Toegangseisen
De inhoud van de website literatuurgeschiedenis.nl wordt bekend verondersteld.
Beschrijving
De ‘Nederlandse’ Middeleeuwen, Gouden Eeuw en Verlichting vormen een dynamische periode met ingrijpende veranderingen op politiek, religieus en cultureel gebied. Een middeleeuwse lappendeken van kleine territoria (de laghen landen bi der see) met een gemeenschappelijke taal kwam vanaf de late veertiende eeuw steeds meer in handen van de Franstalige Bourgondische hertogen en kreeg vervolgens te maken met de Spaans-katholieke overheersing. Tegen dit laatste kwam een aantal gewesten in opstand. Deze opstand mondde uit in de Nederlandse Republiek, die grote groepen migranten opnam en die op handelsgebied in korte tijd uitgroeide tot een wereldmacht.
Dit alles ging gepaard met ingrijpende culturele ontwikkelingen, die zich voltrokken in een internationale context. Vanaf de twaalfde eeuw raakte het Middelnederlands in gebruik als cultuurtaal. Eerst waren het edellieden, daarna vooral burgers die de kracht van literatuur ontdekten, als sociaal en individueel vermaak en als middel om zich tot God te verhouden, kennis over te dragen of zich te emanciperen. Literatuur was daarnaast ook een medium voor propaganda en maatschappijkritiek. Een tijd van handschriftenproductie veranderde in een tijd van overvloedig drukwerk in aanzienlijke oplagen. Wat lazen en schreven mensen tussen pakweg 1150 en 1800? Wat hebben ze gezongen, wat zagen ze op toneel en in de schouwburg?
Het college geeft in twee blokken een overzicht van de Nederlandse literatuur en cultuur tot 1800, met aandacht voor schrijvers, teksten, bijzondere genres en stromingen. In het eerste blok maak je kennis met de Middelnederlandse literatuur en de historische en culturele context waarbinnen deze ontstond en functioneerde. Daarna volgt een tweede blok, waarin deze lijn wordt doorgetrokken voor de Gouden Eeuw en de Verlichting. De stof van de hoorcolleges (2 uur per week) wordt in de werkcolleges (1 uur per week) uitgewerkt en toegelicht aan de hand van representatieve teksten en tekstfragmenten. Je maakt praktisch kennis met de Universiteitsbibliotheek. Bij het college hoort tevens een bezoek aan de Bijzondere Collecties van deze bibliotheek.
Leerdoelen
Na afloop van dit college kun je:
1. Kennis over de belangrijkste schrijvers, teksten, genres en stromingen van de historische Nederlandse literatuurgeschiedenis reproduceren en deze globaal in chronologische volgorde plaatsen.
2. Op elementair niveau historische Nederlandse literatuur lezen, analyseren en interpreteren binnen de historische en culturele context van ontstaan en functioneren.
3. Mythologische en bijbelse verhalen en thema’s uit de vaderlandse geschiedenis herkennen en interpreteren in de historische Nederlandse literatuur.
4. De voornaamste bibliografische hulpmiddelen (bibliografieën, handboeken, catalogi, vaktijdschriften en websites) van de historische Nederlandse letterkunde inhoudelijk karakteriseren.
Rooster
De roosters zijn beschikbaar via My Timetable.
Onderwijsvorm
Hoorcollege
Werkcollege
Excursie
Zelfstandige literatuurstudie
Toetsing en weging
Toetsing
Twee schriftelijke deeltentamens (beide met een combinatie van essayvragen en korte open vragen) over de collegestof en de gelezen literatuur van het eerste blok (in de breekweek) resp. het tweede blok (aan het eind van het eerste semester).
Weging
Beide deeltentamens bepalen voor 50% het eindcijfer. Het eindcijfer voor de cursus komt tot stand door de bepaling van het gewogen gemiddelde op basis van de deelcijfers.
Herkansing
Als het eindcijfer na het tweede deeltentamen onvoldoende is, komen beide deelcijfers te vervallen en volgt een herkansing over de gehele collegestof en alle gelezen literatuur. Als het eindcijfer na de herkansing nog altijd onvoldoende is, moet het college in het daaropvolgende jaar opnieuw worden gevolgd.
Inzage en nabespreking
Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het tentamen wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de nabespreking van het tentamen plaatsvindt. Er wordt in ieder geval een nabespreking georganiseerd indien een student hiertoe verzoekt binnen 30 dagen na bekendmaking van de uitslag.
Literatuurlijst
Aan te schaffen:
Kennedy, J.C. (2017). Een beknopte geschiedenis van Nederland. Vertaling Simone Kennedy-Doornbos. Amsterdam: Prometheus (of latere editie).
Fry, S. (2020). Troje. Een verhaal van liefde en oorlog. Vertaling Frits van der Waa [e.a.]. Amsterdam: Thomas Rap.
Tijdens het eerste werkcollege dien je het volgende boek te hebben gelezen: W.P. Gerritsen en Soetje Oppenhuis de Jong (ed.), De reis van Sint Brandaan. Een reisverhaal uit de twaalfde eeuw. Vertaling Willem Wilmink. Amsterdam: Uitgeverij Prometheus/Bert Bakker, 1994. Het boek is digitaal raadpleegbaar via: DBNL.
Inschrijven
Inschrijven via My Studymap (Login | Universiteit Leiden) is verplicht.
Informatie over het inschrijven voor vakken en tentamens kun je hier vinden.
Registration Studeren à la carte
Registration Studeren à la carte
Contact
Voor inhoudelijke vragen, neem contact op met de docent (rechts in informatiebalk).
Voor informatie over inschrijvingen, toelating, etc.: Onderwijsadministratie Reuvensplaats.
Opmerkingen
Niet van toepassing.