Modern christendom 1650-2000: De modernisering van het geloof ter discussie
Deze collegereeks bestaat in twee gedeelten (blokken) van elk 6 colleges.
Deel 1 (voorjaarssemester blok I) biedt een nadere kennismaking met belangrijke ontwikkelingen op het gebied van de theologie in Europa en Noord-Amerika in de 19e en 20e eeuw. In het bijzonder zal de aandacht uitgaan naar de grote conflicten tussen rechtzinnigen en vrijzinnigen, zowel in protestantse als rooms-katholieke kring. Voorts zal de betekenis aan de orde komen van invloedrijke figuren als F.D.E. Schleiermacher, D.Fr. Strauss, A. Loisy, A. Schweitzer, K. Barth en D. Bonhoeffer, en zullen interessante ontwikkelingen in de latere 20e eeuw (secularisatie/ desecularisatie, opbloei spiritualiteit, opkomst evangelicalen e.d.) worden besproken.
Deel 2 (voorjaarssemester blok II) biedt een verdieping van een belangrijk thema uit de geschiedenis van het moderne christendom: de verhouding religie en Verlichting, in het bijzonder in Nederland. Daarbij komen vragen aan de orde als: hoe heeft de Verlichting in ons land gestalte gekregen? In hoeverre was zij gematigd dan wel radicaal? En hoe hebben de niet-verlichten daarop gereageerd? Was er sprake een echte ‘anti-Verlichting’ in Nederland? En welke invloed is van deze 18e-eeuwse ontwikkelingen op de 19e en 20e eeuw uitgegaan? Naast algemene vragen rond het thema ‘religie en Verlichting’ in de geschiedenis van de westerse cultuur biedt dit college tevens een nadere inleiding tot de Nederlandse kerkgeschiedenis.
Doelstelling
Studenten zijn na afronding van de collegereeks bekend met belangrijke stromingen en hun vertegenwoordigers uit de geschiedenis van het moderne christendom in Europa en Noord-Amerika tussen 1650 en 2000. Tevens hebben zij kennis gemaakt met enkele fundamentele thema’s uit deze periode. Zij zijn in staat om deze thema’s in een bredere culturele en sociale context te plaatsen. Zij kennen de belangrijkste bronnen op dit vakgenied en hebben geleerd om bronnen en secundaire literatuur kritisch te analyseren. Op basis daarvan kunnen zij zelfstandig nader onderzoek op dit terrein verrichten.
Onderwijsvorm
De colleges zijn een mengvorm van een hoor- en werkcollege. Het tijdens het hoorcollege behandelde onderwerp wordt geïllustreerd aan de hand van gezamenlijk voorbereide alsook tijdens het college te lezen teksten. Van de deelnemers wordt een actieve bijdrage aan het college verwacht. Dat geldt in het bijzonder ook voor de wekelijkse voorbereiding van de collegestof.
Toetsing
Schriftelijk tentamen.
Literatuur
Verplicht:
Alec R. Vidler, The Church in an Age of Revolution. 1789 to the Present Day (The Pelican History of the Church vol. 5), Penguin Books, 1971 of latere druk
Ernestine van der Wall en Leo Wessels (red.), Een veelzijdige verstandhouding. Religie en Verlichting in Nederland 1650-1850, Uitgeverij Vantilt, Nijmegen 2007
Toelating
Het college Christendom in de middeleeuwen en reformatie dient te zijn afgerond.
Opmerkingen
Het college vindt doorgang bij minimaal vier deelnemers. Bij minder aanmeldingen zal een aangepast programma worden aangeboden.
Studenten wereldgodsdiensten met als specialisatie ‘Christendom’ volgen dit vak voor 5 dan wel 7,5 ects.
Studenten wereldgodsdiensten met als specialisatie ‘Modern Christendom’ volgen dit vak voor 7,5 ects.
Het college kan deel uitmaken van het BA-keuzevak (zie onder bachelorkeuzevakken).
Deze collegereeks kan worden aangevuld met het college Modern christendom deel B dat in het najaarssemester wordt gegeven (zie onder Modern christendom 1)
Aanmelding voor 15 januari 2010 bij de docent: j.w.buisman@hum.leidenuniv.nl