Toegangseisen
Verplicht: geen.
Aanbevolen:
enige basiskennis wereldreligies (zie ook literatuurlijst);
godsdienstsociologie (ter Borg, 5 ECTS, 300);
werkcollege vergelijkende godsdienstwetenschap (de Jong, 5 ECTS, 200);
vergelijkende godsdienstwetenschap (de Jong, 5 ECTS, 300).
Beschrijving
Dit werkcollege is voor enigszins gevorderde en ook waagmoedige studenten uit de geesteswetenschappen en sociale wetenschappen die geïnteresseerd zijn in het ontstaan van religie. Bent u behoudend aangelegd, zoekt u naar intellectuele zekerheden, dan is dit college niet voor u. In dit werkcollege zullen we niet terugschrikken voor artikelen die controversieel zijn en wat we dachten zeker te weten hun kop zetten; terecht of onterecht—dat zal na discussie misschien blijken. Deze cursus is open en analytisch opgezet en vraagt deelnemers op een abstraherend comparatief niveau over hun regionale en religieuze expertise en interesses te reflecteren. U wordt niet doodgegooid met theorie, maar moet wel mee willen denken. Er mogen naar aanleiding van dit werkcollege hier en daar een aantal nieuwe inzichten doorbreken. Doordat de tekstboeken uit case studies bestaan, wordt ook een concrete handreiking geboden om in de toekomst eigen onderzoek op te zetten. De verworven vaardigheden kunnen met allerlei regionale religies en topics verbonden worden: van het ontstaan van islam of Europees christendom tot shinto, bön, of Wicca en neo-paganism. Optioneel, kan door schrijfopdrachten een eerste aanzet tot onderzoek gegeven worden (verbreding tot 10 ECTS). Het collegemateriaal wordt mede vanuit een Leids netwerk gevoed, maar put ook uit internationale netwerken rond de tekstboeken. Gastlezingen behoren gezien de regionale en disciplinaire breedte uitdrukkelijk tot de mogelijkheden.
De meerwaarde van deze collegereeks ligt in het ontwikkelen van een vergelijkend perspectief op het ontstaan of de plotselinge instroom van ‘nieuwe’ religieuze culturen. We beperken ons tot enigszins vergelijkbare omstandigheden en kijken naar speciale gevallen van zogenaamd subdominante religieusculturele ‘systemen’ die vanuit een matrix van vaak vergelijkbare dominante culturen ontstaan, zoals de islam, tegen een joods-christelijke achtergrond. Vergelijking brengt mogelijke ‘parameters’ in deze culturele dynamiek aan het licht, zoals structurele overeenkomsten en verschillen in de verhouding van religieuze tradities tot een heersende elite, macht en staat, canonvorming, en in de geschiedschrijving daarvan, vaker dan niet nunc pro tunc (i.e., aannemende dat het toen ongeveer was zoals het nu is). Inzichten in die parameters spelen een belangrijke rol bij de analyse van diverse regionale contexten. We kunnen niet alle mogelijke religieusculturele fenomenen en gebieden afdekken en staan thans vooral stil bij een speciaal geval: framing discourse, waarin een subdominante cultuur zich, assimilerend dan wel polemiserend, in termen van het dominante discours uitdrukt; vaker dan niet zonder dat bewust toe te willen geven. Er zal speciale aandacht zijn voor subdominante religies die in een dominant boeddhistische omgeving ontstaan en daarbij terugverwijzen naar hun (vermeend) autochtone oorsprongen (‘nativisme’). Er zal ook aandacht zijn voor hedendaagse problematiek van culturele minderheden.
Werkcolleges (i.v.m. evt. gastlezingen onder voorbehoud)
- Inleiding; Tibet 1
- Tibet 2
- China 1
- China 2
- Japan 1
- Japan 2
- Korea
- India
- Bali, Indonesië
- Birma
- Midden Oosten, de oude hebreeën
- Midden Oosten, christendom
- Midden Oosten, islam; en nabespreking
Leerdoelen
Enige kennis van diverse religieuze systemen en inzicht in het ontstaan ervan.
Vaardigheden in het gericht vinden van analytische focus en het selecteren van informatie in een complex veld.
Inzicht in de constructie van religieuze geschiedenis en de gebruikte historiografische strategieën.
Begrip van de culturele dynamiek tussen dominante en subdominante tradities.
Het vermogen ontwikkelen om met te werken met analytische concepten in thematische cultuurvergelijking.
Ontwikkelen van vertrouwdheid met een van die analytische concepten: framing of discourse en het bijzondere geval van ‘nativisme’.
Vaardigheden ontwikkelen in het formuleren van zinvolle onderzoeksvragen.
Vaardigheden ontwikkelen in academisch schrijven en spreken.
Rooster
Onderwijsvorm
Vorm: werkcollege
Voorbereiden van de verplichte literatuur; aan het begin van ieder werkcollege door iedereen een samenvatting van de leesstof met kritische vragen (1 A4); en referaten door aan te wijzen deelnemers. Afsluitend tentamen (5 ECTS) of een werkstuk van 4000–6000 woorden, een studie gebaseerd op het besproken materiaal en in overleg ook nieuwe leesstof en bronnenmateriaal (10 ECTS).
Toetsing
Actieve deelname 20%, referaat 20%, tentamen 60% 5 ECTS; of paper 80% 10 ECTS.
Blackboard
Blackboard wordt zoveel mogelijk gebruikt voor het ter beschikking stellen van studiemateriaal, voor discussiefora, het stellen van tussentijdse vragen aan docent of medestudenten etc.
Literatuur (titels in vet aanschaffen)
Iedereen zal minstens wel enige lacunes hebben, voor een of meerdere regio’s en religieuze tradities. Beknopte religiewetenschappelijke inleiding, achtergronden over regio’s en relevante boeddhistische culturen is te vinden in optionele handboeken b.v.:
Bechert & Gombrich (1984);
Bor en Leeuw, van der (2003);
Sutherland et al. (1988); and
Partridge, Ch.H. (2005).
De case studies voor het werkcollege komen voornamelijk uit twee verzamelbundels met analytische studies: Emerging Religions en Framing Discourse; deze zullen in PDF of als fotokopie aangeleverd worden.
Emerging Religions: Breaking the Religious Historical Paradigm Edited by Henk Blezer, tsl. by Robert Meyer and Michael Conley (†), Brill Paradigm Series, Vol.I.1, Brill 2010.
Blezer, Introduction
Near East Section
Lüling, Christianity
Meyer, The Log in Christianity’s Own Eye
Words for “Dominion, Rule” in Archaic Tribal Society
Meyer, The Deformation of the Ancient Agricultural Dismemberment Sacrifice in the Christian Passah-Sacrifice
Meyer, The Original Meaning of the Concept Zēbah = “Sacrificial Slaughter”
Meyer, Excursus on the Concept of Ba´al
Meyer, The Crux (or: Trouble) with the Religious DialogueIslam
Meyer, The Speck in the Eye of Islam
Conley, A new Paradigm for the Rise of Islam and its Consequences for a New Paradigm of the History of Israel
Meyer, The Kaaba as an Architectural Witness to the Christian Nature of the pre-Islamic Cult at and in the Meccan KaabaAncient Hebrews
Meyer, The Distorted History of the Ancient World in the Jewish OT
Meyer, Semitic “Protected Dwelling” as a Stranger in a Foreign LandAsia Section (arranged alphabetically)
Blezer (Tibet), Breaking the Paradigm: Tibetan Bon po s and their Origin Narratives
Bumbacher (China), Provisional: Chinese Reactions on Buddhist Influence
Brac de la Perrière (Burma), The Thirty-Seven Lords in Burmese History
Heesterman (India), Provisional: Primordial Violence and the Rise of Brahmanic Ritualism
Teeuwen (Japan), The formation of Shinto: From Buddhist nativism to anti-syncretism
Vogelsang (China early), The Parting of the Gods, Emerging Religion in Ancient China
Framing Discourse in Buddhist Environments: The Special Case of ‘Nativist’ Strategies. Edited by Mark Teeuwen and Henk Blezer, Brill Paradigm Series, Vol.I.2, Brill 2010
Teeuwen and Blezer, Introduction
Achard, A Fourfold Set of Emanations, Variegated Currents and Alien Elements: Contribution to the origins and early development of New Bon and its Revelations
Blezer, The Paradox of Bon Identity Discourse: Some Thoughts on the rMa Clan and on The Manner of bsGrags pa bon, ‘Eternal’ Bon, New Treasures, and New Bon
Breuker, O Fleeting Joyes of Paradise, or: How Nativism Enjoyed its 15 Minutes of F(r )ame in Medieval Korea
Bronkhorst, Buddhist Nativism in its Homeland
Hiroo, The Emergence of Shinkoku (Land of the Gods) Ideology in Japan
Hornbacher, The ‘unforced force’ of Religious Identification Indonesian Hindu-Buddhism Between Ritual Integration, National Control and Nativist Reconstruction
Martin, Jerusalem Ritual Indigenization as a Debated Issue in Tibetan Buddhism (11th to Early 13th Centuries)
Plassen, Provisional: Nativist Tendencies in the History of Korean Buddhism
Teeuwen, The Buddhist Roots of Japanese Nativism
Nuttige en aanbevolen literatuur
Al Sayyad, Nezar (2004), “The End of Tradition, or the Tradition of Endings?”, in The End of Tradition?, edited by Nezar Al Sayyad, pp.1-28. New York: Routledge 2004.
Bal, Mieke (2002), Travelling Concepts in the Humanities: A Rough Guide, Toronto 2002.
Barnard, Allan (2006), “Kalahari Revisionism, Vienna and the ‘Indigenous Peoples’ Debate”, in Social Anthropology (2006), 14.1:1–16.
Bechert, Heinz, and Gombrich, Richard (1984), The World of Buddhism, London 2002 (1984).
Blezer, Henk W.A. forthc., “Creation of a Myth: The Zhang zhung Empire of the Bon po s: Khyung lung dngul mkhar”, in PIATS 2006: Tibetan Studies: Proceedings of the International Association for Tibetan Studies, forthcoming Bonn;
— In press, “Breaking the Paradigm: Tibetan Bon po s and their Origin Narratives”, two chapters in Emerging Religions: Breaking the (Religious) Historical Paradigm, , Leiden: Brill 2010;
— In press, “It All Happened in Myi yul skyi mthing: A Crucial Nexus of Narratives—The Proto-Heartland of Bon?”, in Namgyal Institute of Tibetology Jubilee Conference volume, Gangtok 2010.
— In preparation, The Three Pillars of Bon: Doctrine, ‘Location’ & Founder, Volume II, Part I: Location of Origin and Part II: Apparatus, in Brill’s Tibetan Studies Library; volume II of a series of three, in preparation Leiden.Bor, Jan, en Leeuw, Karel van der (2003) eds, Vijfentwintig Eeuwen Oosterse Filosofie, Amsterdam 2003.
Boroujerdi, Mehrzad (1996), Iranian Intellectuals and the West: The Tormented Triumph of Nativism, New York 1996
Brac de la Perrière, Bénédicte (1989), Les rituels de possession en Birmanie: Du culte d’Etat aux cérémonies privées, Paris: Editions Recherche sur les Civilisations, ADPF 1989.
— “The Burmese Nats: Between Sovereignty and Autochthony”, Diogenes 174:45–60, 1996.Clifford, James, and Marcus, George (1986), Writing Culture: The Poetics and Politics of Ethnography, Berkeley and Los Angeles: University of California Press 1986;
Clifford, James (1988), The Predicament of Culture: Twentieth-Century Ethnography, Literature, and Art, Cambridge: Harvard University Press, 1988.
Goffman, Erving (1974), Frame Analysis, An Essay on the Organization of Experience, Lebanon NH 1986 (New York 1974);
— (1981), Forms of Talk, Philadelphia 1981.Gombrich, Richard and Obeyesekere, Gananath (1988), Buddhism Transformed: Religious Change in Sri Lanka, Princeton: Princeton University Press, 1988;
Guenther, Mathias, et al.(2006), “Discussion—The Concept of Indigeneity”, in Social Anthropology (2006), 14.1:17–32.
Gupta, Akhil, and Ferguson, James (1997), “Discipline and Practice: ‘The Field’ as Site, Method, and Location in Anthropology”, in Anthropological Locations: Boundaries and Foundations of a Field Science, edited by Akhil Gupta and James Ferguson, pp.1–46, Berkeley & Los Angeles: Un. of Cal. Press 1997;
— (1997), “Beyond ‘Culture’: Space, Identity, and the Politics of Difference”, in Culture, Power, Place: Explorations in Critical Anthropology, edited by Akhil Gupta and James Ferguson, pp.33-51, Durham, NC: Duke University Press 1997a.Ferguson, James, see Gupta, Akhil (1997).
Hirsch, Eric, and Stewart, Charles (2005), “Introduction: Ethnographies of Historicity”, in History and Anthropology (2005), 16.3:261–74.
Kaelble, Hartmut, and Schriewer, Jürgen (2003), ed., Vergleich und Transfer: Zum Stand der Komparatistik in den Geistes- und Sozialwissenschaften, Frankfurt: Campus 2003.
Kyndrup, Morten (1992), Framing and Fiction, Studies in the Rhetoric of Novel, Interpretation and History, Aarhus 1992.
Linton, Ralph (1943), “Nativistic movements.” American Anthropologist 45/2, pp.230-40, 1943.
Partridge, Christopher H. (2005), Introduction To World Religions, Oxford 2005.
Saugestadt, Sidsel (2001), “The Inconvenient Indigenous: Remote Area Development in Botswana, Donor Assistance and the First People of the Kalahari”, Uppsala: Nordiska Afrikainstitutet 2001.
Smith, Jonathan Z. (1982), Imagining Religion: From Babylon to Jonestown, Chicago 1982.
Stewart, Charles, and, Shaw, Rosalind (1994), Syncretism/Anti-Syncretism: The Politics of Religious Synthesis, London: Routledge, 1994
Sutherland et al. (1988), The World’s Religions, London 1988.
Tambiah, Stanley J. (1976) World Conqueror and World Renouncer: a Study of Buddhism and Polity in Thailand Against a Historical Background, New York/London, Cambridge University Press, 1976;
— (1976a), Buddhism and the Spirit Cults in North-east Thailand, Cambridge (University Press) 1976a.Tannen, Deborah, ed. (1993), Framing in Discourse, Oxford 1993.
Taylor, Mark C., & Lopez, Donald S. (1998) ed., Critical Terms for Religious Studies, Chicago 1998?
Teeuwen, Mark, and Fabio Rambelli (2003), eds, Buddhas and kami in Japan: Honji suijaku as a combinatory paradigm, Routledge/Curzon 2003.
Teeuwen, Mark (2002), “From Jindô to Shinto: A Concept Takes Shape”, in Japanese Journal of Religious Studies 2002 29/3–4, pp. 231–63;
— Shinto, Een Geschiedenis van Japanse Tempels en Heiligdommen, Amsterdam 2004.
— “Comparative Perspectives on the Emergence of Jindô and Shinto”, BSOAS 70/2, pp.373-402, 2007.Wagner, Andreas, (2006), ed., Primäre und sekundäre Religion als Kategorie der Religions¬geschichte des Alten Testaments, in Beihefte zur Zeitschrift für die alttestamentliche Wissenschaft 364, Berlin, New York: Walter de Gruyter, 2006.
White, Hayden (1987), The Content of the Form: Narrative Discourse and Historical Representation, Baltimore and London 1987;
— Figural Realism: Studies in the Mimesis Effect, Baltimore and London 1999.Wodak, Ruth, and Meyer, Michael (2001), eds., Methods for Critical Discourse Analysis, in Introducing Qualitative Methods Series, London 2009 (2001).
Aanmelden
Aanmelden voor A la Carte
Aanmelden voor Contractonderwijs
Contact
Opmerkingen
In een notendop:
BA werkcollege, bij voorkeur 3e jaar, eerste semester.
5 of 10 ECTS, niveau 300 of 400, voertaal Nederlands (evt. Engels).
Referaat en schriftelijk tentamen (5 ECTS, niveau 300) of paper (10 ECTS, 400).
Eventuele lacunes kunnen opgelost worden via pensum.