Studiegids

nl en

Specialisatietentamen Taalbeheersing

Vak
2021-2022

Toegangseisen

Geen.

Beschrijving

Zoals je in je bacheloropleiding hebt kunnen ervaren, biedt taalbeheersing een veelheid aan perspectieven op communicatie. Deze leeslijst geeft een verdieping van een aantal belangrijke deelgebieden van de taalbeheersing, die in de bachelor aan bod zijn geweest, zoals pragmatiek, stilistiek, retorica, argumentatie en persuasieonderzoek. Ook vakgeschiedenis van de neerlandistiek vormt een onderdeel van de leeslijst. Deze lijst bevat zowel boeken als artikelen; veelal zijn de boeken wat algemener van aard en wordt in de artikelen op een specifiek onderwerp ingezoomd.

Bij het bestuderen van de lijst zijn de volgende zaken van belang. In het algemeen geldt: het gaat om de hoofdlijn. Wanneer er wordt gerapporteerd over onderzoek betekent dat: Welke onderzoeksvraag wordt door de onderzoeker(s) beantwoord? Hoe luidt het antwoord en welke motivering wordt daarvoor gegeven? Stel je bij het lezen kritisch op. Ben je overtuigd door het onderzoek? Is de motivering consistent? Ziet de onderzoeker iets over het hoofd? En kun je verbanden leggen met (inzichten uit) andere publicaties van de literatuurlijst?

Leerdoelen

Na afronding kun je:

  • Zelfstandig wetenschappelijke literatuur bestuderen op een aantal belangrijke deelgebieden van de taalbeheersing;

  • De essentie van die literatuur in eigen woorden uitleggen.

Rooster

De roosters zijn beschikbaar via My Timetable.

Onderwijsvorm

Geen college; zelfstandige literatuurstudie.

Toetsing en weging

Toetsing

  • Mondeling tentamen (100%)

  • Het cijfer moet minimaal een 5,5 zijn.

Weging

Zie hierboven.

Herkansing

De herkansing vindt plaats onder dezelfde voorwaarden als de eerste kans. Het tentamen in mei/juni geldt als herkansing voor het tentamen in januari. Bij een onvoldoende in juni kan het tentamen eenmaal worden herkanst, later in de tentamenperiode.

Inzage en nabespreking

Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het tentamen wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de nabespreking van het tentamen plaatsvindt. Er wordt in ieder geval een nabespreking georganiseerd indien een student hiertoe verzoekt binnen 30 dagen na bekendmaking van de uitslag.

Literatuurlijst

Pragmatiek [116 pp.]

  • Archer & Grundy (eds.). (2011). The pragmatics reader. London: Routledge. Hieruit:
    Section 2 (Linguistic Pragmatics), p. 11-54 [43 pp]

  • Introduction

  • Austin

  • Searle

  • Grice
    Section 3 (Post-Gricean Pragmatics), 83-98, 119-128 [24 pp]

  • Introduction Neo-Gricean Pragmatics

  • Levinson

  • Blakemore
    Section 6 (Politeness, face and impoliteness), 271-320 [49 pp]

  • Introduction

  • Goffman

  • Brown & Levinson

  • Locher & Watts

Stilistiek [116 pp.]

  • J. Fahnestock (2011). Rhetorical Style, The Uses of Language in Persuasion. Oxford: Oxford University Press [45]
    Hieruit
  1. Introduction (3-19)
  2. Amplification (390-417)

  • J. Kamalski, L. Lentz & T. Sanders (2004). ‘Coherentiemarkering in informerende en persuasieve teksten. Een empirisch onderzoek naar cognitieve en affectieve effecten’. In: Tijdschrift voor Taalbeheersing, 26, nr. 2, pp. 87-104. [27]
    UB Study Area 7, plaatsingscode PF73. T335b
    UB Magazijn, plaatsingscode G 1646

  • Mulken, M. van & P.J. Schellens (2012). Over loodzware bassen en wapperende broekspijpen. Gebruik en perceptie van taalintensiverende stijlmiddelen. In:Tijdschrift voor Taalbeheersing 34(1), 26-53. [28]

  • H. Pander Maat (2004). ‘Wervend taalgebruik in persberichten – werkt het? Hoe journalisten omgaan met persberichten in de luchtvaartsector’. In: Tijdschrift voor Taalbeheersing, 26, nr. 3, pp. 209-225. [16]
    UB Study Area 7, plaatsingscode PF73. T335b
    UB Magazijn, plaatsingscode G 1646 4156

Argumentatie & Retorica [130 pp.]

  • Aristoteles (2004). Retorica. Vertaald en ingeleid door Marc Huys. Groningen: Historische Uitgeverij, 2004. Hieruit: p. 1-36. [36pp]

  • Boogaart, R., H. Jansen & M. van Leeuwen (2020). “Those are Your Words, Not Mine!” Defence Strategies for Denying Speaker Commitment. Argumentation https://doi.org/10.1007/s10503-020-09521-3 [27pp]

  • Eemeren, F.H. van (2011). In alle redelijkheid. Rede gehouden ter gelegenheid van zijn afscheid als hoogleraar taalbeheersing, argumentatietheorie en retorica aan de Universiteit van Amsterdam […]. Amsterdam: Sic Sat. Hieruit: p. 7-21. [12] Zie Blackboard

  • Eemeren, F.H. van & R. Grootendorst (1997). Het analyseren en beoordelen van een betoog. In F.H. van Eemeren & R. Grootendorst (red.), Studies over argumentatie (pp. 235-264). Amsterdam: Boom. [30]

  • Eemeren, F.H. van, R. Grootendorst en F. Snoeck Henkemans (1997). Handboek argumentatietheorie, Historische achtergronden en hedendaagse ontwikkelingen. Groningen: Nijhoff, par. 3.2 (pp.65-89). [25]

Tekstontwerp en persuasieonderzoek [107 pp.]

  • Andeweg, B. & J. de Jong (2003). ‘Hoe begint de minister? Een retorisch exordiummodel toegepast op departementale toespraakinleidingen’. In: Tijdschrift voor Taalbeheersing, 25, nr. 1, pp. 34-56. [23]

  • Andeweg, B. & J. de Jong (2004). ‘Effecten van inleidingstechnieken’. In: De eerste minuten, attentum, benevolum en docilem parare in de inleiding van toespraken. Den Haag: Sdu, pp. 365-390. Diss. Nijmegen. [25]

Het hele boek is te vinden via http://www.deeersteminuten.nl/

  • Jong, M. de & P.J. Schellens (2000). ‘Formatieve evaluatie’. In: P.J. Schellens, R. Klaas-sen & S. de Vries (red.). Communicatiekundig ontwerpen. Methoden, perspectieven, toepassingen. Assen: Van Gorcum, pp. 100-118. [18]

  • Hoeken, H. (2009). ‘Narratieve evidentie, levendigheid en overtuigingskracht’. In: Tijdschrift voor Taalbeheersing, 31 , nr.3, pp. 169-184. [16]

Begrijpelijkheid [64 pp.]

  • Renkema, J. (1996). ‘Over smaak valt goed te twisten. Een evaluatiemodel voor tekstkwaliteit’. In: Tijdschrift voor Taalbeheersing, 18, nr. 4, pp. 324-338. [25]

  • Elling, S. & L. Lentz (2003). ‘De voorspellende kracht van het CCC-model’. In: Tijdschrift voor Taalbeheersing, 25, nr. 3, pp. 221-235. [15]

  • Lentz, L. (2011). Let op, Begrip verplicht! Begrijpelijkheid als norm in de wet. Oratie Faculteit Geesteswetenschappen, Universiteit Utrecht, 9 september 2011. [31] Te vinden via https://www.uu.nl/file/25371/download?token=E4EahkQJ

  • Jansen, C. (2012). Voorkomen is beter. Op weg naar effectievere teksten in de
    Gezondheidscommunicatie. Oratie Faculteit der Letteren, Rijksuniversiteit Groningen,
    20 november 2012. [18]
    Te vinden via http://www.careljansen.nl/Publications/oratie2012.pdf

Vakgeschiedenis van de Neerlandistiek [84 pp.]

  • Anrooij, W. & E. Ruijsendaal (2000). Honderdvijftien delen Tijdschrift voor Nederlands(ch)e Taal- en Letterkunde (1881-1999). Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde 116, pp. 295-367. https://www.dbnl.org/tekst/_tij003200001_01/_tij003200001_01_0025.php [72]

  • Jansen, C. (2018). Vanavond om kwart over zes ben ik vrij. Ontwikkelingen in de Taalbeheersing/Communicatiekunde. Rede gehouden ter gelegenheid van zijn afscheid als hoogleraar Communicatie en Informatiewetenschappen aan de

  • Rijksuniversiteit Groningen. https://www.careljansen.nl/CJ_Afscheidscollege_19-1-2018.pdf. [12]

Inschrijven

Inschrijven via uSis is verplicht. Algemene informatie over uSis vind je op de website.

Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs

Niet van toepassing

Contact

  • Voor inhoudelijke vragen, neem contact op met de docent (rechts in informatiebalk). Dr. R. Pilgram

  • Voor informatie over inschrijvingen, toelating, etc: Onderwijsadministratie Reuvensplaats.

Opmerkingen

Geen.