Beschrijving
Op papier zijn organisaties, zeker in de publieke sector, rationele constructies, met een goed doordachte verdeling van taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden en doelgerichte coördinatiemechanismen, waarin leidinggevenden, managers en uitvoerende medewerkers gezamenlijk werken aan realisering van de doelen van de organisatie.
De praktijk is evenwel anders. Organisaties zijn niet alleen rationele constructies maar ook sociale verbanden, waarin managers en medewerkers zich anders gedragen dan veelal in managementhandboeken vermeld staat. Intuïtie en improvisatievermogen zijn voor managers minstens zo noodzakelijke vaardigheden als de rationele toepassing van managementconcepten. De informele organisatie, met alle ongeschreven regels, is minstens zo belangrijk als de formele. Organisatiegenoten ontwikkelen emotionele banden en de werkplek is voor veel mensen ook een bron van hun identiteit. Ook doen zich in organisaties allerlei groepsprocessen voor; er ontstaan in- en out-groups, met alle daarmee verbonden wij- en zij-gevoelens. Ook tussen leidinggevenden en medewerkers ontwikkelt zich een bepaalde dynamiek, die bijvoorbeeld kan leiden tot een toenemend vertrouwen of juist een negatieve spiraal van wantrouwen, met gevolgen voor functioneren en prestaties.
In de cursus geven wij inzicht in het feitelijk gedrag en de feitelijke interactie tussen leidinggevenden en medewerkers in publieke organisaties en de invloed daarvan op het functioneren en de output van publieke organisaties. Centrale concepten daarbij zijn:
Organizational behavior: over gedrag en dynamiek in organisaties.
Het handelingsrepertoire van leidinggevenden: hoe opereren ze in de praktijk en welke impliciete patronen zijn in hun handelen te herkennen?
Betekenisgeving en Weerstanden: welke belevingen en beelden bestaan er over de organisatie, wat zijn bronnen van weerstand in organisaties, hoe uit die zich en hoe gaan leidinggeven daarmee om?
Politiek spel binnen organisaties, incl. psychologische spelletjes: hierbij ook aandacht voor roddelen, pesten, discrimineren.
Communicatiepatronen en taal in organisaties: aandacht voor (mis)communicatie, pseudo-communicatie, manipulatie, retoriek.
Groepsprocessen: in-group en out-group, groepsdynamiek, teamontwikkeling en High Performance Teams.
Group think: de ontwikkeling van een tunnelvisie in groepen met een sterke cohesie en sociale druk, zonder ruimte voor afwijkende meningen.
Leerdoelen
Na afloop van de cursus hebben de studenten inzicht in
Het belang van de informele organisatie voor publieke organisaties;
De groepsdynamiek in organisaties;
De manier waarop de informele organisatie en de groepsdynamiek het functioneren en de resultaten van publieke organisaties beïnvloeden.
Daarnaast leren de studenten:Te werken in een groep en te reflecteren op de groepsdynamiek en hun eigen rol daarbij;
Wetenschappelijke literatuur over informele organisatie en groepsdynamiek toe te passen op casuïstiek.
Rooster
Op de openingspagina Bestuurskunde vind je aan de rechterzijde van de E-gids doorlinkmogelijkheden naar de website en de roosters, uSis and Blackboard.
Onderwijsvorm
Verplichte werkcolleges, waarin de literatuur besproken wordt en toegepast wordt op casuïstiek (onder andere filmfragmenten en ander videomateriaal) en de studenten zelf aan de slag gaan met de centrale concepten in de vorm van een simulatie en groepsopdrachten.
Door het groepswerk ervaren de studenten wat de informele organisatie en groepsdynamiek betekenen en in de individuele eindopdracht reflecteren de studenten op die ervaringen en leggen ze de verbinding met de theorie. Daarnaast dienen de studenten een presentatie te verzorgen.
Studielast
Totale studielast: 140 waarvan
Contacturen: 14
Zelfstudie: 126
Toetsing
Wekelijkse groepsopdrachten (50%) en een individueel eindverslag, ook 50%.
Op de openingspagina Bestuurskunde vind je aan de rechterzijde van de E-gids doorlinkmogelijkheden naar de website en de roosters, uSis and Blackboard.
Herkansing
Masterstudenten zijn niet verplicht aan de eerste kans deel te nemen, maar dan verliezen zij het recht op de herkansing. De examencommissie kan hierin anders besluiten.
Ook indien een toets is behaald (5,5 of hoger) vervalt het recht op herkansing.
Herkansing schriftelijk tentamen
Als je een schriftelijk tentamen wilt herkansen, dien je je hiervoor in te schrijven via uSis.
Let erop dat je bij de inschrijving het activiteitennummer gebruikt, te vinden op het tentamenrooster.
Op de openingspagina Bestuurskunde vind je aan de rechterzijde van de E-gids doorlinkmogelijkheden naar de website en de roosters, uSis and Blackboard.
Blackboard
Ja. Beschikbaar vanaf de start van de cursus.
Literatuur
Studiemateriaal:
Kuipers, Ben & Sandra Groeneveld (2014). De kracht van High Performance Teams. Zes ingrediënten voor excellent presteren in de publieke sector. Amsterdam: Mediawerf, 2014.
Artikelen (tijdig beschikbaar via links op blackboard)
Daarnaast werkgroepenslides.
Aanmelden
Schrijf je in uSis in voor elk vak en de werkgroepen. Doe dit op tijd (voor de start van de cursus): sommige vakken en werkgroepen kennen namelijk een limiet. In uSis zie je je persoonlijk rooster en worden de cijfers ingevoerd. Inschrijven in uSis kan vanaf vier weken voor de start van het vak.
Schrijf je ook in voor elk vak in Blackboard. In Blackboard zet de docent informatie over het vak.
Contact
w.j.van.noort@fgga.leidenuniv.nl
j.e.t.schmidt@fgga.leidenuniv.nl
b.s.kuipers@fgga.leidenuniv.nl