie over deelname aan tentamens vindt u in de Regels & Richtlijnen.

Herkansing

Studenten mogen aan een herkansing deelnemen als zij het vak nog niet hebben gehaald óf als u toestemming heeft van de examencommissie óf indien u gebruik maakt van de regel dat tijdens de bachelorfase éénmalig een voldoende mag worden herkanst.

Indien een voldoende is behaald voor het schriftelijke tentamen (5,5 of hoger met een weging van 75% in het eindcijfer) vervalt in beginsel het recht op herkansing, tenzij de eindscore voor het gehele vak nog niet voldoende is. In dat geval kunnen studenten deelnemen aan het hertentamen (bijvoorbeeld in geval van een 5 voor de mid term toets en een 5,5 voor het schriftelijk tentamen).

Literatuurlijst

  • Boek: Harvey Rosen & Ted Gayer, Public Finance (international edition), McGraw-Hill, 10e editie met uitzondering van de hoofdstukken 8, 10, 13 en 19. Let op: er is ook een (goedkopere) E-book versie beschikbaar.

  • Aanvullend materiaal via Brightspace, te weten:
    o Koen Caminada, Vijf jaar na de introductie van het sociaal leenstelsel: kosten en baten van hoger onderwijs, Bestuurskundige Berichten, februari 2020: 14-20
    o Staff Department of Economics Leiden University, Keynesian model: Effective demand and income equilibrium, 2015.
    o Koen Caminada, How strong are Piketty’s trends, Leiden Law Blog, January 12th 2015.
    o Koen Caminada & Kees Goudswaard, Fiscaal beleid leidt tot grote verschillen in lastendruk, in: S Cnossen & B Jacobs (red.) Ontwerp voor een beter belastingstelsel, ESB, Amsterdam, 2019: 215-2.

De Brightspace-omgeving is uiterlijk een maand voor aanvang van de cursus beschikbaar en up-to-date. Via Brightspace kunnen studenten collegesheets downloaden. Tip: breng de collegesheets mee naar de hoorcolleges en Q&A-seminars. Verder zullen op verzoek van studenten ook de antwoorden op de studievragen op Brightspace worden gepubliceerd.

Inschrijven

Schrijf je in MyStudyMap of uSis in voor elk vak en de werkgroepen. Doe dit op tijd (voor de start van de cursus): sommige vakken en werkgroepen kennen namelijk een limiet. In uSis zie je je persoonlijk rooster en worden de cijfers ingevoerd. Inschrijven in uSis voor het vak kan vanaf 12 juli, 13.00 uur.
Brightspace is de digitale leeromgeving van de Universiteit Leiden. Na je inschrijving voor een vak in uSis ben je ook ingeschreven voor de Brightspace omgeving van het vak.

Contact

Prof. dr. Koen Caminada en Dr. Kim Fairley, via: Contact

Opmerkingen