Studiegids

nl en

Geschiedenis van de Nederlandse taal

Vak
2024-2025

Toegangseisen

Niet van toepassing.

Beschrijving

In deze cursus staat de historische dimensie van de Nederlandse taal centraal. Hoe is het Nederlands door de eeuwen heen veranderd? En hoe past het Nederlands binnen de Germaanse en Indo-Europese taalfamilies? De cursus beoogt twee dingen. Ten eerste wordt er aandacht besteed aan de zogenaamde interne en externe geschiedenis van het Nederlands. De belangrijkste veranderingen in klanken, woorden en zinnen worden besproken. Belangrijke begrippen die hierbij aan de orde komen, zijn bijvoorbeeld klankwet en analogie. In de externe geschiedenis staat standaardisatie centraal: het geleidelijke ontstaan van een eenheidstaal, aanvankelijk vooral in geschreven vorm. Op het snijvlak van interne en externe geschiedenis bevindt zich de relatie tussen klank en teken; de cursus besteedt daarom ook aandacht aan basiskennis van het klanksysteem en het spelsysteem. Ten tweede gaat de aandacht uit naar oorspronkelijke teksten uit de Middeleeuwen en de zeventiende eeuw. Kennis van de grammatica en andere filologische methoden (o.a. de historische woordenboeken) wordt ingezet om leesvaardigheid in en taalkundig begrip van de teksten te bevorderen.

Leerdoelen

Na afronding van dit college kun je:

  1. de belangrijkste interne veranderingen van het Nederlands door de eeuwen heen herkennen, benoemen en beschrijven;
  2. de belangrijkste externe veranderingen herkennen, benoemen en beschrijven;
  3. basiskennis fonologie, fonetiek en spelling toepassen in de beschrijving van taalveranderingen;
  4. de historische en typologische relatie uitleggen tussen het Nederlands en andere Germaanse talen en andere Indo-Europese talen;
  5. Middelnederlandse en Vroegnieuwnederlandse teksten lezen en grammaticaal interpreteren.

Rooster

De roosters zijn beschikbaar via My Timetable.

Onderwijsvorm

  • Hoorcollege

  • Werkcollege

Toetsing en weging

Toetsing

Schriftelijk tentamen met korte open invulvragen in de breekweek (35%)
Schriftelijk tentamen met korte open invulvragen aan het eind van het semester (65%)

Weging

Het eindcijfer voor de cursus komt tot stand door de bepaling van het gewogen gemiddelde van de deelcijfers. Voor beide toetsen moet minimaal een 5,5 gehaald zijn.

Herkansing

Aan het eind van de cursus kunnen beide deeltoetsen in één keer herkanst worden.

Nabespreking tentamen

Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het tentamen wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de nabespreking van het tentamen plaatsvindt. Er wordt in ieder geval een nabespreking georganiseerd indien een student hiertoe verzoekt binnen 30 dagen na bekendmaking van de uitslag.

Literatuurlijst

  • Mooijaart, Marijke & Marijke van der Wal (2011), Nederlands van Middeleeuwen tot Gouden Eeuw. Cursus Middelnederlands en Vroegnieuwnederlands. 2e druk. Nijmegen: Vantilt.

  • Wal, Marijke van der & Cor van Bree (2008), Geschiedenis van het Nederlands. 5e bijgewerkte druk. Utrecht: Spectrum. [ISBN 978 90 491 0011 7]

Inschrijven

Inschrijven via My Studymap (Login | Universiteit Leiden) is verplicht.
Informatie over het inschrijven voor vakken en tentamens kun je hier vinden.

Contact

  • Voor inhoudelijke vragen, neem contact op met de docent (rechts in informatiebalk).

  • Voor informatie over inschrijvingen, toelating, etc.: Onderwijsadministratie Reuvensplaats.

Opmerkingen

Niet van toepassing.