Toegangseisen
Geen.
Beschrijving
Ook op plekken waar je het niet zou verwachten worden redeneerfouten gemaakt. Zo denken we dat rechters altijd zuiver argumenteren omdat ze daarin getraind zijn. Wetenschapsfilosoof Ton Derksen en anderen hebben echter laten zien wat er in argumentatief opzicht misging in verschillende spraakmakende zaken, zoals die van Lucia de B. Zelfs in de wetenschap gaat het er niet altijd even rationeel aan toe, getuige onder andere de stukjes die Karel Knip hierover schrijft in NRC Handelsblad.
Hoe komt het dat (zelfs) hoogopgeleide mensen zich bedienen van redeneringen die niet steekhoudend zijn? De evolutie heeft ons uitgerust met cognitieve mechanismen om situaties snel te kunnen beoordelen. Daarom leggen we snel verbanden en delen we de wereld op in afgebakende categorieën. Die mechanismen zijn – uiteraard, vanwege het evolutionaire selectieproces dat ze hebben doorstaan – van groot belang bij het dagelijkse handelen. Ze verworden echter tot valkuilen als we ze ook toepassen op zaken die meer reflectie vereisen; dan kunnen ze tot drogredeneringen leiden met soms ernstige gevolgen.
In dit college leggen we een relatie tussen de psychologie van het redeneren en de argumentatietheorie. In het eerste blok behandelen we het boek De ware toedracht van Ton Derksen. Hierin wordt niet alleen behandeld uit welke fase een onderzoeksproces idealiter bestaat, maar wordt ook aan de hand van talloze voorbeelden uit rechtszaken besproken tot welke redeneerfouten een verkeerde invulling van die fasen aanleiding kan leiden. In het tweede blok nemen we een argumentatietheoretisch perspectief in en bekijken we een aantal van de in blok 1 behandelde redeneringen als argumentatietypen. In dit deel ligt de focus met name op de beoordelingsnormen waarmee kan worden vastgesteld wanneer een bepaald argumentatietype is ontspoord tot een drogreden. Door middel van opdrachten leren studenten kritisch te reageren op problematische redeneringen.
Leerdoelen
Na succesvolle afronding van de collegereeks kun je:
de valkuilen bij het redeneren/argumenteren benoemen en beschrijven;
de relatie tussen deze valkuilen en de drogredenen die eruit voort kunnen vloeien toelichten;
deze drogredenen herkennen in je eigen argumentatie en in die van anderen;
de beoordelingsnormen benoemen en toepassen van de op college behandelde argumentatietypen;
een kritische gedachtegang over de behandelde onderwerpen op papier zetten.
samen met een medestudent een discussie over de collegestof en opdrachten voorbereiden en leiden.
Rooster
Onderwijsvorm
Werkcollege
Studielast
De totale studielast voor deze cursus is 140 uur:
Colleges: 24 uur
Voorbereiding elke collegeweek (5 uur p/w voor lezen en opdrachten maken; 3 uur in week 1): 58 uur
Voorbereiding referaat + reflectieverslag op samenwerking: 6 uur
Take home opdracht 1: 16 uur
Take home opdracht 2: 16 uur
Tentamen: 20 uur
Toetsing
Referaat + reflectieverslag (25%)
Take home opdracht 1 (25%)
Take home opdracht 2 (25%)
Tentamen (25%).
Voor de take home opdrachten en het tentamen moet minimaal een 5,5 worden gehaald; een eventuele onvoldoende voor het referaat+ reflectie kan worden gecompenseerd met de overige cijfers.
Aan de regeling m.b.t. de wekelijkse opdrachten (zie de studiewijzer die op college wordt uitgedeeld) moet zijn voldaan.
Weging
Zie hierboven.
Herkansing
Het referaat kan niet worden herkanst maar moet worden gecompenseerd met de overige cijfers.
Herkansing is mogelijk door middel van een schrijfopdracht en een tentamen dat de stof van het gehele college beslaat. De schrijfopdracht wordt verstrekt op het tentamen en moet binnen een week worden ingeleverd.
Is ook na herkansing het eindcijfer onvoldoende, dan moet het vak volgend jaar opnieuw gevolgd worden.
Nabespreking
Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het tentamen/werkstuk wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de nabespreking van het tentamen/werkstuk plaatsvindt. Er wordt in ieder geval een nabespreking georganiseerd indien een student hiertoe verzoekt binnen 30 dagen na bekendmaking van de uitslag.
Blackboard
Er wordt gebruik gemaakt van Blackboard voor het ter beschikking stellen van studiemateriaal en het inleveren van opdrachten.
Literatuur
Voor dit college moet worden aangeschaft:
T. Derksen (2014). De ware toedracht. Praktische wetenschapsfilosofie voor waarheidszoekers .Leusden: Isvw Uitgevers.
C.W. Tindale (2007). Fallacies and argument appraisal. Cambridge etc.: Cambridge University Press.
Aanvullende artikelen staan op Blackboard.
N.B. Kijk op Blackboard voor de teksten die voor het eerste college moeten worden voorbereid.
Aanmelden
Voor reguliere hogerejaars bachelor- en masterstudenten geldt dat zij verplicht zijn zich tijdig in te schrijven via uSis voor de hoorcolleges en de werkgroepen.
Voor alle andere studenten geldt dat de inschrijving verloopt via de studiecoördinator
Algemene informatie over uSis vind je op de website
Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs
Informatie voor belangstellenden die deze cursus in het kader van Contractonderwijs willen volgen (met tentamen), o.a. over kosten, inschrijving en voorwaarden.
Contact
Voor inhoudelijke vagen kan je contact opnemen met Dr. H. Jansen
Voor praktische vragen kun je je wenden tot het secretariaat van de Opleiding Nederlandse Taal en Cultuur/Neerlandistiek. Dit valt onder de Onderwijsadministratie P.N. van Eyckhof 4, kamer 101A. Tel. 071 5272 2144. Het e-mail adres is: osz-oa-eyckhof@hum.leidenuniv.nl.