Studiegids

nl en

Literatuur in handschrift en druk in de Lage Landen

Vak
2024-2025

Toegangseisen

Propedeuse in een van de geesteswetenschappelijke opleidingen.

Beschrijving

In de studie van historische letterkunde bestaat nog altijd een vrij strikte afbakening tussen Middeleeuwen en Vroeg moderne tijd, met als een van de duidelijkste scheidslijnen de uitvinding van de boekdrukkunst. Tot aan het midden van de vijftiende eeuw hadden teksten een vormgeving en functie die direct samenhingen met de beperkte verspreidingsmogelijkheden van de handschriftencultuur. Met de introductie van de drukpers veranderde bijna alles – niet van het ene op het andere moment, maar uiteindelijk wel voorgoed: zowel het uiterlijk van boeken als de inhoud van teksten, de aard van literatuur en de praktijk van het lezen.

In deze cursus onderzoeken we wat deze eerste media change van formaat teweegbracht in de Nederlandse literatuur en hoe deze verandering verliep. Wat was de rol van de drukkers? Wie bepaalde wat er wel – en niet – gedrukt werd? Ontstaan er nieuwe genres? Verdwijnen er teksten? Hoe probeert men nieuwe lezersgroepen te bereiken? Hoe worden teksten gepresenteerd? Wijken de ontwikkelingen in de Nederlanden af van wat er elders in Europa gebeurt? Wie slaagde erin van het boekbedrijf een commercieel succes te maken?

In deze cursus analyseren we literatuur in handschrift en druk uit de Lage Landen om een bijdrage te leveren aan de internationale discussie over de gevolgen van de boekdrukkunst. Voor het bronnenmateriaal maken we gebruik van de bijzondere collecties van de Leidse Universiteitsbibliotheek en de Bibliotheca Thysiana.

Leerdoelen

Na dit college ben je in staat:
1. Nederlandse literatuur tot 1600 te bestuderen vanuit verworven kennis over de productie, receptie en overlevering van teksten en hun artistieke, ideologische, politieke en religieuze context.
2. te werken in de praktijk van onderzoek naar de materiële bronnen van Nederlandse teksten in handschrift en druk, zowel zelfstandig als in samenwerking.
3. zelfstandig onderzoek te verrichten naar Nederlandse literatuur tot 1600 binnen de (internationale) context van de boekgeschiedenis en bijbehorende benaderingswijzen.
4. relevante probleemstellingen te formuleren en te analyseren, met enerzijds oog voor de historische diepgang van literatuurhistorische verschijnselen en anderzijds met een bewustzijn voor het hedendaagse belang van middeleeuwse en vroegmoderne letterkunde.

Rooster

De roosters zijn beschikbaar via My Timetable.

Onderwijsvorm

  • Werkcollege

  • Zelfstandige literatuurstudie

  • Excursie

Toetsing en weging

Toetsing

Het cijfer komt tot stand door (gewogen) beoordeling op de volgende punten:
1. Deelname in de werkgroep, algehele inzet (10%)
2. Opdrachten (10%)
3. Presentatie en prepaper (10%)
4. Werkstuk (70%)

Weging

Zie hierboven.

Herkansing

Als aan het eind van de cursus het cijfer (dus gewogen gemiddelde van de deelcijfers) onvoldoende is, kan alleen het werkstuk herkanst worden.

Inzage en nabespreking

Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het werkstuk wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de nabespreking daarvan plaatsvindt. Er wordt in ieder geval een nabespreking georganiseerd indien een student hiertoe verzoekt binnen 30 dagen na bekendmaking van de uitslag.

Literatuurlijst

Literatuur wordt ruim voor aanvang van de cursus via Brightspace aangekondigd en eventueel verspreid.

Inschrijven

Inschrijven via My Studymap is verplicht.
Informatie over het inschrijven voor vakken en tentamens kun je hier vinden.

Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs

Informatie voor belangstellenden die deze cursus in het kader van Studeren à la carte willen volgen (zonder tentamen), oa. over kosten, inschrijving en voorwaarden.

Informatie voor belangstellenden die deze cursus in het kader van Contractonderwijs willen volgen (met tentamen), oa. over kosten, inschrijving en voorwaarden.

Contact

  • Voor inhoudelijke vragen, neem contact op met de docent (rechts in informatiebalk).

  • Voor informatie over inschrijvingen, toelating, etc.: Onderwijsadministratie Reuvensplaats.

Opmerkingen

Studenten Nederlandse taal en cultuur en overige studenten voor wie deze cursus een verplicht onderdeel is van het programma (zie ‘Maakt deel uit van’) hebben voorrang bij het volgen van de cursus wanneer de maximale capaciteit bereikt is. Overige studenten dienen voor inschrijving eerst toestemming te vragen aan de studieadviseur via stuconederlands@hum.leidenuniv.nl.