Studiegids

nl en

Economische Theorie van Politiek

Vak
2020-2021

Toegangseisen

nvt

Beschrijving

Het doel van deze cursus is om studenten te introduceren in de economische theorie van politiek (‘public choice’ of ‘rational choice theory’) om daarmee inzicht te krijgen in collectieve besluitvorming. Deze theorie is gebaseerd op een analytische methode die, eenmaal toegepast, baanbrekende inzichten over politiek en bestuur heeft opgeleverd. Denk aan het onmogelijkheidstheorema van Arrow, Ostrom’s werk over instituties die problemen rondom ‘common pool resources’ kunnen voorkomen of de theorie van Olsen over collectieve actie. Dat heeft geleid tot een verandering in ons denken over de mogelijkheden van collectieve actie, het functioneren van politiek, de rol van instituties en het verloop van beleidsprocessen. Deze cursus presenteert de bouwstenen van deze theorie en gaat in op verschillende toepassingen zoals de analyse van stemprocessen, samenwerking en de vormgeving van instituties, inclusief de effecten van die instituties op gedrag. De deelnemers leren de noodzakelijke vaardigen om deze theorie in eigen analyses en onderzoek toe te passen.

Leerdoelen

  • Studenten kunnen de logica en belangrijke vraagstukken van de economische theorie van politieke besluitvorming uitleggen;

  • Studenten hebben voldoende vaardigheden om op basis van deze theorie een kritische analyse te maken van een concreet besluitvormingsproces in de publieke sector;

  • Studenten kunnen belangrijke onderdelen van de economische theorie van politieke besluitvorming (bijvoorbeeld de effecten van verschillende stemprocedures, de effecten van politieke instituties, de logica van coalitievorming) toepassen op besluitvormingsprocessen in de publieke sector.

Rooster

Op de openingspagina Bestuurskunde vind je aan de rechterzijde van de E-gids doorlinkmogelijkheden naar de website en de roosters, uSis en Brightspace.

Onderwijsvorm

De werkgroepen zijn verplicht. Indien iemand een werkgroep zonder geldige reden mist, moet een vervangende opdracht worden gemaakt. Bij meer absentie is een verzoek bij de Examencommissie nodig.

Tijdsbeslag: 140 uur

  • Colleges: 22 uur in totaal, in de vorm van video’s van in totaal 14 uur en 5 online sessies (van 1 en 2 uur)

  • Werkcolleges: 14 uur (7 werkgroepbijeenkomsten van 2 uur)

  • Toetsing: 34 uur (quizzes en eindopdracht)

  • Zelfstudie en voorbereiding: 68 uur (voorbereiding colleges en de bestudering van de literatuur)

Toetsing en weging

Het eindcijfer bestaat uit een ‘take-home’-werkstuk (100% van het eindcijfer) in combinatie met de quizzes (beoordeling: Pass/Fail). Het eindcijfer wordt alleen gegeven wanneer je een voldoende hebt gehaald voor alle drie wekelijkse meerkeuzetoetsen (Pass).

Eindopdracht: Het werkstuk analyseert op een kritische wijze een actueel en concreet besluitvormingsdossier. Voor deze opdracht kun je uit een beperkt aantal dossiers kiezen waarbij per dossier een specifieke vraag centraal staat. Dat kan bijvoorbeeld zijn: ‘analyseer dit dossier aan de hand van het ruimtelijke model van voorkeuren en geef aan waarom je meent dat de actoren niet in staat zijn een nieuwe keuze te maken’. In het analyseren van het dossier maak je gebruik van concepten, theorieën en methodes die binnen de ‘analytical politics’ worden gebruikt (en ook in de colleges en werkgroepbijeenkomsten zijn toegelicht). Dat kan gaan om technieken binnen de ‘social choice’ (bijvoorbeeld hst. 2-4 Shepsle), de ‘spatial theory of voting’ (bijvoorbeeld hst. 5 van Shepsle), of speltheorie (zoals dat in verschillende hoofdstukken in het boek aan de orde komt). De eindopdracht moet je in een bepaalde periode maken, waarbij je thuis allerlei literatuur en andere bronnen kunt gebruiken. Kortom, de verdere invulling is vrij zolang er een antwoord op de vraag wordt gegeven met behulp van concepten, theorieën en methodes die we in deze cursus hebben besproken.

Meerkeuzetoetsen: Gedurende de eerste drie blokken van de cursus moet er aan het eind een meerkeuzetoets worden gemaakt (in totaal 3 toetsen). Per keer heb je, op het moment dat je de toets opent, 60 minuten de tijd om de toets te doen. Daarna sluit de toets automatische en wordt de score bepaalt aan de hand van de reeds ingevulde vragen. De toets wordt via Brightspace afgenomen. Je krijgt in totaal 6 vragen, waarvan je 4 goed moet beantwoorden voor een ‘pass’. Je kunt maximaal 60 minuten over de toets doen.

Herkansing: De eindopdracht moet voldoende zijn. In het geval van een onvoldoende moet de student de opdracht herkansen. Indien de eindopdracht met een 5,5 of hoger is beoordeeld, vervalt het recht op herkansing. Bij herkansing moet, zoals bij ieder tentamen, een nieuwe opdracht worden gedaan.

Herkansing weektoets: Bij een onvoldoende score kan deze toets worden herhaald. Dat kan maar 1 keer! Een voldoende score voor de weektoets, inclusief de herhaling, levert een ‘pass’ op; een onvoldoende score, ook na herhaling, leidt tot een ‘fail’.
Studenten met een ‘fail’ voor de drie toetsen (ook na herhaling) hebben nog één kans: zij kunnen een herhaaltoets doen over de gehele stof. In dat geval krijg je 12 vragen, waarvan je 8 goed moet beantwoorden om een ‘pass’ te halen (met een maximale tijd van 60 minuten). Het is dan wel belangrijk dat je de drie weektoetsen hebt gedaan. Bij een ‘fail’ voor deze herkansing volgt geen beoordeling voor deze cursus.

Studenten die eerder aan de cursus hebben meegedaan: eerdere deelcijfers kunnen niet worden meegenomen naar dit cursusjaar of naar een volgend cursusjaar.

Literatuurlijst

  • Shepsle, K.A. (2010) Analyzing Politics: Rationality, Behavior, and Institutions, New York/London: Norton (2nd or later edition).

Naast het boek van Shepsle werken we in de werkgroepen met een aantal voorbeeldstudies die de verschillende ‘tools’ van de economische theorie van politiek illustreren. Deze studies zijn dus vooral bedoeld om te leren hoe je bijvoorbeeld de ruimtelijke theorie van voorkeuren of speltheorie kunt gebruiken. Dat is vooral belangrijk voor je werkstuk.

Inschrijven

Schrijf je in uSis in voor elk vak en de werkgroepen. Doe dit op tijd (voor de start van de cursus): sommige vakken en werkgroepen kennen namelijk een limiet. In uSis zie je je persoonlijk rooster en worden de cijfers ingevoerd. Inschrijven in uSis kan vanaf vier weken voor de start van het vak.

Vanaf het academisch jaar 2020-2021 is Brightspace de digitale leeromgeving van de Universiteit Leiden. Na je inschrijving voor een vak in uSis ben je ook ingeschreven voor de Brightspace omgeving van het vak.

Contact

Prof.dr. B. Steunenberg: b.steunenberg@fgga.leidenuniv.nl

Opmerkingen