Studiegids

nl en

De Stoa: een antieke filosofie voor de moderne tijd?

Vak
2024-2025

Toegangseisen

Overzicht Griekse en Romeinse Filosofie (BA1) gehaald.

Beschrijving

De Stoa leeft. Aan de ene kant wordt er volop wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de antieke Stoa. En terecht: de Stoa ontwikkelde een ingenieus filosofisch systeem met revolutionaire ideeën op het gebied van de logica, fysica en ethiek. Aan de andere kant omarmen steeds meer mensen een stoïsche manier van leven, daartoe aangespoord door een eindeloze stroom van vertalingen van antieke stoïsche geschriften, eigentijdse zelfhulpboeken, cursussen en online communities zoals Modern Stoicism. Dat is best opmerkelijk omdat een aantal essentiële elementen van de klassieke Stoa zoals het geloof in goddelijke voorzienigheid en een volslagen gedetermineerde wereld voor de gemiddelde moderne mens niet zonder meer acceptabel zijn. In dit college zullen we de filosofie van de antieke Stoa bestuderen, onderzoeken of die in onze moderne wereld nog relevant kan zijn en proberen te ervaren of Stoïsche oefeningen inderdaad bijdragen aan mentaal welzijn en veerkracht. Centraal hierbij staat het werk van de in het Grieks schrijvende Romeinse stoïcijn Epictetus, maar we zullen ook aandacht besteden aan andere auteurs zoals de grondleggers van de Stoa, Zeno, Cleanthes en Chrysippus, en de Romeinse stoïcijnen Seneca en Marcus Aurelius.

Als onderdeel van dit college dienen studenten een kort referaat te geven. De nadruk zal echter liggen op het schrijven van een paper. Daarom zal in dit college speciale aandacht worden besteed aan onderzoeks- en schrijfvaardigheden zoals het formuleren van een onderzoeksvraag, het zoeken en analyseren van literatuur en het daadwerkelijk schrijven van een academisch werkstuk.

Leerdoelen

Kennis en inzicht

  • De student verdiept zijn/haar kennis van en inzicht in de filosofie van de Stoa, mede door eigen onderzoek.

  • De student verwerft kennis van de receptie van de antieke stoïsche filosofie in de moderne tijd (de zogenaamde ‘Nieuwe Stoa’).

Vaardigheden
De student kan:

  • een onderzoek met een beperkte omvang opzetten en uitvoeren;

  • primaire antiek filosofische teksten analyseren;

  • secundaire literatuur verzamelen, mede met gebruik van digitale middelen, selecteren en ordenen;

  • kritisch reflecteren op kennis en inzichten in de vakwetenschappelijke literatuur;

  • oplossingsgericht een onderzoeksproject tijdig afronden door het hanteren van een realistische planning;

  • zijn/haar bevindigen op heldere manier mondeling presenteren met gebruik van moderne presentatietechnieken.

  • zijn/haar bevindigen op heldere manier schriftelijk presenteren volgens de voorgeschreven richtlijnen;

  • reflecteren op eigen en andermans prestaties onder meer door het geven en ontvangen van feedback;

  • veerkrachtig reageren op tegenslagen, onder meer door gebruik van Stoïsche technieken.

Rooster

De roosters zijn beschikbaar via My Timetable.

Onderwijsvorm

  • Werkcollege met aanwezigheidsplicht

Dit houdt in dat studenten in principe ten minste 80% van de colleges aanwezig dienen te zijn. Indien je verhinderd bent dien je dit altijd vooraf te melden aan de docent. De docent bepaalt vervolgens of, en zo ja, hoe het gemiste college door een vervangende opdracht dient te worden ingehaald.

Toetsing en weging

  • Paper/schrijfopdracht

  • Referaat/mondelinge presentatie

  • Actieve participatie/samenwerking in klas/groepsverband

Toetsing

  • Eerste versie deel werkstuk (15%)

  • Referaat (25%)

  • Slotpaper ± 4.000 woorden (60%)

  • Aanwezigheid (in principe ten minste 80%) en actieve participatie (pass/fail; in het geval van een ‘fail’ wordt de student van het college uitgesloten).

Weging

Het eindcijfer voor de cursus komt tot stand door (i) bepaling van het gewogen gemiddelde op basis van deelcijfers in combinatie met (ii) aanvullende eisen (aanwezigheids- en participatieplicht).

Herkansing

Alleen de slotpaper kan worden herkanst. Hiervoor geldt de deadline zoals aangegeven in de corresponderende Brightspace cursus.

Inzage en nabespreking werkstuk

Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het werkstuk wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de inzage en nabespreking van het werkstuk plaatsvindt.

Literatuurlijst

*Epictetus, Discourses. Books 1-2 (translated by W. A. Oldfather), Loeb Classical Library vol. 131, Harvard University Press 1925. ISBN 0674991451
*Epictetus, Discourses. Books 3-4; Fragments; Encheiridion (translated by W. A. Oldfather), Loeb Classical Library vol. 218, Harvard University Press 1928. ISBN 0674992407 [beschikbaar in de papieren versie voor € 25 per deel en digitaal beschikbaar via de UB].
*A.A. Long, Epictetus. A Stoic and Socratic Guide to Life, Clarendon Press: Oxford 2002. ISBN 9780199268856 [beschikbaar als paperback voor ongeveer € 30 en digitaal via de UB].

  • Syllabus Academische Vaardigheden

Inschrijven

Inschrijven via MyStudyMap is verplicht.
Informatie over het inschrijven voor vakken en tentamens kun je hier vinden.

Contact

  • Voor inhoudelijke vragen, neem contact op met de docent (rechts in informatiebalk).

  • Voor informatie over inschrijvingen, toelating, etc: Onderwijsadministratie Arsenaal