Toegangseisen
Een BA-diploma Nederlandse taal en cultuur of een vergelijkbaar diploma.
Beschrijving
Taalgeschiedenissen zijn vaak geschiedenissen van de standaardtaal. Zo ook het Nederlands dat, zoals het verhaal gaat, rond 1650 zijn standaardtalige vorm had gevonden. Vanuit sociolinguïstisch perspectief, waarin talige verschillen in sociaal complexe samenlevingen - met name in steden - centraal staan, kun je je afvragen of de taal in steden als bijvoorbeeld Dordrecht, Rotterdam, Leiden en Amsterdam niet gevarieerder is geweest. Het is niet onwaarschijnlijk dat sociale verschillen ook in vroeger tijden correspondeerden met talige verschillen.
In dit college onderzoeken we het taalgebruik in een grote stad door de eeuwen heen. We concentreren ons op de periode waarvan altijd wordt aangenomen dat de standaardtaal dominant werd: de 17e en 18e eeuw. We achterhalen bronnen (in regionale archieven, bijvoorbeeld bij Erfgoed Leiden, het regionale archief van Leiden) die een glimp van de talige variatie laten zien, en proberen zo te komen tot een sociolinguïstische geschiedenis van het taalgebruik in de vroegmoderne stad.
Het tweede deel van het college is praktisch met de nadruk op het eigen onderzoek van een stadstaal (archiefonderzoek, corpuscompilatie, transcriptie van bronnen, taalkundige analyse). In het eerste deel bereiden we ons daarop voor door studie van de internationale onderzoekstraditie van de historische sociolinguïstiek.
In het afsluitende werkstuk kan er, afhankelijk van de interesse van de student, meer aandacht zijn voor theoretische taalkundige aspecten van taalvariatie en taalverandering, voor sociolinguïstische aspecten, de cultuur-historische context of voor de didactisering van de inhoud van het college..
Leerdoelen
Je maakt kennis met het internationale historisch-sociolinguïstische onderzoek.
Je ontwikkelt kennis van het 17de- en 18de-eeuws Nederlands op alle niveaus (fonologie en spelling, morfologie, syntaxis, stijl).
Je kunt historisch-sociolinguïstische methoden in eigen onderzoek toepassen.
Je kunt mondeling en schriftelijk rapporten over onderzoeksresultaten.
Je kunt onderzoeksresultaten kritisch analyseren.
Je kunt filologische methoden toepassen in je eigen onderzoek.
Je kunt relevante vragen, inzichten en resultaten van historisch-sociolinguïstisch onderzoek vertalen naar een didactisch lesconcept voor het middelbaar onderwijs (alleen verplicht voor studenten van de educatieve master).
Rooster
De roosters zijn beschikbaar via My Timetable.
Onderwijsvorm
Werkcollege
Toetsing en weging
Toetsing
Werkstuk / werkstuk met lesconcept (80%)
Mondelinge presentaties (10%)
Participatie in de werkgroep (10%)
Weging
Het eindcijfer komt tot stand door de bepaling van het gewogen gemiddelde, waarbij het werkstuk minimaal een 5,5 moet zijn.
Herkansing
Alleen het werkstuk kan eenmalig worden herkanst.
Inzage en nabespreking
Uiterlijk bij het bekendmaken van de uitslag van het tentamen wordt aangegeven op welke wijze en op welk tijdstip de nabespreking van het tentamen plaatsvindt. Er wordt in ieder geval een nabespreking georganiseerd indien een student hiertoe verzoekt binnen 30 dagen na bekendmaking van de uitslag.
Literatuurlijst
Aanbevolen achtergrondliteratuur (UB Leiden):
Hernández-Campoy, Juan Manuel & Juan Camilo Conde-Silvestre (eds.). 2012. The Handbook of Historical Sociolinguistics. Malden & Oxford: Wiley-Blackwell.
Nevalainen, Terttu & Helena Raumolin-Brunberg. 2003. Historical Sociolinguistics: Language Change in Tudor and Stuart England. Londen: Longman.
Verdere literatuur wordt later opgegeven.
Inschrijven
Inschrijven via uSis is verplicht.
Algemene informatie over uSis vind je op de website
Aanmelden Studeren à la carte en Contractonderwijs
Dit college is niet beschikbaar voor A la carte onderwijs.
Informatie voor belangstellenden die deze cursus in het kader van Contractonderwijs willen volgen (met tentamen), o.a. over kosten, inschrijving en voorwaarden.
Contact
Voor inhoudelijke vragen, neem contact op met de docent (rechts in informatiebalk).
Voor informatie over inschrijvingen, toelating, etc.: Onderwijsadministratie Reuvensplaats.
Opmerkingen
Deze werkgroep maakt deel uit van het Specialisatietraject De andere taalgeschiedenis en staat ook open voor MA-studenten Oudere Letterkunde, voor MA-studenten Nederlandkunde en voor studenten die de Master of Researchmaster Linguistics volgen.