Prospectus

nl en

Officers at the ‘Binnenhof’. Political-military Relations in the Netherlands in the 19th and 20th Centuries

Course
2017-2018

Toegangseisen

De BSA-norm is behaald en beide Themacolleges zijn met een voldoende afgerond.

Beschrijving

‘In Nederland zijn coups d’état en pronunciamentos minder te vreezen’, merkte generaal G.P. Booms ooit op. Militairen die de macht grijpen, tanks geparkeerd voor regeringsgebouwen en lege cafés als gevolg van een avondklok: het zijn inderdaad geen typisch Hollandse taferelen. Toch lopen het vraagstuk van de politieke betrouwbaarheid van leger en vloot en de vraag hoe het civiele gezag effectief controle over de strijdkrachten kan uitoefenen ook als rode draden door de Nederlandse geschiedenis. Een staat heeft een krijgsmacht nodig om zijn interne en externe veiligheid te beschermen, maar diezelfde gewapende macht kan de vrijheid van de burgers van die staat ook bedreigen. Dit dilemma, wereldwijd één van de kernproblemen van de studie van de civil-military relations, is een dilemma dat ook in de Nederlandse geschiedenis opduikt. Zo was de militaire dienstplicht voor de één een noodzakelijk middel om een voldoende sterk leger te vormen, terwijl de ander die plicht opvatte als een onaanvaardbare aantasting van de vrijheid van het individu.

In dit college richten we ons op de politiek-militaire verhoudingen in Nederland in de 19e en 20e eeuw. Een belangrijk aandachtspunt is de moeizame strijd die het parlement heeft gevoerd om zeggenschap te krijgen over leger en vloot, iets waarin het – althans volgens sommige historici – nooit volledig is geslaagd. Wie bepaalde in ons land eigenlijk het defensiebeleid? Die vraag is makkelijker gesteld dan beantwoord. Een ander heikel thema is de vraag hoeveel macht de regering in tijden van oorlog of oorlogsgevaar aan de militaire autoriteiten moest afstaan. Begrippen als ‘staat van oorlog’ en ‘staat van beleg’ waren zeer beladen. We gaan ook in op de vraag in hoeverre leger en vloot betrouwbare instrumenten waren in de strijd tegen het ‘rode’ gevaar en andere binnenlandse dreigingen. Vooral de marine werd lange tijd gewantrouwd omdat veel matrozen sympathie hadden voor het socialisme: zij leek eerder een broeinest van onrust en revolutie dan een bolwerk daartegen. Ten slotte nemen we een aantal crisismomenten in de relatie tussen het civiele en militaire gezag onder de loep, waaronder het gedwongen ontslag van twee opperbevelhebbers, de generaals Snijders (1918) en Reijnders (1940).

We maken in dit college vooral gebruik van secundaire literatuur, maar we zullen ook een beperkt aantal primaire bronnen bij ons onderzoek betrekken waaronder Grondwetsartikelen, vergaderverslagen van de Tweede Kamer en brochures. Bovendien maken we kennis met enkele theoretische concepten op het terrein van de civil-military relations en we leren die toepassen.

Dit werkcollege sluit aan bij het Kerncollege De grenzen van de macht.

Leerdoelen

Algemene leerdoelen

De student kan:

  • 1) een gezamenlijke opdracht succesvol uitvoeren;

  • 2) een onderzoek met een beperkte omvang opzetten en uitvoeren, en daarbij:
    a. vakliteratuur zoeken, selecteren en ordenen;
    b. relatief grote hoeveelheden informatie organiseren en verwerken;
    c. een wetenschappelijk debat analyseren;
    d. het eigen onderzoek in het wetenschappelijk debat plaatsen

  • 3) reflecteren op de primaire bronnen waarop de literatuur is gebaseerd;

  • 4) een probleemgestuurd werkstuk schrijven en een referaat houden naar het format van Syllabus Themacolleges, en daarbij;
    a. een realistische planning hanteren;
    b. een probleemstelling en deelvragen formuleren;
    c. een beargumenteerde conclusie formuleren;
    d. feedback geven en ontvangen;
    e. aanwijzingen van de docent verwerken.

  • 5) participeren in de discussies tijdens colleges.

Leerdoelen, specifiek voor de afstudeerrichting

  • 6) De student heeft kennis opgedaan van de afstudeerrichting(en) waartoe het BA-Werkcollege behoort;
    -bij de afstudeerrichting Vaderlandse Geschiedenis: voor staatsvorming, identiteit, en politieke cultuur van Nederland en de Nederlandse overzeese gebieden vanaf de zestiende eeuw.

  • 7) De student heeft kennis van en inzicht in de kernbegrippen, de onderzoeksmethoden en –technieken van de afstudeerrichting, met speciale aandacht;
    -bij de afstudeerrichting Vaderlandse Geschiedenis: voor primaire bronnen en diachrone nationale geschiedenis.

Leerdoelen, specifiek voor dit college

De student:

  • 8) verkrijgt kennis van de geschiedenis van de politiek-militaire verhoudingen in Nederland en inzicht in het historiografisch debat daarover.

  • 9) verkrijgt inzicht in de theorievorming op het gebied van de civil-military relations en leert deze theorieën en concepten bij zijn/haar eigen onderzoek te betrekken.

  • 10) verkrijgt vaardigheid in het gebruiken van een aantal primaire bronnen, waaronder de Handelingen van de Staten-Generaal.

Rooster

Zie Rooster Geschiedenis

Onderwijsvorm

  • Werkcollege met aanwezigheidsplicht. Dit houdt in dat studenten bij alle werkcolleges aanwezig moeten zijn. Indien een student toch verhinderd is dient hij dit vooraf te melden aan de docent. De docent bepaalt vervolgens of, en zo ja, hoe het gemiste college door een vervangende opdracht kan worden ingehaald. Als er specifieke beperkingen zijn bij een college dan maakt de docent dat aan het begin kenbaar. Indien de student niet voldoet aan voornoemde voorwaarden, wordt deze uitgesloten van deelname.

Studielast

Totale studielast 10 EC x 28 uur = 280 uur.

  • Bijwonen college: 12 x 2 = 24 uur

  • Voorbereiden college: 60 uur

  • Maken opdrachten : 80 uur

  • Schrijven werkstuk (inclusief bestuderen literatuur): 116 uur

Toetsing

Toetsing

  • Werkstuk (6000 woorden, gebaseerd op literatuur, inclusief noten en bibliografie)
    getoetste leerdoelen: 2-4, 6-9

  • Mondelinge presentatie
    getoetste leerdoelen: 1, 3-4

  • Participatie
    getoetste leerdoelen: 5

  • Opdracht 1: Essay over wetenschappelijke literatuur.
    getoetste leerdoelen: 2-4, 8

  • Opdracht 2: Analyse van een primaire bron.
    getoetste leerdoelen: 1-3, 5, 10

Weging

Werkstuk: 65 %
Mondelinge presentatie: 10%
Participatie: 5%
Opdracht 1: 10%
Opdracht 2: 10%

Het eindcijfer komt tot stand op basis van het gewogen gemiddelde op basis van de deelcijfers, met daarbij als aanvullende eis dat het werkstuk voldoende moet zijn.

Deadlines

Voor het inleveren van de werkstukken geldt de aangegeven deadline

Herkansing

Het werkstuk kan worden herkanst. Hiervoor geldt de aangegeven deadline

Nabespreking werkstuk

Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het werkstuk wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de nabespreking van het werkstuk plaatsvindt.

Blackboard

Blackboard wordt gebruikt voor:

  • Communicatie tussen docent en student.

  • Beschikbaar stellen van literatuur.

Literatuur

  • De inleidende literatuur wordt bekend gemaakt via Blackboard.

  • De literatuur voor het werkstuk wordt door de studenten zelf gezocht.

Aanmelden

Inschrijven via uSis is verplicht.

Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs

Niet van toepassing

Contact

Prof. dr. B. Schoenmaker

Opmerkingen

Niet van toepassing