Studiegids

nl en

Methoden en Technieken van de Rechtswetenschap

Vak
2021-2022

Let op: vanaf collegejaar 2019/2020 staat de digitale leeromgeving voor dit vak in Brightspace. Voor informatie over aanmelden, klik hier.

Toegangseisen

Geen.

Beschrijving

Het vak Methoden en Technieken van de Rechtswetenschap biedt een introductie in de wetenschapsfilosofie en de methodologie van de rechtswetenschap, zowel in de traditionele juridische methoden als in de ‘empirical legal studies’. Allereerst biedt het vak een perspectief op de vraag wat wetenschap is. Oftewel: er wordt stilgestaan bij het ‘demarcatievraagstuk’ – hoe bakenen we wetenschap af ten opzichte van andere domeinen? Voordat we iets zinnigs over de rechtswetenschap kunnen zeggen, moeten we immers eerst weten wat wetenschap in algemene zin kenmerkt. Vervolgens zal er worden gereflecteerd op de specifieke positie van de rechtswetenschap binnen de kring van wetenschappen. Daarbij zal ook de vraag gesteld worden naar de ‘wetenschappelijkheid’ van de rechtswetenschap. Tot slot zal nader worden bekeken wat de methoden van de rechtswetenschap zijn, dan gaat het om de traditionele methoden binnen wat ‘doctrinal research’ genoemd wordt (interpretatieleer), maar ook om de empirische bestudering van het recht in ‘empirical legal studies’.

Daarnaast is er tijdens het vak aandacht voor praktische onderzoeksvaardigheden. Methoden en Technieken van de Rechtswetenschap sluit de leerlijn ‘Juridische kernvaardigheden’ af in het eerste jaar: dat betekent dat je bij het vak niet alleen kennis opdoet over wetenschap en onderzoeksmethoden, maar ook praktische onderzoeksvaardigheden leert. Dan gaat het onder meer om het opstellen van een voldoende afgebakende onderzoeksvraag en een bijbehorend toetsingskader. Het vak bouwt daarin voort op het vak Grondslagen van het Recht (Bachelor 1, blok 3) en geeft je zo de basis voor eigen onderzoek dat je later in je bachelor zult gaan doen (met name de Bachelorscriptie in Bachelor 3).

Leerlijn

Dit vak maakt binnen de opleiding Rechtsgeleerdheid deel uit van de leerlijn juridische kernvaardigheden. Kijk voor meer informatie op de website Leiden Law Skills.

Leerdoelen

Doel van het vak:

Het vak Methoden en Technieken van de Rechtswetenschap is bedoeld om u basale kennis bij te brengen over de methodische aspecten van de rechtswetenschap en u inzicht te verschaffen in de verschillende soorten van wetenschap en met name in de plaats die de rechtswetenschap daarbinnen inneemt. Vragen als wat is het verschil tussen empirisch en normatief onderzoek, wat is het verschil tussen inductie en deductie, wat is het onderscheid tussen verificatie en falsificatie komen hierbij aan de orde en dient u te kunnen beantwoorden en met voorbeelden te kunnen onderbouwen.

Na afronding van het vak heeft u de volgende kwalificaties verworven:

  • U kunt verschillende antwoorden beschrijven op de vraag wat wetenschap is en daarbij een onderscheid maken tussen de verschillende soorten wetenschappen.

  • U kunt enkele centrale noties en discussies uit de wetenschapsfilosofie en methodologie van de wetenschap beschrijven, uitleggen en met voorbeelden illustreren.

  • U bent in staat te reflecteren op de wetenschappelijkheid van de rechtswetenschap en daarover een onderbouwd standpunt te verdedigen.

  • U herkent de methoden en technieken die juristen hanteren bij wat doorgaans 'doctrinal research' wordt genoemd en kunt deze zelfstanding toepassen.

  • U herkent de methoden en technieken die juristen gebruiken binnen de 'empirical legal studies' (ELS) en kunt reflecteren op de verhouding van ELS tot 'doctrinal research'.

Leerdoelen voor de leerlijn 'Juridische kernvaardigheden'

Na afronding van het vak heeft u de volgende kwalificaties verworven:

  • U kunt vaststellen of een onderzoeksvraag voldoet aan de voorwaarden voor deugdelijk rechtswetenschappelijk onderzoek.

  • U kunt verschillende typen onderzoeksvraag herkennen die horen bij verschillende soorten wetenschap.

  • U kunt in grote lijnen vaststellen of een bepaald beoordelingskader (rechts)wetenschappelijk adequaat is voor het beantwoorden van een bepaalde rechtsvraag over een eenvoudig juridisch onderwerp.

  • U kunt vaststellen of een bepaalde methodologie in grote lijnen (rechts)wetenschappelijk adequaat is voor het beantwoorden van een bepaalde rechtsvraag over een eenvoudig juridisch onderwerp.

  • U kunt vaststellen of een gehanteerde argumentatie in grote lijnen adequaat is volgens de verschillende hoofdtheorieën over rechtswetenschappelijk onderzoek.

  • U kunt een oplossing voor een overzichtelijk juridisch probleem beschouwen in het licht van de verschillende hoofdtheorieën over rechtswetenschappelijk onderzoek.

Rooster

Zie de opleidingspagina van de website.

Onderwijsvorm

Hoorcolleges

  • Aantal à 2 uur: 6

  • Namen docenten: mr. dr. B.R. Rijpkema

  • Vereiste voorbereiding door studenten: het bestuderen van de voorgeschreven teksten.

Werkgroepen

  • Aantal à 2 uur: 6

  • Namen docenten: mr. dr. A.J. Kwak, mr. dr. G. Molier, mr. Jorieke Manenschijn, mr. Tessa van Buchem, mr. Sophie Koning e.a.

  • Vereiste voorbereiding door studenten: het bestuderen van de voorgeschreven teksten en het schriftelijk voorbereiden van opdrachten.

Toetsing

  • Tentamen: 3 uur

  • Nabespreking: 2 uur

Studiebegeleiding

  • Spreekuur: 1 uur gedurende zes weken

  • Naam docent: coördinator van het vak

  • Vereiste voorbereiding door studenten: geen, het betreft een mogelijkheid op individuele basis vragen voor te leggen.

Toetsing

Toetsvorm(en)
Tijdens het vak schrijf je drie keer een paper (500, 800, 1000 woorden). Het gecombineerde cijfer (respectievelijk 25%, 25% en 50%) vormt samen het eindcijfer van het vak. Voor een voldoende moeten alle drie de papers zijn ingeleverd.

Wanneer u deel wilt nemen aan de herkansing van het vak dient u:

  • alle drie de reguliere papers ingeleverd te hebben;

  • gemiddeld minimaal het cijfer 4 hebben gehaald.

De herkansing bestaat uit het schrijven van een groot paper (1200 woorden). De opdracht wordt bekend gemaakt nadat de cijfers van de eerste kans gepubliceerd zijn.

Examenstof

Tot de examenstof behoort de verplichte literatuur en hetgeen behandeld is tijdens het hoorcollege en de werkgroep.

Literatuur

Verplicht studiemateriaal

Literatuur:

  • Artikelen en geselecteerde hoofdstukken (zie Brightspace voor meer informatie)

Werkboek:

  • Vragen op Brightspace

Aanmelden

De aanmelding verloopt via uSis. Voltijd eerstejaars studenten die zijn ingedeeld in een tutorgroep door het Onderwijs Informatie Centrum (OIC), worden door het OIC aangemeld.

De aanmelding voor hoorcolleges en werkgroepen verloopt via uSis. Met deze aanmelding heeft u tevens toegang tot de digitale leeromgeving van dit vak in Brightspace. Aanmelden kan tot 5 kalenderdagen voor de eerste onderwijsbijeenkomst.

De aanmelding voor (her)tentamens (alleen bij vakken waarbij er sprake is van een tentamen) verloopt ook via uSis. Met deze aanmelding heeft u ook toegang tot de digitale leeromgeving van dit vak in Brightspace. Aanmelden kan tot 10 kalenderdagen voor het tentamen.

Contact

  • Vakcoördinator: mr. dr. B.R. Rijpkema

  • Werkadres: KOG, Steenschuur 25, 2311 ES Leiden, kamer A3.31

  • Bereikbaarheid: spreekuur maandag van 16.00 - 17.00 uur (vanaf week 2)

  • Telefoon: 071 - 527 72 29

  • E-mail: b.r.rijpkema@law.leidenuniv.nl

Instituut/afdeling

  • Instituut: Metajuridica

  • Afdeling: Encyclopedie van de rechtswetenschap

  • Kamernummer secretariaat: KOG, kamer A3.19

  • Openingstijden: maandag tot en met donderdag van 09.00 - 16.30 uur en vrijdag van 09.00 - 13.00 uur

  • Telefoon secretariaat: 071 - 527 75 48

  • E-mail: encyclopedie@law.leidenuniv.nl