Studiegids

nl en

Werkcollege Latijn: Latijnse Taalkunde, corpusonderzoek

Vak
2024-2025

Toegangseisen

Dit college is bestemd voor studenten Griekse en Latijnse taal en cultuur jaar 3. Deelnemers moeten over een propedeusebul GLTC beschikken.

Beschrijving

Dit college is een combinatie van Latijn, Linguïstiek en Livius. Aan de hand van taalkundige artikelen en wetenschappelijke grammatica’s bestuderen en onderzoeken we het Latijnse taalsysteem. Ook onderzoeken we manieren waarop Livius de mogelijkheden van het Latijnse taalsysteem inzet in de presentatie van zijn verhaal (in ons geval boek 22). Onderwerpen die daarbij aan bod komen zijn onder andere tekststructuur, woordvolgorde, passivering, negatie en tijdgebruik.
Na een aantal inleidende colleges door de docent bestaan de colleges uit een bespreking van secundaire literatuur en opdrachten, gevolgd door korte presentaties van studenten. In de presentatie werken studenten toe naar hun paper: ze presenteren een onderzoeksopzet en een aantal eerste voorbeelden uit hun (Livius)corpus. In de onderzoeken van studenten repliceren zij bestaand onderzoek in een ander corpus. De vraag die steeds centraal staat is: (hoe) kunnen we de bevindingen uit de secundaire literatuur toetsen aan de hand van een Liviuscorpus?
Naast de presentatie en paper, maken de studenten een tentamen waarin ze taalkundige concepten toepassen bij de interpretatie van korte geziene en ongeziene passages uit Livius.

Leerdoelen

Kennis en inzicht
De student beschikt over:

  • kennis van taalkundige theorieën en concepten die gebruikt worden in wetenschappelijke publicaties over het Latijn en de Latijnse literatuur (grammatica’s, handboeken, onderzoekspublicaties, commentaren) (eindterm I.vi, vii).

  • kennis van beschikbare onderzoeksmethoden, technieken en databases op het gebied van Latijns taalkundig onderzoek (eindterm I.vii).

  • (verdiept) inzicht in het Latijnse taalsysteem, met name op het gebied van keuzemogelijkheden die auteurs hebben, bijvoorbeeld wat betreft tekststructuur, woordvolgorde, partikels, passivering, negatie of tijdgebruik (eindterm I.i).
    Vaardigheden
    De student leert

  • taalkundige concepten, onderzoeksmethoden en kennis over het Latijnse taalsysteem te deduceren uit taalkundige publicaties over het Latijn (eindterm II.iii).

  • relevante taalkundige concepten in te zetten bij een taalkundige onderbouwing van een interpretatie van een Latijnse tekst (eindterm II.i,ii,iii)

  • een taalkundige onderzoeksvraag en – methode te formuleren en illustreren, zowel mondeling als schriftelijk (eindterm II.iv).

  • te reflecteren op gemaakte keuzes met betrekking tot de beschikbare onderzoeksmethoden, technieken en databases (eindterm II.iv).

  • bestaand Latijns taalkundig onderzoek te toetsen en evalueren door zelf een vergelijkbaar onderzoek uit te voeren en de verkregen gegevens en bevindingen schriftelijk te presenteren (eindterm II.iv).

  • kritisch en effectief gebruik te maken van analoge en digitale bronnen, databases en software om gegevens te verzamelen, te ordenen en schriftelijk te presenteren. Voor Latijns taalkundig onderzoek betreft dit bijvoorbeeld grammatica’s, lexica, concordanties, de Thesaurus Linguae Latinae, Oxford Latin Dictionary, computercorpus The Library of Latin Texts.

  • een onderzoeksproject op te delen in verschillende fasen (vastellen onderzoeksmethode – en corpus, verzamelen en ordenen gegevens, resultaten presenteren en conclusies trekken). De student kan aan de hand daarvan een tijdsplanning maken en uitvoeren.

  • feedback te formuleren op basis van observaties en concrete argumenten.

  • feedback aan zichzelf en aan anderen te verwerken ter verbetering van een eigen onderzoeksproject.

Rooster

De roosters zijn beschikbaar via My Timetable.

Onderwijsvorm

Werkcollege

Toetsing en weging

Toetsing

  • Schriftelijk tentamen met korte open (invul)vragen (30 %)

  • Paper/schrijfopdracht (40 %)

  • Referaat/mondelinge presentatie (30 %)

  • Actieve participatie en voorbereiding op de colleges (AVV)

Weging

Het eindcijfer voor de cursus komt tot stand door de bepaling van het gewogen gemiddelde op basis van deelcijfers. Om de cursus te behalen moet het gewogen gemiddelde van de deelcijfers een 5,5 of hoger zijn.

Herkansing

Het schriftelijk tentamen en de paper kunnen worden herkanst. Als de presentatieopdracht onvoldoende is, wordt hiervoor een vervangende opdracht gegeven.

Inzage en nabespreking

Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het tentamen wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de nabespreking van het tentamen plaatsvindt. Er wordt in ieder geval een nabespreking georganiseerd indien een student hiertoe verzoekt binnen 30 dagen na bekendmaking van de uitslag.

Literatuurlijst

Voor Livius AUC boek 22 maken we gebruik van de Green & Yellow:

  • John Briscoe, Simon Hornblower. 2020. Livy. Ab urbe condita, book XXII. Cambridge Greek and Latin classics. Cambridge; New York: Cambridge University Press, 2020. ISBN 9781108480147.
    De overige verplichte literatuur en ander cursusmateriaal worden beschikbaar gesteld via Brightspace.

Inschrijven

Inschrijven via MyStudyMap is verplicht.
Informatie over het inschrijven voor vakken en tentamens kun je hier vinden.

Contact

  • Voor inhoudelijke vragen, neem contact op met de docent (rechts in informatiebalk).

  • Voor informatie over inschrijvingen, toelating, etc: Onderwijsadministratie Arsenaal

Opmerkingen

Een aantal suggesties om je alvast in te lezen / luisteren:

  • In zijn recensie van de Oxford Latin Syntax in Mnemosyne, benadrukt en illustreert David Christenson het belang van taalkundig onderzoek voor de interpretatie van Latijnse teksten:
    Christenson, D. (2024). The Art of Communicative Grammar. Mnemosyne, 77(1), 145–156. https://doi.org/10.1163/1568525x-bja10274

  • John Solodow schreef voor BMCR een recensie van het commentaar op Livius AUC door Briscoe en Hornblower: https://bmcr.brynmawr.edu/2021/2021.11.04/

  • In de aflevering ‘Livius’ van de podcast ‘De Oudheid’ gaat Timo Epping in gesprek met Imme Laseur over onder andere taalkundige aspecten van Livius’ vertelstijl. Je vindt hem in podcastapps of door hier te klikken.