Beschrijving
Voor een arts is kennis van de bouw van het menselijk lichaam essentieel. Ziekten beïnvloeden veelal de bouw van het lichaam en omgekeerd kunnen veranderingen in de bouw leiden tot ziekten. In dit blok maakt u kennis met de algemene lichaamsbouw en bestudeert u de anatomie op verschillende niveaus. We beginnen met de ligging en algemene kenmerken van de organen en orgaanstelsels (systematische anatomie) en zullen gedurende het blok steeds inzoomen op de weefsels en de cellen waaruit deze organen zijn opgebouwd. Centraal staat de relatie tussen normale en afwijkende bouw en de betekenis hiervan voor het (dis)functioneren van organen en orgaansystemen. Het blok start met een inleidend thema waarbij, naast aandacht voor de medisch anatomische vaktaal en medisch beeldvormende technieken, enkele algemene bouwprincipes van het menselijk lichaam worden behandeld en hoe dit driedimensionale bouwplan vanuit de embryonale ontwikkeling valt te verklaren. In klinisch geïntegreerde thema’s komen achtereenvolgens de bouw en functie van de huid en het bewegingsstelsel aan bod. Daarna zal worden ingegaan op de onderlinge ligging van structuren (topografische/regionale anatomie) in borst, buik en bekken, en het hoofd-halsgebied. In klinische illustraties/patiëntdemonstraties, kleinschalig longitudinaal werkgroeponderwijs, practica en COO kunt u al uw opgedane kennis klinisch toepassen.
Leerdoelen
U verklaart de bouw en functie van een aantal weefsels en organen vanuit de embryonale ontwikkelingsprocessen en relateert een beperkt aantal ziektebeelden aan de onderliggende abnormale embryonale ontwikkeling en kritische periode voor prenataal verworven aandoeningen. U laat aan de hand van enkele voorbeelden zien hoe een gezonde embryonale ontwikkeling kan worden bevorderd, zowel op individueel als op populatieniveau.
U kunt alle organen en orgaansystemen herkennen, m.b.v. de medisch anatomische vaktaal benoemen, aanwijzen in de thorax, het abdomen, het bekken en het hoofd-halsgebied, en begrenzen in beeld en in vivo.
U weet hoe de ligging van de interne organen zich projecteren op de lichaamswand en geeft bij een beperkt aantal symptomen aan welke organen mogelijk betrokken zijn bij het ontstaan van deze symptomen.
U kent de functies van epitheel, steun-, spier- en zenuwweefsel, en verklaart deze vanuit de bouw.
U verklaart het (dis)functioneren van cellen en weefsels met behulp van kennis over celdifferentiatie en vernieuwing van weefsels en duidt bij morfologische (weefsel) verandering de functionele verstoring.
U maakt bij een zeer eenvoudig beschreven patiëntprobleem een keuze voor een afbeeldingtechniek en heeft kennis van de biologische effecten op (de ontwikkeling van) organen en weefsels van deze technieken en de historische context.
U leidt m.b.v. een aantal epidemiologische begrippen als specificiteit, sensitiviteit, post-test likelihood zin en onzin af van een aantal beeldvormende screeningstechnieken.
U legt bouw, functie en de consequenties van disfunctie van relevante orgaansystemen, organen en weefsel- en/of celtypen uit en beschrijft observaties.
Onderwijsvorm
Hoor- en responsiecolleges, werkgroepen, practica, COO
Toetsing
Toetsing (summatief)
Practicumverslag moet voldoende zijn. Herkansing: vervangende opdracht.
Een tussentoets (deeltoets 1) met korte casus/vignetten met daarbij 10 vragen (waarvan 5 open vragen) over de voorgaande 3 weken: (1) anatomische kennis en (2) histologische kennis.
Eindtoets (deeltoets 2) met 60 gesloten (meerkeuzevragen en extended-matching met afbeeldingen) vragen. De tussentoets en de eindtoets worden beschouwd als één toets die in delen wordt afgenomen.
Blokcijfer: tussentoets (max. 10 punten) + eindtoets (max. 60 punten).
Herkansing: toets (max. 70 punten) met open (5 vragen) en gesloten vragen over dezelfde onderwerpen als tussentoets en eindtoets.
Toetsing (formatief)
E-learning: gesloten vragen.
Werkgroepparticipatie: organisatie (op tijd komen + op tijd e-learning lessen) en beroepsvorming (participeren in discussies).
Verslag van feedback van medestudenten over eerste ervaring lichamelijk onderzoek.
Geen cijfer: inspanningsverplichting.
Literatuur
Alberts, Bray, Hopkin, Johnson, Lewis, Raff, Roberts, Walter: Essential Cell Biology, 3rd ed, 2009. Uitgever: Taylor & Francis Inc. ISBN 9780815341307
Moore, Dalley, Agur: Clinically Oriented Anatomy, 7th ed, 2014. Uitgever: Wolters Kluwer | Lippincott Williams & Wilkins. ISBN 9781451184471
Moore, Persaud, Torchia: The Developing Human. Clinically Oriented Embryology, 9th ed, 2013. Uitgever: Elsevier Saunders. ISBN 9781437720020
Ross, Pawlina: Histology. A Text and Atlas, 6th ed, 2011. Uitgever: Wolters Kluwer | Lippincott Williams & Wilkins. ISBN 9781451101508
Contact
Dr. R.G.E. Notenboom
Afdeling Anatomie & Embryologie
Sectie Klinische Anatomie
LUMC
Kamer: T-01-034 (Ozk)
Tel: 071 526 9352