Toegangseisen
Geen.
Beschrijving
In het Franse dagblad Le Monde van 26 januari 2007 stak de van oorsprong Tsjechische, in het Frans schrijvende auteur Milan Kundera de loftrompet over een nieuwe vertaling van de roman De donkere kamer van Damokles (1958) van Willem Frederik Hermans, in wie hij een geestverwant ontdekt had. Het betekende Hermans’ doorbraak bij het Franse leespubliek. Ook op allerlei andere manieren is Nederlandse literatuur de grenzen van het oorspronkelijke taalgebied overgestoken, om in de vorm van vertalingen en andere bewerkingen steeds weer nieuwe publieksgroepen te vinden. Cruciaal daarbij is de rol van bemiddelende personen en instanties, zoals vertalers, literaire agenten en critici, tijdschriften, uitgeverijen en theatergezelschappen. Wie zicht heeft op hun rol bij de nationale en internationale overdracht van literatuur kan ook de werking van het literaire systeem beter begrijpen.
De cursus Grensverkeer wil hier een bijdrage aan leveren door te bespreken hoe een aantal in het Nederlands geschreven teksten uit de negentiende en twintigste eeuw (zie onderstaande literatuurlijst) niet alleen de grenzen van het Nederlandse taalgebied gepasseerd zijn, maar ook die van het oorspronkelijke genre. Hoe zijn ze in de loop van de tijd doorgegeven aan nieuwe publieksgroepen door middel van omwerkingen, vertalingen, luisterboeken, theater- en filmbewerkingen, verstrippingen etcetera? Welke gedaantewisselingen heeft de tekst daarbij ondergaan? Welke bemiddelende personen en instanties waren erbij betrokken? Hoe en door wie is de vertaling/bewerking gerecipieerd, en onder welke omstandigheden gebeurde dat?
Grensverkeer is een interdisciplinair onderzoekscollege op het terrein van literatuurgeschiedenis, vertaalwetenschap en adaptation studies. Met eigen onderzoekjes, de presentatie ervan en de reflectie daarop leveren de studenten een actieve bijdrage aan de inrichting van de colleges. Daarnaast voorziet de cursus in een gastcollege van een vooraanstaande buitenlandse letterkundige en een excursie naar het Nederlands Letterenfonds of een andere instantie die betrokken is bij de export van Nederlandse literatuur.
Leerdoelen
Na het volgen van deze cursus:
kan je in een wetenschappelijke beschouwing blijk geven van het besef dat Nederlandse literatuur een ruimere en veelvormigere internationale verspreiding kent dan veelal wordt aangenomen;
kan je de beginselen en basisbegrippen van de theorie over (internationale) literatuuroverdracht reproduceren en kritisch beschouwen;
heb je geoefend met het toepassen van deze concepten op literaire teksten en processen;
ben je in staat om op een heldere manier te reflecteren op wetenschappelijke analyses en om verschillende methoden en benaderingen met elkaar te vergelijken;
ben je in staat om opbouwende feedback te geven op het werk van anderen.
Rooster
De roosters zijn beschikbaar via My Timetable.
Onderwijsvorm
- Werkcollege
Toetsing en weging
Toetsing
Session leader college
Participatie en collaboratieve interventie
Presentatie en schriftelijk werkstuk
Het eindcijfer is het gewogen gemiddelde van alle deelcijfers. Voor alle deelcijfers moet tenminste een 5.5 behaald worden.
Weging
Session leader college: 10%
Participatie en collaboratieve interventie: 10%
Presentatie en schriftelijk werkstuk: 80%
Herkansing
Het werkstuk kan een keer herkanst worden.
Inzage en nabespreking
Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het werkstuk wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de nabespreking van het werkstuk plaatsvindt. Er wordt in ieder geval een nabespreking georganiseerd indien een student hiertoe verzoekt binnen 30 dagen na bekendmaking van de uitslag.
Literatuurlijst
Primair
- Willem Bilderdijk, De ondergang der eerste wareld (1820)
- Hendrik Conscience, De leeuw van Vlaanderen (1838)
- J.J.A. Goeverneur, Reizen en avonturen van Mijnheer Prikkebeen (1858)
- Jacob van Lennep, De lotgevallen Klaasje Zevenster (1865-1866)
- Rosalie en Virginie Loveling, Gedichten (1870)
- Louis Couperus, Noodlot (1890)
- Cecile Goekoop-de Jong van Beek en Donk, Hilda van Suylenburg (1897)
- Stijn Streuvels, De vlaschaard (1907)
- Karel van de Woestijne, De boer die sterft (1918)
- Madelon Székely-Lulofs, Koelie (1932)
- Anne Frank, Het achterhuis (1947)
- Jacoba van Velde, De grote zaal (1955)
- Shrinivási, Een weinig van het andere (1984) [bloemlezing uit zijn werk, 1964-1980]
- Judith Herzberg, Leedvermaak (1982)
Secundair
Elke Brems et al. (eds.), Transnational Trajectories of Dutch Literature, special issue of: Dutch Crossing 44 (2020) 2.
Elke Brems, Orsolya Réthelyi & Ton van Kalmthout (eds.), Doing Double Dutch: The International Circulation of Literature from the Low Countries. Leuven: Leuven University Press, 2017.
Linda Hutcheon, A Theory of Adaptation, 2nd ed. London: Routledge, 2013.
Ewout van der Knaap & Cees Koster (red.), Teksten in beweging. Over vertaling, vertalers en literatuur. Nijmegen: Vantilt, 2019.
Tessa Lobbes & Maud Gonne (eds.), Belgian Cultural Mediators, 1830-1945: Crossing Borders, Borders Resisting, special issue of: Revue Belge de Philologie et d’Histoire / Belgisch Tijdschrift voor Filologie en Geschiedenis 92 (2014) 4.
Ton Naaijkens e.a. (red.), Denken over vertalen. Tekstboek vertaalwetenschap, 2e herz. dr. Nijmegen: Vantilt, 2010.
Inschrijven
Inschrijven via uSis is verplicht. Algemene informatie over uSis vind je op de website.
Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs
Informatie voor belangstellenden die deze cursus in het kader van Contractonderwijs willen volgen (met tentamen), o.a. over kosten, inschrijving en voorwaarden.
Dit college is niet beschikbaar voor à la carte onderwijs.
Contact
Voor inhoudelijke vragen, neem contact op met de docent (rechts in informatiebalk).
Voor informatie over inschrijvingen, toelating, etc.: Onderwijsadministratie Reuvensplaats.
Opmerkingen
Geen.