Studiegids

nl en

Tussen conflict en consensus: de ontwikkeling van het Nederlandse poldermodel vanaf eind 19e eeuw

Vak
2024-2025

N.B. Cursusbeschrijving kan nog worden gewijzigd

Toegangseisen

De BSA-norm is behaald en beide Themacolleges zijn met een voldoende afgerond.

Beschrijving

Het Nederlandse overlegmodel wordt vaak gezien als een uniek fenomeen waarvan de wortels helemaal terug reiken tot aan de vroegmoderne periode of zelfs de middeleeuwen. Volgens velen behoort het ‘polderen’ inmiddels tot onze volksaard en vormt het een van de belangrijkste pijlers waarop onze huidige welvaart is gebaseerd. Maar is het Nederlandse model van overleg wel zo uniek en diep geworteld als vaak wordt beweerd? En wordt het poldermodel ook niet vaak flink bekritiseerd – zowel op economische als democratische gronden – en regelmatig zelfs doodverklaard? Hoewel het laatste steeds voorbarig is gebleken kan er geen twijfel zijn dat het Nederlandse overlegmodel in de afgelopen decennia in toenemende mate onder druk is komen te staan.

In deze cursus richten we ons op de ontwikkeling en het functioneren van het Nederlandse overlegmodel vanaf het einde van de negentiende eeuw tot vandaag. We onderzoeken de rol die politieke partijen en belangengroepen hebben gespeeld in deze ontwikkeling en hoe hun standpunten weer werden beïnvloedt door bestaande politieke instituties, economische structuren en sociaaleconomische opvattingen. Ook gaan we ontwikkelingen in Nederland vergelijken met die in andere West-Europese landen en de Verenigde Staten.

Zoals we zullen zien is er niet alleen altijd veel debat geweest over de sociaaleconomische prestaties van het overlegmodel, maar ook over diens democratische legitimiteit. Waar voorstanders van het overlegmodel wezen op het inclusieve en efficiënte karakter van de ‘consensusdemocratie’ zagen critici vooral een systeem dat bestaande machtsstructuren in stand hield en de parlementaire democratie ondermijnde. Welke lessen kunnen we trekken uit deze debatten uit het verleden?

De deelnemers aan de cursus verrichten zelfstandig onderzoek naar een zelfgekozen onderwerp en schrijven ter afsluiten een werkstuk.

Leerdoelen

Algemene leerdoelen

De student kan:

  1. een gezamenlijke opdracht succesvol uitvoeren;
  2. een onderzoek met een beperkte omvang opzetten en uitvoeren, en daarbij:
    a. vakliteratuur zoeken, selecteren en ordenen;
    b. relatief grote hoeveelheden informatie organiseren en verwerken;
    c. een wetenschappelijk debat analyseren;
    d. het eigen onderzoek in het wetenschappelijk debat plaatsen
  3. reflecteren op de primaire bronnen waarop de literatuur is gebaseerd;
  4. een probleemgestuurd werkstuk schrijven en een referaat houden naar het format van de eerstejaars Themacolleges, en daarbij;
    a. een realistische planning hanteren;
    b. een probleemstelling en deelvragen formuleren;
    c. een beargumenteerde conclusie formuleren;
    d. feedback geven en ontvangen;
    e. aanwijzingen van de docent verwerken.
  5. participeren in de discussies tijdens colleges.

Leerdoelen, specifiek voor de afstudeerrichting

  1. De student heeft kennis opgedaan van de afstudeerrichting(en) waartoe het BA-Werkcollege behoort:
    bij de afstudeerrichting Economische Geschiedenis: van de mondiale interactie van handelsnetwerken in de vroegmoderne tijd; de negentiende-eeuwse industrialisatie van Nederland in wereldhistorisch perspectief; en de political economy van de globaliserende economie in de twintigste eeuw; bij de afstudeerrichting Sociale Geschiedenis: de verklaring van verschillen tussen groepen vanuit een vergelijkend (lokaal, regionaal of internationaal;  klasse, gender, etniciteit en religie) en de rol van individuen, groepen, bedrijven en (internationale) organisaties (inclusief kerken) in processen van insluiting en uitsluiting vanaf ca. 1500 tot nu.
  2. De student heeft kennis van en inzicht in de kernbegrippen, de onderzoeksmethoden en –technieken van de afstudeerrichting, met speciale aandacht: bij de afstudeerrichting Economische Geschiedenis voor de toepassing van economische concepten in de geschiedschrijving, en inzicht in de interactie tussen beleid en economie; gebruik van zowel kwalitatieve als kwantitatieve bronnen; bij de afstudeerrichting Sociale Geschiedenis: voor de toepassing van sociaal-wetenschappelijke concepten en het verwerven van inzicht in de interactie in sociale processen op basis van onderzoek in kwalitatieve als kwantitatieve primaire bronnen.

Leerdoelen, specifiek voor dit college

De student:

  1. verwerft kennis en inzicht in de gevolgen van sociale en economische ontwikkelingen in de late negentiende en twintigste eeuw en in de historische debatten daarover;
  2. is in staat kritisch te reflecteren (mondeling en geschreven) op literatuur en theorie met betrekking tot economische en sociale ongelijkheid, het overlegmodel en de verzorgingsstaat.

Rooster

Inschrijven via MyStudyMap is verplicht.

De roosters zijn beschikbaar via MyTimetable.

Onderwijsvorm

  • Werkcollege met aanwezigheidsplicht

Dit houdt in dat studenten bij alle werkcolleges aanwezig moeten zijn. Indien je toch verhinderd bent dien je dit vooraf te melden aan de docent. De docent bepaalt vervolgens of, en zo ja, hoe het gemiste college door een vervangende opdracht kan worden ingehaald. Als er specifieke beperkingen zijn bij een college dan maakt de docent dat aan het begin kenbaar. Indien jet niet voldoet aan voornoemde voorwaarden, word je uitgesloten van deelname.

Toetsing en weging

Toetsing

  • Werkstuk (6.000 woorden gebaseerd op literatuur en primaire bronnen (optioneel); exclusief voorblad, inhoudsopgave, bibliografie en voetnoten)
    getoetste leerdoelen: 2-4, 6-9

  • Mondelinge presentatie
    getoetste leerdoelen: 3-4, 6-9

  • Participatie en collegeopdrachten
    getoetste leerdoelen: 1, 5-9

Weging:

  • Werkstuk: 70%

  • Mondelinge presentatie: 10%

  • Participatie en collegeopdrachten (incl. groepsopdracht): 20%

Het eindcijfer komt tot stand op basis van het gewogen gemiddelde op basis van deelcijfers, met daarbij als aanvullende eis dat het werkstuk voldoende moet zijn.

Herkansing

Het werkstuk kan worden herkanst. Hiervoor geldt de deadline zoals aangegeven in de corresponderende Brightspace cursus.

Inzage en nabespreking werkstuk

Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het werkstuk wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de inzage en nabespreking van het werkstuk plaatsvindt.

Literatuurlijst

De literatuur zal voorafgaand aan de start van het college bekend worden gemaakt op Brightspace. De te gebruiken artikelen zijn ofwel online of via de UB catalogus beschikbaar, of worden door de docent aangeleverd.

Inschrijven

Informatie over het inschrijven voor vakken en tentamens kun je hier vinden

Contact

  • Voor inhoudelijke vragen, neem contact op met de docent (rechts in informatiebalk).

  • Voor informatie over inschrijvingen, toelating, etc: Onderwijsadministratie Huizinga.

Opmerkingen

geen